Ustawa z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw - DzU z 2003 r. nr 7 poz. 79 - określa w art. 9 harmonogram stopniowego zmniejszania dofinansowania warsztatów terapii zajęciowej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Warsztaty takie są placówkami umożliwiającymi osobom niepełnosprawnym rehabilitację społeczną i zawodową, przez co pozwalają nabyć lub przywrócić umiejętności potrzebne do podjęcia zatrudnienia. W całym kraju funkcjonuje pięćset dziewięć takich placówek, zaś w województwie podlaskim, które reprezentuję w Senacie, piętnaście, opiekujących się czterysta dwudziestoma dziewięcioma osobami. Udzielają one pomocy niepełnosprawnym cierpiącym przede wszystkim na porażenie mózgowe, zespół Downa, schorzenia układu ruchowego, ale też na inne rodzaje niepełnosprawności. Umożliwiają im one podejmowanie wszelkiego rodzaju aktywności, nie ograniczając się do rehabilitacji zawodowej. Możliwość uczestnictwa w zajęciach grupowych, integracja w ramach środowiska - to cele ich działania równie ważne jak zwiększanie szans osób niepełnosprawnych na rynku pracy, tym bardziej ważne, że mają one istotne znaczenie terapeutyczne. Funkcjonowanie warsztatów pozwoliło zaktywizować ogromny potencjał osób niepełnosprawnych, przyniosło też nadzieję ich rodzinom, pozwalając im społecznie uczestniczyć w ich pracy, integrując ich środowisko i umacniając tym samym tożsamość społeczności lokalnych.

Warsztaty terapii zajęciowej finansowane były do bieżącego roku wyłącznie ze środków PFRON. Przytaczana ustawa określa jednak harmonogram zmniejszenia tego dofinansowania, rozpoczynając ten proces w 2005 r. i przewidując coroczne zmniejszanie kwoty dofinansowania aż do 70% kosztów w roku 2008 i latach następnych.

Proces zmniejszania dofinansowania do tworzenia nowych warsztatów terapii zajęciowej rozpoczął się już w 2003 r. i zakończony zostanie w 2006 r. ograniczeniem tej kwoty do 60%. Ustawa ta określa też, zmieniając art. 10b ust. 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z 27 sierpnia 1997 r. - DzU z 1997 r. nr 123 poz. 776, ze zmianami - że funkcjonowanie warsztatów współfinansuje samorząd terytorialny. Te same rozwiązania podtrzymuje projekt ustawy o wspieraniu zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych z dnia 13 lipca 2004 r. W tej sytuacji poważną częścią kosztów funkcjonowania i tworzenia warsztatów terapii zajęciowej obciążony będzie samorząd powiatowy. Z pewnością nie będzie on w stanie zapewnić wszystkich potrzebnych do tego celu środków. Wobec tego tej działalności grozi ponowne zepchnięcie na margines życia zawodowego i społecznego.

Zwracam się do Pana Ministra z prośbą o podjęcie działań, które zapewnią warsztatom terapii zajęciowej środki wystarczające na kontynuowanie i rozwijanie ich działalności, w szczególności zaś o spowodowanie zmiany art. 9 ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, ust. 2 art. 10b ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. oraz odnośnych przepisów projektu ustawy o wspieraniu zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych z dnia 13 lipca 2004 r.

Krzysztof Jurgiel
Zofia Skrzypek-Mrowiec
Adam Biela