Informację w związku z oświadczeniem senatora Krzysztofa Jurgiela, złożonym na 84. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 90), przekazał Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi:
Warszawa, 27 lipca 2005 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku!
W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 5 lipca 2005 r. znak BPS/DSK-043-318/05, w związku z oświadczeniem złożonym przez senatora Krzysztofa Jurgiela w sprawie wypłaty pięćdziesięcioprocentowej zaliczki na poczet dopłat bezpośrednich uprzejmie wyjaśniam i informuję, co następuje.
Wszystkie złożone wnioski w 2005 roku podlegają szczegółowej weryfikacji - dane z wniosku są porównywane z bazami danych Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli. W przypadku stwierdzenia niezgodności we wniosku, wnioskodawca będzie proszony o ich wyjaśnienie. Ponadto przewidziana jest kontrola na miejscu w gospodarstwach losowo wybranych wnioskodawców. W tym roku około 95 tys. gospodarstw zostanie poddanych kontroli na miejscu. W każdym przypadku, kiedy z powodu stwierdzenia niezgodności między informacjami podanymi we wniosku o przyznanie płatności, które nie zostały wyjaśnione przez wnioskodawcę, a stwierdzonym w kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu, (jeśli taka kontrola była przeprowadzona) stanem faktycznym, na wnioskodawcę zostaną nałożone określone sankcje. Po przeprowadzeniu wszystkich kontroli wnioskodawca otrzyma decyzję w sprawie przyznania płatności, a na jego konto bankowe będzie dokonana płatność. Termin realizacji płatności bezpośrednich do gruntów rolnych to okres między 1 grudnia 2005 r. a 30 czerwca 2006 r. (termin ujednolicony przez Komisję Europejską dla wszystkich krajów UE).
Wypłacenie opłat bezpośrednich w formie przyśpieszonej zaliczki wymagałoby wydania przez Kierownika Biura Powiatowego dwóch decyzji o przyznaniu płatności bezpośrednich. Decyzje takie dostarczane są rolnikom przez pocztę za zwrotnym poświadczeniem odbioru. Koszt tego typu przesyłki wynosi w chwili obecnej 5,8 zł. Wydawanie oprócz decyzji o przyznaniu płatności również decyzji o przyznaniu zaliczki spowodowałoby dwukrotne zwiększenie kosztów tego typu odwołań, co zwiększyłoby koszty administracyjne Agencji. Informuję ponadto, że wypłata dopłat bezpośrednich w dwóch ratach wiązałaby się z rozbudową Zintegrowanego Systemu Zarządzania Kontroli o nowy moduł. Na tego typu przedsięwzięcia nie zostały przewidziane środki w budżecie Agencji.
Proszę również pamiętać, że z powodu trudnych warunków atmosferycznych panujących wiosną w Polsce, został przedłużony okres składania wniosków o przyznanie dopłat bezpośrednich. To z kolei spowodowało skrócenie okresu przygotowywania do typowania wniosków, do kontroli na miejscu. Ze swej istoty jest to proces skomplikowany i długotrwały. Wymaga wielokrotnego przetwarzania danych. Działania takie podlegają ścisłym procedurom i zapobiegają nierzetelnemu wydatkowaniu środków publicznych.
Jak już wspominałem przeprowadzenie tego rodzaju kontroli ma krytyczne znaczenie w procesie przyznawania dopłat bezpośrednich. Te działania są czasochłonne, a dopiero wyniki kontroli stanowią podstawę do wydawania decyzji o przyznaniu płatności. Tak więc przed zakończeniem kontroli wniosków (administracyjnych i na miejscu), oraz przed opracowaniem ich wyników, Agencja Płatnicza nie ma podstaw do wydania decyzji o przyznaniu dopłat bezpośrednich.
Na zakończenie pragnę dodać, że stwierdzone uchybienie w stosowaniu procedur przez Agencję Płatniczą skutkuje karami finansowymi, nakładanymi na Państwo Członkowskie przez służby Administracyjne Komisji Europejskiej (zablokowanie refundacji poniesionych wydatków).
Mając na względzie opisane wyżej okoliczności należy stwierdzić, że nie ma możliwości uruchomienia wypłat zaliczek na poczet dopłat bezpośrednich.
Proces dokonywania przelewów płatności bezpośrednich rozpocznie się 1 grudnia 2005 roku (maksymalna wydajność systemu finansowego ARiMR wynosi 50 tys. przelewów dziennie). Musi być to jednak długotrwały proces z racji tej, że do ARiMR za 2005 rok spłynęło 1 487 405 wniosków o płatności bezpośrednie, o 6,2% więcej niż w ubiegłorocznej kampanii.
Z wyrazami szacunku
J. Jerzy Pilarczyk