Minister Edukacji Narodowej i Sportu przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Adama Graczyńskiego, złożonym na 49. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 51):
Warszawa, 2003-12-15
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku,
Odpowiadając na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Adama Graczyńskiego podczas 49. posiedzenia Senatu RP w dniu 21 listopada 2003 roku, uprzejmie Pana Marszałka informuję.
W projekcie ustawy budżetowej na rok 2004 ujęta została rezerwa celowa Nr 14 "dofinansowanie zadań związanych z likwidacją ulg i zwolnień w podatku dochodowym od osób fizycznych". W ramach środków tej rezerwy planuje się sfinansować:
1) koszty ponoszone przez pracodawców w związku z kształceniem młodocianych pracowników zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego (nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy) wykształcenia młodocianego pracownika - 350.000 tys. zł;
2) kosztów dojazdu dzieci do szkół ponadpodstawowych lub ponadgimnazjalnych uczniów pochodzących z rodzin ubogich - 150.000 tys. zł;
3) rozszerzenie systemu pomocy materialnej dla studentów - 700.000 tys. zł;
4) systemu kredytów i pożyczek studenckich - 200.000 tys. zł.
Ad. 1. Przygotowywany przez resort edukacji narodowej i sportu projekt zmiany ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm.), zakłada dodanie nowego art. 70b. Przepis ten będzie umożliwiał pracodawcom - osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą korzystnie, w tym również formie spółki prawa cywilnego lub osobowej spółki handlowej, korzystanie z dofinansowania kosztów wykształcenia młodocianego pracownika.
Pracodawcy, którzy do dnia 1 stycznia 2004 r. nabyli prawo do ulgi podatkowej z tytułu wyszkolenia uczniów, nie będą mogli korzystać z dofinansowania do czasu korzystania z tej ulgi, zgodnie z przepisami przejściowymi, zamieszczonymi w ustawach podatkowych.
Warunkiem uzyskania dofinansowania jest spełnienie przez pracodawcę wymagań kwalifikacyjnych niezbędnych do prowadzenia przygotowania zawodowego oraz zdanie przez młodocianego stosownego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, na tytuł robotnika wykwalifikowanego, czeladniczego albo egzaminu sprawdzającego, na zakończenie przygotowania zawodowego, określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania /Dz. U. Nr 60, poz. 278, z późn. zm.).
Podmiotami przekazującymi pracodawcom środki na dofinansowanie kosztów kształcenia będą gminy właściwe dla miejsca zamieszkania młodocianego pracownika. Decyzję w sprawie przyznania dofinansowania podejmować będzie wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Podstawą do wypłacenia pracodawcy środków finansowych będzie wniosek pracodawcy zawierający dokumenty potwierdzające kwalifikacje do prowadzenia przygotowania zawodowego, umowę o pracę z młodocianym pracownikiem oraz zaświadczenie potwierdzające zdanie przez młodocianego stosownego egzaminu kończącego naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy.
Kwota wypłacanego pracodawcom dofinansowania będzie zróżnicowana w zależności od okresu i rodzaju prowadzonego przygotowania zawodowego młodocianego.
Dofinansowanie pracodawcom kosztów kształcenia z budżetu państwa będzie się odbywać w formie dotacji celowej dla gmin na zadania własne.
Ad. 2. W ramach rekompensaty utraconych ulg podatkowych na dojazdy dzieci do szkół z inicjatywy Ministra Edukacji Narodowej i Sportu podjęto prace nad nowelizacją ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zaproponowano w niej rozszerzenie możliwości otrzymania dodatku z tytułu pobierania przez dziecko nauki poza miejsce zamieszkania, na dzieci, które dojeżdżają do szkoły ponadpodstawowej lub ponadgimnazjalnej, a nie korzystają z zakwaterowania poza miejscem zamieszkania. Dodatek ten będzie przysługiwał uczniom z rodzin spełniających odpowiednie wymagania dochodowe uprawniające do uzyskania świadczenia - kwotę 504 zł na jedną osobę w rodzinie. Wprowadzona zmiana w ustawie o świadczeniach rodzinnych pozwoli na uproszczenie systemu pomocy materialnej dla uczniów i umożliwi dokładniejsze zaadresowanie tej pomocy. Mimo, że ustawa o świadczeniach rodzinnych wchodzi w życie dopiero z dniem 1 maja 2004 r., planuje się, że proponowane świadczenie będzie przysługiwało od stycznia 2004 r.
Skutki finansowe wprowadzonych zmian to 150.000 tys. zł w roku 2004. Szacuje się, że z nowego świadczenia skorzysta ok. 4000 tysięcy uczniów.
Ad. 3 i 4. Z uwagi na planowaną w 2004 r. likwidację niektórych ulg podatkowych związanych z odpłatnym kształceniem w szkołach wyższych Rada Ministrów uznała za konieczne wprowadzenie programu osłonowego w omawianym zakresie. W szczególności w ramach tego programu planuje się rozszerzenie bezzwrotnej pomocy materialnej dla studentów oraz wprowadzenie dalszych korzystnych dla studentów rozwiązań w systemie pożyczek i kredytów studenckich.
Rozszerzenie pomocy materialnej dla studentów polegałoby m.in. na:
- objęciu pomocą materialną studentów studiujących w systemie wieczorowym, zaocznym i eksternistycznym, w uczelniach państwowych i niepaństwowych,
- zwiększeniu znaczenia stypendium socjalnego w systemie pomocy materialnej m.in. poprzez zintegrowanie dotychczasowych świadczeń o charakterze socjalnym w jedno świadczenie - stypendium socjalne, którego wysokość może zostać zwiększona w związku z ponoszeniem dodatkowych kosztów z tytułu niepełnosprawności potwierdzonej orzeczeniem właściwego organu, a w przypadku studentów studiów dziennych ponadto z tytułu: zakwaterowania w domu studenckim lub innym obiekcie i wyżywienia w stołówce studenckiej.
Natomiast nowe rozwiązania w systemie pożyczek i kredytów studenckich polegałyby m.in. na:
- objęciu systemu pożyczek i kredytów studenckich uczestników studiów doktoranckich oraz "studentów cywilnych" Wojskowej Akademii Technicznej, Akademii Obrony Narodowej, Akademii Marynarki Wojennej i Szkoły Głównej Służby Pożarniczej,
- przesunięciu terminu rozpoczęcia spłaty kredytu studenckiego z jednego roku do dwóch lat od dnia ukończenia studiów, w tym również studiów doktoranckich,
- podwyższeniu raty kredytu do 600 zł,
- korzystnych dla studentów warunkach poręczania kredytu.
W MENiS przygotowano projekt ustawy o zmianie ustawy o szkolnictwie wyższym, ustawy o wyższych szkołach zawodowych oraz ustawy o pożyczkach i kredytach studenckich oraz o zmianie niektórych innych ustaw, uwzględniających powyższe rozwiązania oraz postanowienie sygnalizacyjne Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 lipca 2002 r. (sygn. akt S 1/02). Projekt ww. ustawy wraz z pakietem ustaw okołobudżetowych został skierowany przez Ministra Finansów do uzgodnień międzyresortowych. Obecnie znajduje się on już w końcowym etapie tych uzgodnień.
Łączę wyrazy szacunku
Krystyna Łybacka