Wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Janusza Koniecznego, złożonym na 6. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 5), przekazał Minister Pracy i Polityki Społecznej:
Warszawa, 2002.01.21
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP
W związku z przekazanym przy piśmie z dnia 8 stycznia br. (znak: LP/043/03/02/V) oświadczeniem senatora Janusza Koniecznego dotyczącym uznania gminy Krempna, położonej w powiecie jasielskim, za zagrożoną szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, pragnę uprzejmie wyjaśnić, co następuje:
Za podstawową jednostkę lokalnego rynku pracy uznaje się powiat, a nie gminę. Dane statystyczne dotyczące bezrobocia opracowywane przez GUS podawane są w rozbiciu na kraj, województwo i powiat. W obecnym stanie prawnym nie jest możliwe podawanie danych statystycznych odnośnie bezrobocia w rozbiciu na poszczególne gminy. Dlatego też gmina, nie stanowiąc jednostki lokalnego rynku pracy, nie może być uznana za zagrożoną bezrobociem strukturalnym. Za zagrożony bezrobociem strukturalnym może zostać uznany tylko powiat jako całość.
Rozporządzenie określające powiaty (a w ich ramach gminy) uznane za zagrożone szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym zostało przez Radę Ministrów przyjęte w dniu 18 grudnia 2001 r. i opublikowane w Dz.U. Nr 151 poz. 1702. Wśród tych powiatów nie wymieniono powiatu jasielskiego. Tworząc obecnie obowiązującą listę powiatów Rada Ministrów przyjęła kryteria przyjęte przez Zespół Społeczo-Rządowy (m.in.: 150% średniej krajowej stopy bezrobocia w marcu przez trzy ostatnie lata), a powiat jasielski żadnego z nich nie spełnił.
Pragnę jednak dodać, że ze względu na trudną sytuację społeczno-gospodarczą całego województwa podkarpackiego, w tym powiatu jasielskiego, województwo zostało zakwalifikowane do objęcia programami pomocy, których cele i zakres pozwalam sobie przedstawić poniżej.
W ostatnim kwartale 2001 r. rozpoczęto wdrażanie Programu Reorientacji/Przekwalifikowań (podkomponent B1 Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich), współfinansowanego ze środków pochodzących z pożyczki Banku Światowego. W ramach programu realizowane będą aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu: usługi związane z zatrudnieniem (poradnictwo, informacja zawodowa i pośrednictwo pracy), usługi szkoleniowe (w tym tzw. on the job training - szkolenie przy pracy dla osób, które mogą po zakończeniu programu zostać zatrudnione u pracodawcy prowadzącego szkolenie), usługi okresowego zatrudnienia, centra wspierania przedsiębiorczości, inkubatory i plany lokalnego rozwoju. Usługi te przeznaczone są dla osób zamieszkałych w gminach wiejskich, miejsko-wiejskich i miastach do 15 000 mieszkańców, które są bezrobotnymi, znajdują się w okresie wypowiedzenia do 90 dni, lub są rolnikami prowadzącymi gospodarstwo rolne do 3 ha przeliczeniowych, lub też prowadzą gospodarstwo domowe z osobami powyżej wymienionymi, w którym dochód na osobę jest mniejszy niż jedna trzecia przeciętnego wynagrodzenia. Program jest wdrażany przez Wojewódzkie Urzędy Pracy, które w drodze konkursów wyłaniają usługodawców i monitorują realizację umów na usługi.
Do końca 2001 roku program był współfinansowany ze środków rezerwy celowej na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 sierpnia 2000 roku w sprawie zasad, warunków i trybu wspierania środkami budżetu państwa programów inicjowanych przez organy samorządu województwa (Dz.U. Nr 68, poz. 806, z późn. zm.). Województwo w ramach tej rezerwy otrzymało 4 458 751 zł i zrealizowało usługę okresowego zatrudnienia, w związku z działaniami infrastrukturalnymi w ramach usuwania skutków powodziowych. Od roku 2002 rozpoczyna się realizacja pozostałych usług. Usługi będą współfinansowane z rezerwy celowej na dofinansowanie Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich.
Polska po przystąpieniu do Unii Europejskiej będzie mogła korzystać ze wsparcia europejskich funduszy strukturalnych, których głównym zadaniem jest promowanie spójności społeczno-gospodarczej UE. Jednym z powyższych funduszy jest Europejski Fundusz Społeczny (EFS), współfinansujący działania krajów członkowskich w dziedzinie polityki zatrudnienia i rozwoju zasobów ludzkich.
W chwili obecnej Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej koordynuje przygotowania do absorpcji Europejskiego Funduszu Społecznego m.in. poprzez realizację programu przedakcesyjengo - Phare "Spójność Społeczna i Gospodarcza". W programie tym wydzielono priorytet dotyczący rozwoju zasobów ludzkich.
W ramach programu "Spójność Społeczna i Gospodarcza" Phare 2000 będzie wdrażany projekt - Podkarpacki Program Doskonalenia Kadr. Na jego realizację zostało przeznaczone 5,8 mln EURO, z czego 4 mln EURO pochodzi ze środków funduszu Phare, zaś 1,8 mln EURO to dofinansowanie strony polskiej z budżetu państwa.
Projekt złożony przez województwo podkarpackie przewiduje realizację trzech rodzajów działań:
Część społeczna programu ma przyczynić się do osiągnięcia następujących celów:
Realizacja projektu ma również służyć rozwojowi kompetencji władz regionalnych w dziedzinie promocji zatrudnienia, kształcenia ustawicznego i doskonalenia zawodowego. Projekty w ramach programu zostały opracowane przez samorządy wojewódzkie, a w ramach ich struktur wojewódzkie urzędy pracy. Na nich też będzie spoczywał obowiązek wdrażania powyższych projektów.
Realizacja programu Phare 2000 jest zaplanowana na lata 2001-2003.
W przypadku drugiej edycji programu Phare Spójność Społeczna i Gospodarcza z roku 2001 część dotycząca rozwoju zasobów ludzkich będzie realizowana we wszystkich 16 województwach w Polsce i składa się z dwóch komponentów - krajowego i regionalnego.
Komponent krajowy przewiduje m.in. realizację działań na rzecz bezrobotnej młodzieży.
Komponent regionalny przewiduje realizację następujących działań:
Łączna wartość projektu dla województwa podkarpackiego wynosi 2,4 mln EURO, z czego 1,8 mln EURO to środki pochodzące z funduszu Phare, zaś 0,6 mln EURO to dofinansowanie strony polskiej z budżetu państwa.
Realizacja programu Phare 2001 przewidziana jest na lata 2002-2004.
Zarządzanie ww. projektami leży w kompetencji samorządu województwa. Szczegółowych informacji na temat stanu zaawansowania realizacji działań udzielić może Urząd Marszałkowski i Wojewódzki Urząd Pracy w Rzeszowie.
Jerzy Hausner