Oświadczenie złożone
przez senator Apolonię Klepacz
Oświadczenie skierowane do ministra środowiska Czesława Śleziaka
Szanowny Panie Ministrze!
Moje oświadczenie dotyczy zasad finansowania wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w budżetach wojewodów, a dokładnie - znaczących dysproporcji w wysokości środków przyznawanych poszczególnym inspektoratom w różnych województwach.
Niezrozumiałe dla mnie są przede wszystkim duże różnice między limitami zatrudnienia w poszczególnych inspektoratach, zwłaszcza w tych, które wykonują swoje zadania w województwach o porównywalnej wielkości, mających zbliżony stopień urbanizacji i podobną liczbę mieszkańców.
W celu zilustrowania zgłaszanego przeze mnie problemu posłużę się porównaniem dwóch inspektoratów w najmniejszych województwach: lubuskim i opolskim, oraz dwóch inspektoratów w województwach średniej wielkości, a mianowicie: podkarpackim i pomorskim.
Województwo opolskie zajmuje 3% obszaru Polski, zamieszkuje je 2,8% obywateli. Województwo lubuskie jest obszarowo nieco większe, bo zajmuje 4,5% obszaru kraju, ale jest mniej zaludnione, zamieszkuje je 2,6% ludności Polski. Poziom użytków rolnych w obu województwach jest taki sam i wynosi 3-3,2%, zaś stopień urbanizacji i uprzemysłowienia jest wyższy w województwie opolskim niż w lubuskim, o czym świadczy wiele innych wskaźników w roczniku statystycznym. Zatem spodziewać by się można, że wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska w regionach o podobnym potencjale, wykonując takie same zadania, powinny być na zbliżonym poziomie, jeżeli chodzi o limity zatrudnienia i finansowanie. W rzeczywistości limit zatrudnienia w województwie opolskim wynosi sześćdziesiąt sześć etatów, a w lubuskim dziewięćdziesiąt siedem. Konsekwencją tego jest oczywiście duża różnica w finansowaniu tych jednostek i to nie tylko w zakresie pochodnych płacowych, lecz także majątkowych. Te trzydzieści jeden etatów różnicy w limicie zatrudnienia stanowi prawie połowę całego stanu zatrudnienia w inspektoracie opolskim.
A teraz posłużę się drugim porównaniem - większych województw. Województwo podkarpackie to 5,7% powierzchni kraju, zamieszkuje je
5,5% ludności. Nieco większe jest województwo pomorskie - obszarowo zajmuje 5,9% powierzchni kraju i jest zamieszkane przez 5,7% ludności. W podkarpackim WIOŚ limit zatrudnienia wynosi dwieście trzydzieści trzy osoby, a w pomorskim zaledwie sto dziewięć.
Panie Ministrze, analizując zadania Inspekcji Ochrony Środowiska, powołanej głównie do kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska oraz badania stanu środowiska, nie znajduję argumentów uzasadniających występowanie tak znacznych różnic w organizacji wojewódzkich inspektoratów i w poziomie ich finansowania. Śmiem twierdzić, że te różnice mają raczej charakter
historyczny, a nie merytoryczny, poza tym są wynikiem dużej "zapobiegliwości" poprzednich wojewodów lub inspektorów wojewódzkich.Uważam, że służby Inspekcji Ochrony Środowiska są bardzo ważnym ogniwem w łańcuchu podmiotów zapewniających ład ekologiczny w regionach i dlatego państwo powinno troszczyć się o prawidłowe ich funkcjonowanie. Tak rażące różnice mogą sugerować, że potrzeby niektórych jednostek inspekcyjnych są obecnie niedoszacowane, a innych przeszacowane z punktu widzenia ich prawidłowego funkc
jonowania. Jestem przekonana, że taki podział środków na finansowanie WIOŚ, jaki jest zaproponowany w projekcie budżetu na rok 2004 w dziale 900 "Gospodarka komunalna i ochrona środowiska", jest niewłaściwy i w najbliższym czasie powinien zostać skorygowany.Postuluję zatem przeprowadzenie dokładnej i szczegółowej analizy funkcjonowania tej służby inspekcyjnej, co jest zbieżne z założeniami rządowymi porządkowania struktur naszego państwa i racjonalizacji wydatków publicznych. Proszę jednocześnie Pana Ministra o opinię w tej sprawie.
Z wyrazami szacunku
Apolonia Klepacz