Moje oświadczenie dotyczy zasad finansowania wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w budżetach wojewodów, a dokładniej, znacznych dysproporcji występujących w wysokości środków finansowych przyznawanych poszczególnym inspektoratom w różnych województwach. Dysproporcje te mają swoje źródło w uwarunkowaniach historycznych, nie mają charakteru merytorycznego.

Niezrozumiałe są przede wszystkim duże różnice limitów zatrudnienia w poszczególnych inspektoratach, zwłaszcza w tych, które realizują swoje zadania w województwach o porównywalnej wielkości, o zbliżonym stopniu urbanizacji, uprzemysłowienia i o podobnej liczbie mieszkańców. Występując z oświadczeniem w tej sprawie w grudniu 2003 r. do ministra środowiska, uzyskałam informację, że "obecna struktura wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska ukształtowana została w wyniku nowego podziału administracyjnego i reformy administracji, obowiązujących od 1 stycznia 1999 r. W wyniku tych zmian wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska przejęły dawne wojewódzkie inspektoraty działające na terenie obecnych województw. Przejęte zostały zarówno siedziby wraz z laboratoriami, jak i składy osobowe. Liczba przejętych wojewódzkich inspektoratów jest różna - na przykład WIOŚ w Warszawie przejął ich pięć, natomiast WIOŚ w Kielcach i Opolu żadnego. Najczęściej wojewódzkie inspektoraty obejmują bazę i kadrę dwóch - trzech byłych wojewódzkich inspektoratów."

Dla zilustrowania zgłoszonego problemu posłużę się porównaniem inspektoratów w dwóch najmniejszych województwach, lubuskim i opolskim, oraz w dwóch województwach średniej wielkości, pomorskim i podkarpackim.

Województwo opolskie zajmuje 3% obszaru Polski, zamieszkuje je 2,8% obywateli. Województwo lubuskie jest obszarowo nieco większe, bo zajmuje 4,5% obszaru kraju, ale mniej zaludnione, gdyż zamieszkuje je 2,6% ludności Polski. Poziom użytków rolnych w obu województwach jest taki sam, 3 - 3,2%, natomiast stopień urbanizacji i uprzemysłowienia wyższy w województwie opolskim niż w lubuskim, o czym świadczy wiele innych wskaźników w roczniku statystycznym. Zatem można by się spodziewać, że wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska w regionach o podobnym potencjale, realizując takie same zadania, będą na zbliżonym poziomie, jeżeli chodzi o limity zatrudnienia i poziom finansowania. W rzeczywistości jednak limit zatrudnienia w województwie opolskim wynosi sześćdziesiąt sześć etatów, a w lubuskim - dziewięćdziesiąt siedem.

Panie Premierze, uważam, że służby Inspekcji Ochrony Środowiska są bardzo ważnym ogniwem w łańcuchu podmiotów zapewniających ład ekologiczny w regionach, skąd powinna wynikać troska państwa o prawidłowe ich funkcjonowanie. Tak rażące różnice mogą sugerować, że potrzeby niektórych jednostek inspekcyjnych są obecnie niedoszacowane, a innych - przeszacowane. Jestem przekonana, że taki podział środków, jaki był w budżecie 2004 r. w dziale 900 "Gospodarka komunalna i ochrona środowiska", jest niewłaściwy i powinien być skorygowany w nowym budżecie.

Z wyrazami szacunku
Apolonia Klepacz