Minister Środowiska przekazał stanowisko w związku z oświadczeniem senatora Adama Graczyńskiego, złożonym na 52. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 53):
Warszawa, 12 stycznia 2004 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP
Szanowny Panie Marszałku
W związku z pismem Pana Marszałka z dnia 22 grudnia 2003 r. (BPS/DSK-043-573/03) w sprawie oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Adama Graczyńskiego podczas 52 posiedzenia Senatu RP, przedkładam w załączeniu stanowisko w przedmiotowej sprawie.
Z poważaniem
z up. MINISTRA
SEKRETARZ STANU
dr hab. Krzysztof Szamałek
STANOWISKO MINISTRA ŚRODOWISKA
w sprawie oświadczenia Pana Senatora Adama Graczyńskiego
złożonego podczas 52. posiedzenia Senatu RP
W trakcie negocjacji akcesyjnych Polska w zakresie ochrony środowiska uzyskała 10 okresów przejściowych na wdrożenie przepisów prawa wspólnotowego w obszarze "środowisko", 1 okres przejściowy w obszarze "rolnictwo" oraz 1 okres przejściowy w obszarze "polityka konkurencji".
Minister Środowiska jest właściwy w sprawach dotyczących:
1. Dyrektywy 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych,
2. Dyrektywy 99/31/WE w sprawie składowisk odpadów,
3. Rozporządzenia 259/93/EWG w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów w obrębie do Wspólnoty Europejskiej oraz poza jej obszar.
4. Dyrektywy 91/271/EWG w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych
5. Dyrektywy 76/464/EWG w sprawie zanieczyszczenia spowodowanego przez niektóre substancje odprowadzane do środowiska wodnego oraz dyrektyw "córek" dotyczących poszczególnych substancji niebezpiecznych.
6. Dyrektywy 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń.
Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej jest właściwy w sprawie dyrektyw:
1. 99/32/WE w sprawie redukcji zawartości siarki w paliwach płynnych:
2. 94/63/WE w sprawie kontrolowania emisji lotnych związków organicznych powstałych wskutek magazynowania benzyn, i jej dystrybucji z terminali do stacji obsługi,
Minister Zdrowia jest właściwy w sprawach Dyrektywy 97/43/Euroatom w sprawie ochrony przed promieniowaniem jonizującym ze źródeł medycznych.
Minister Środowiska wspólnie z Ministrem Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej jest właściwy w sprawie Dyrektywy 2001/80/WE w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z dużych źródeł spalania paliw.
Przepisy prawa wspólnotowego i prawa polskiego określają podmioty do których przepisy te się stosują, a więc również dotyczy to wszystkich aspektów wynegocjowanych okresów przejściowych. Oznacza to w praktyce, że podmioty te powinny określić na poziomie przedsiębiorstwa, gminy lub powiatu swoje zadania i przygotować program działań niezbędnych do ich pełnego zrealizowania. Minister Środowiska nie jest organem założycielskim dla podmiotów gospodarczych wdrażających przepisy prawa wspólnotowego, ani też nie podlegają mu organy samorządu terytorialnego, które będą realizowały część wyżej wymienionych zadań.
Tym niemniej, Minister Środowiska przygotował plany i programy w odniesieniu do niektórych, najtrudniejszych do realizacji dyrektyw. Mają one charakter ogólnokrajowy i wskazują m.in. zadania oraz możliwości ich zrealizowania i sfinansowania przez podmioty gospodarcze i samorządowe. W 2002 r. przyjęty został Krajowy Plan Gospodarki Odpadami (Uchwała Rady Ministrów nr 219 z dnia 29 października 2002 r.), a w 2003 r. opracowano "Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych" (dotyczy wdrożenia Dyrektywy 91/271/EWG). Po uzgodnieniach międzyresortowych jest "Program redukcji zanieczyszczeń dla substancji z listy II Dyrektywy Rady 76/464/EWG".
Jednym z instrumentów wdrażania prawa wspólnotowego będą fundusze wspólnotowe. W 2003 r. przy udziale Ministerstwa Środowiska została przygotowana "Strategia Wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004-2005" oraz "Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006" stanowiący podstawę dla funduszy strukturalnych. Zgodnie z wyżej wymienioną Strategią, środki Funduszu Spójności w obszarze infrastruktury ochrony środowiska będą mogły być przeznaczane (grupa kategorii interwencji 34) na:
urządzenia w zakresie ochrony powietrza (kategoria interwencji 341)
infrastrukturę służącą zapobieganiu hałasowi (kategoria interwencji 342)
urządzenia do odzysku odpadów komunalnych i przemysłowych (kategoria interwenc
ji 343) infrastrukturę służącą do zapewnienia wody pitnej, jak zbiorniki, stacje uzdatniania, sieci dystrybucji (kategoria interwencji 344)
kanalizację i oczyszczanie ścieków (kategoria interwencji 345)
urządzenia przeciwpowodziowe
A ponadto:
na odnawialne źródła energii, w tym energię słoneczną, wiatrową, wodną, z biomasy (kategoria interwencji 332).
Ponadto należy podkreślić, że w obszarze "polityka konkurencji" Polska uzyskała okresy przejściowe na stosowanie pomocy publicznej dla wdrożenia 5 dyrektyw tj. 91/271/EW, 99/31/WE, 76/464/EWG + dyrektyw "córek", 99/61/WE oraz 2001/81/WE. Jak wiadomo, pomoc publiczna dla przedsiębiorców na ochronę środowiska, poza tytułami określonymi w "Wytycznych Wspólnoty dotyczących pomocy państwa w dziedzinie ochrony środowiska" (2001/C/37/03) jest niedopuszczalna. Tym niemniej polska w odniesieniu do wytycznych, najbardziej kosztochłonnych dyrektyw otrzymała prawo do wyjątku od ogólnej zasady na czas na jaki otrzymała okres przejściowy dla danej dyrektywy wynegocjowany w obszarze "środowisko", tj. w odniesieniu do Dyrektywy:
91/271/EWG
99/31/WE
76/464/EWG + dyrektyw "córek"
96/61/WE
2001/80/WE
Poziom intensywności dopuszczalnej pomocy został określony na poziomie pomocy regionalnej tj. 30% kosztów kwalifikowanych + 15% dla małych i średnich przedsiębiorstw.
W związku z powyższym, uważam, że istnieje wystarczająco dużo instrumentów finansowych i prawno-organizacyjnych, z których mogą korzystać podmioty gospodarcze i samorządy terytorialne, aby sprostać wymaganiom prawa wspólnotowego. Długie okresy przejściowe powinny ułatwić dochodzenie im do pełnej zgodności z przepisami obowiązującego prawa, niezbędna jest jednak inicjatywa z ich strony oraz zaangażowanie się w proces integracji z Unią Europejską.
z up. MINISTRA
SEKRETARZ STANU
dr hab. Krzysztof Szamałek