Warszawa, dnia 13 stycznia 2004 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

W odpowiedzi na oświadczenie w sprawie Optimus S.A. złożone przez senatora Adama Graczyńskiego podczas 50 posiedzenia Senatu RP w dniu 4.12.2003 r., przekazane przy piśmie Marszałka Senatu RP z dnia 15.12.2003 r. znak: BPS/DSK-043-526/03 do Pana Leszka Millera Prezesa Rady Ministrów i przesłane Panu Andrzejowi Raczko Ministrowi Finansów przy piśmie Pana Marka M. Wiklińskiego Sekretarza Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z dnia 18.12.2003 r. znak: SSP44004-6/03, uprzejmie informuję co następuje.

Zróżnicowanie przepisów w sprawie opodatkowania importu sprzętu komputerowego oraz sprzedaży komputerów w kraju wynikało z regulacji ustawowej, a nie z przepisów wydanych przez Ministra Finansów. Zgodnie bowiem z art 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2000 r. zwolnieniu od podatku od towarów i usług oraz od podatku akcyzowego podlegał import towarów zwolnionych od cła na podstawie art. 190 § 1 pkt 1-33, 36, 38-40 oraz § 2 i § 3 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. Kodeks celny (Dz.U. Nr 23, poz. 117 ze zm.). Zwolniony od podatku od towarów i usług oraz od podatku akcyzowego był zatem import zwolnionych z cła pomocy naukowych, w tym sprzętu sportowego i aparatury badawczo-pomiarowej oraz elementów i części zamiennych do tej aparatury, służących wyłącznie do celów dydaktycznych lub badawczych, przywożonych dla przedszkoli, szkół, instytucji i placówek naukowych oraz jednostek badawczo-rozwojowych, z wyłączeniem przywożonych do działalności gospodarczej (art. 7 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. w związku z art. 190 § 1 pkt 32 Kodeksu cywilnego). Ww. zwolnienie od podatku od towarów i usług obejmowało również import sprzętu komputerowego przywożonego do celów dydaktycznych lub badawczych dla ww. podmiotów, pod warunkiem, iż był on zwolniony z cła.

W związku z rozwojem krajowego przemysłu związanego ze sprzętem komputerowym oraz licznymi postulatami podnoszonymi przez polskich producentów dotyczącymi zniesienia zwolnienia z podatku VAT z tytułu importu sprzętu komputerowego, a także w związku z pojawiającymi się w tym zakresie przypadkami obejścia przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, Parlament wprowadził zmianę polegającą na likwidacji przedmiotowego zwolnienia ustawą z dnia 17 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 105, poz. 1107), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.

Ministerstwo Finansów dokonało wnikliwej analizy wszystkich zgromadzonych materiałów w sprawie firmy "OPTIMUS". Wynika z nich, że organy skarbowe w sprawie firmy "OPTIMUS" postępowały w przekonaniu, iż respektują swym działaniem obowiązujący stan prawny. Prowadzący przedmiotową sprawę, zebrali materiał dowodowy w sposób wyczerpujący i rzetelny. Należy jednoznacznie stwierdzić, co podkreślił w uzasadnieniu wyroku Naczelny Sąd Administracyjny, że w sprawie wystąpiły "istotne wątpliwości prawne". O powyższym świadczy również fakt, że wątpliwości te uzasadniały rozpoznawanie sprawy w składzie poszerzonym NSA. Rozbieżności polegają na odmiennej kwalifikacji prawnej działań firmy "OPTIMUS", dokonanej przez organy orzekające obu instancji i Naczelny Sąd Administracyjny. Przesłanki stosowania przez organy skarbowe i sądy tzw. klauzuli obejścia prawa podatkowego były i nadal są kontrowersyjne. Stąd też wszelkie ustalenia dokonywane przez organy skarbowe w oparciu o tę klauzulę wiążą się z niebezpieczeństwem zajęcia odmiennego stanowiska przez różne organy na kolejnych etapach rozpatrywania sprawy, w oparciu o ten sam materiał dowodowy i bezspornie ustalony stan faktyczny.

Należy podkreślić, iż w wyniku podejmowanych przez służby skarbowe aktywnych działań, Skarb Państwa odzyskuje dochody wynikające z uszczuplenia należności budżetowych przez podatników. Dodatkowe wpływy budżetowe w 2002 r. wyniosły ponad 7 mld zł, podczas gdy zwroty nienależnie pobranych podatków jedynie ponad 700 mln zł. Kwota tych zwrotów nie może być rozpatrywana w oderwaniu od kwoty korzyści budżetowych, jakie przynoszą działania organów podatkowych i organów kontroli skarbowej, gdyż uzyskanie tych korzyści jest zawsze związane z ryzykiem przyjęcia przez NSA odmiennej niż organ orzekający wykładni przepisów prawa.

Odmówienie organowi podatkowemu prawa do "ryzyka" występowania w obronie Skarbu Państwa oznaczałoby, że w wielu sprawach dyrektorzy izb skarbowych decydowaliby w przypadkach wątpliwych o uznaniu racji podatnika, aby nie narażać się na zarzut wywołania nieuzasadnionych strat u podatnika oraz poniesienie kosztów postępowania przed sądem administracyjnym, z własnych środków bieżących. Należy przy tym zauważyć, że wskaźnik procentowy decyzji uchylonych przez NSA do wydanych w 2002 roku był niewielki i wyniósł 0,01% (materiały w posiadaniu Sejmowej Komisji Finansów Publicznych).

Z upoważnienia Ministra Finansów

PODSEKRETARZ STANU