Rozwój krajowej energetyki w kierunku ograniczania zużycia paliw kopalnych na rzecz odnawialnych nośników energii jest zdeterminowany dokumentami politycznymi i rozwiązaniami prawnymi wypracowanymi w szerokiej debacie społecznej i przyjętymi w ostatnich latach. "Strategia rozwoju energetyki odnawialnej", zatwierdzona uchwałą Sejmu RP w 2001 r., szczegółowe rozporządzenie ministra gospodarki z 2003 r. w sprawie obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii oraz traktat o przystąpieniu do Unii Europejskiej z 2003 r. wyrażają nasze zobowiązania do zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym kraju do 7,5% w 2010 r. i do 14% w 2020 r.

Drewno opałowe pozyskiwane z gospodarki leśnej może jednak pokryć docelowo jedynie około 1/3 zapotrzebowania na biomasę konieczną do realizacji wspomnianego scenariusza. Rozwój energetyki w kierunku wykorzystania biomasy musi być zatem związany z rozwojem intensywnych upraw wysoko wydajnych roślin energetycznych, przede wszystkim wierzby krzewiastej, bazujących na liczących blisko 2 mln ha terenach rolniczych niewykorzystywanych gospodarczo w wyniku wzrostu wydajności produkcji rolnej i braku zbytu na produkty rolne.

Uzyskanie prognozowanego na rok 2010 4% udziału biomasy wymaga około 300  tysięcy ha areału upraw wysoko wydajnych roślin energetycznych. Pozyskiwanie równoważnych ilości biomasy drzewnej z gospodarki leśnej wymagałoby zaś ponad 4 milionów ha areału upraw leśnych, ze względu na kilkunastokrotnie mniejszy roczny przyrost biomasy z ekstensywnych upraw leśnych w porównaniu z intensywnymi uprawami rolnymi roślin energetycznych.

Tempo rozwoju upraw energetycznych jest jednak wysoce niewystarczające z perspektywy zabezpieczenia wypełnienia przyjętych zobowiązań. Obecnie areały upraw energetycznych mogą być liczone jedynie w setkach hektarów, a ich rozwój hamowany jest przez niespójność dokumentów politycznych i prawnych oraz brak odpowiednich programów wykonawczych. Najpoważniejszą barierę rozwoju stanowi zaklasyfikowanie upraw wierzby energetycznej do działalności leśnej w Polskiej Klasyfikacji Działalności - PKD DzU Nr 128 poz. 829 z dnia 22 października 1997 r. z późniejszymi zmianami - oraz nieujęcie plantacji wierzby w ustawie z dnia 8 czerwca 2001 r. o przeznaczeniu gruntów ornych do zalesienia. Ustalenia takie skutkują brakiem możliwości uzyskania dopłaty bezpośredniej do upraw energetycznych oraz przekreślają możliwości wykorzystania przez rolników środków unijnych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego i przez to spowalniają rozwój plantacji energetycznych.

Taki stan stwarza z kolei potencjalne zagrożenie destabilizacji zabezpieczenia surowcowego przemysłu tworzyw drzewnych i przemysłu celulozowego. Brak niezbędnych ilości biomasy z upraw rolnych skieruje wysiłki energetyki na zabezpieczenie nałożonego obowiązku produkcji energii ze źródeł odnawialnych poprzez pozyskanie biomasy leśnej, czego skutkiem będzie drenaż rynku tego surowca i ostra rywalizacja cenowa, która, jak pokazały przykłady innych państw europejskich, szczególnie Niemiec i Szwecji, może prowadzić do przymusowej redukcji mocy produkcyjnych przedsiębiorstw przetwórstwa drewna.

Zabezpieczenie potrzeb surowcowych rozwoju energetyki odnawialnej, a równocześnie wyeliminowanie możliwości poważnego kryzysu przemysłu przetwórstwa drewna, wymaga podjęcia niezwłocznych działań, także na najwyższych szczeblach decyzyjnych, w celu stworzenia uregulowań prawnych dynamizujących rozwój plantacji energetycznych, przede wszystkim poprzez zakwalifikowanie ich do działalności rolnej, co zaktywizuje potencjalnych plantatorów roślin energetycznych, a także w celu utworzenia systemów motywacyjnych wspierających inicjatywy zmierzające do uaktywnienia krajowych programów upraw roślin energetycznych, wykorzystania regionalnych zasobów biomasy z upraw rolniczych oraz zorganizowania rynku wtórnego obrotu drewnem poużytkowym.

Uprawa szybko rosnących gatunków wierzb krzewiastych w krótkich, jednorocznych, dwu-, trzyletnich rotacjach, na gruntach rolniczych, w celu produkcji biomasy jako odnawialnego nośnika energii, jest intensywną uprawą rolną, za czym przemawia agrotechnika identyczna z wykorzystywaną w przypadku tradycyjnych roślin rolniczych. Wieloletni charakter uprawy przy cykliczności zbiorów jest podobny do charakteru upraw sadowniczych. Zabiegi pielęgnacyjne, nawożenie i ochrona roślin są analogiczne do stosowanych w intensywnej uprawie zbóż. W eksploatacji wykorzystuje się również typowy sprzęt rolniczy.

Globalny wymiar efektywności ekologicznej biomasy - zerowy bilans emisji dwutlenku węgla, kilkakrotnie niższa niż w węglu zawartość popiołu i siarki - w połączeniu z jej odnawialnym charakterem, eliminującym zagrożenie wyczerpywania się zasobów, jest najpoważniejszym argumentem przemawiającym za wprowadzaniem jej jako paliwa zastępującego węgiel w procesach energetycznych. Zmiana struktury surowcowej produkcji energii w kierunku zastępowania paliw kopalnych odnawialnymi nośnikami energii, przede wszystkim węgla - biomasą stałą, oprócz niezaprzeczalnie ważnych efektów ekologicznych w skali globalnej, ma ogromne znaczenie w wymiarze społecznym, szczególnie istotne w warunkach polskich. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii skutkuje tworzeniem dodatkowych miejsc pracy, gdyż zatrudnienie przy produkcji oraz obsłudze urządzeń i linii technologicznych, przy produkcji, przygotowaniu i transporcie biomasy, przy obsłudze przedsiębiorstw inwestujących w odnawialne źródła energii daje od dwu do pięciu razy więcej miejsc pracy niż w energetyce tradycyjnej, opartej na spalaniu paliw kopalnych. Przy spalaniu biomasy tworzy się najwięcej miejsc pracy w porównaniu z innymi technologiami OŹE - 2 osoby/MW. A więc należy oczekiwać, że wskutek realizacji założonych celów w energetyce odnawialnej do roku 2010 może przybyć kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy.

Realizacja polityki ekologicznej państwa powinna dokonywać się przede wszystkim poprzez zmiany modelu produkcji i konsumpcji, zmniejszanie materiałochłonności, wodochłonności i energochłonności gospodarki oraz stosowanie najlepszych dostępnych technik i dobrych praktyk gospodarowania. Rozwój ilościowy energetyki odnawialnej bez tworzenia i powiększania nowych zasobów biomasy roślinnej byłby w poważnej sprzeczności z tymi celami i w stosunkowo krótkim czasie mógłby wywołać znaczne szkody w krajowej gospodarce. Należy podkreślić, że intensywny rozwój energetyki odnawialnej opartej na spalaniu biomasy pochodzącej z upraw roślin "energetycznych" jest zdecydowanie kierunkiem przyśpieszającym rozwój obszarów wiejskich.