Minister Zdrowia przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Adama Graczyńskiego, złożone na 32. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 31):
Warszawa, 14.02.2003 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzecz
Szanowny Panie Marszałku
W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Adama Graczyńskiego na 32. posiedzeniu Senatu w dniu 16 stycznia 2003 r. przekazane przy piśmie Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 stycznia 2003 r., znak: JD/043/13/03/V, uprzejmie przedstawiam następujące wyjaśnienia i informacje w sprawach poruszonych w wyżej wymienionym oświadczeniu.
Do czasu wprowadzenia zmian w systemie ochrony zdrowia, polegających na przekształceniu kas chorych w Narodowy Fundusz Zdrowia, kasy chorych będą realizować nałożone na nie obowiązki, zgodnie z ustawą z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. Nr 28, poz. 153 z późn. zm.). Kontraktowanie świadczeń zdrowotnych na 2003 r. odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu postępowań konkursowych bądź aneksowania dotychczas obowiązujących umów. Zgodnie z zaleceniami Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych i Ministerstwa Zdrowia, proces ten powinien był przebiegać w sposób ewolucyjny, a nie rewol
ucyjny. Kasy chorych powinny nadal w miarę możliwości dążyć do: zapewnienia równego dostępu do świadczeń zdrowotnych wszystkim członkom, zakontraktowania zbliżonej do istniejącej struktury usług zdrowotnych (w miarę możliwości u tych samych świadczeniodawców) według stawek nie odbiegających w znacznym stopniu od przyjętych w latach poprzednich, o ile pozwala na to sytuacja finansowa kasy chorych.W większości kas chorych planowane nakłady na świadczenia zdrowotne w 2003 r. będą niższe w porównaniu z nakładami na świadczenia zdrowotne w latach poprzednich, w tym zwłaszcza w porównaniu z rokiem 2002. Niższe są w związku z tym także wartości umów zawieranych przez kasy chorych z poszczególnymi świadczeniodawcami oraz liczba zakontraktowanych świadczeń zdrowotny
ch.Należy wyjaśnić, że w 2002 r. kasy chorych kontraktowały świadczenia zdrowotne na poziomie wyższym, niż wynikało to z uzyskanych przychodów z tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne, bowiem dysponowały dodatkowymi środkami z tzw. "13 składki", która powstała w związku ze zmianą księgowania przychodów ze składek z metody kasowej na memoriałową. Niektóre kasy chorych, w tym Śląska Regionalna Kasa Chorych, osiągnęły w 2001 r. dodatni wynik finansowy. Tę nadwyżkę przychodów nad kosztami mogły więc przezna
czyć na finansowanie świadczeń zdrowotnych w następnym roku. Przy przychodach netto z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 26,4 mld zł w 2002 r. kasy chorych zawarły kontrakty na świadczenia zdrowotne na kwotę 28,7 mld zł, tj. w wysokości 2,3 mld zł większej niż przychody. Trzeba otwarcie powiedzieć, że w 2003 roku nie będzie takiej możliwości.Przedstawiając, w tym kontekście, sytuację finansową Śląskiej Regionalnej Kasy Chorych (ŚRKCh) w latach 2002-2003, należy wskazać na następujące uwar
unkowania.Nakłady Śląskiej Regionalnej Kasy Chorych (ŚRKCh) na świadczenia zdrowotne w latach 1999 - 2002 wyglądały następująco: w 1999 r.: 2 486 209,10 tys. zł; w 2000 r.: 2 838 457,80 tys. zł; w 2001 r.: 3 373 562,43 tys. zł oraz w 2002 r.: 3 767 771,96 tys. zł (dane wstępne).
W rozpatrzonym przez Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych (UNUZ) planie finansowym ŚRKCh, sporządzonym przy przyjęciu wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne na poziomie 7,75% podstawy wymiaru, koszty świadczeń zdrowotnych ŚRKCh na 2003 rok zaplanowane zostały na kwotę 3 324 891,73 tys. zł (tj. na kwotę o ok. 15% mniejszą od kwoty kosztów świadczeń zaplanowanych na 2002 r.). W związku z nowelizacją ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym zmieniającą wysokość składki na
ubezpieczenie zdrowotne z 7,75% do 8% podstawy wymiaru, ŚRKCh przedstawiła skorygowany plan finansowy, w którym planowane koszty świadczeń zdrowotnych na 2003 r. w ŚRKCh ulegną zwiększeniu do wysokości 3 441 453,58 tys. zł. Plan ten jest obecnie analizowany przez UNUZ. Wszelkie ewentualne nieprawidłowości w gospodarce finansowej Kasy Śląskiej zostaną przez ten urząd skorygowane.Jak wynika z przedstawionego zestawienia planów, mimo zwiększenia wysokości składki, planowane przez ŚRKCh na rok 2003 koszty świadczeń zdrowotnych będą niższe w stosunku do planu z roku 2002. Na taki stan rzeczy mają istotny wpływ następujące przyczyny:
1. W 2002 r. ŚRKCh mogła zwiększyć finansowanie świadczeń zdrowotnych dzięki uzyskanej w 2002 r. nadwyżce przychodów nad kosztami z lat ubiegłych w wysokości 440 133,77 tys. zł. na kwotę tej nadwyżki złożyły się: nadwyżka przychodów nad kosztami za 2001 r. (dodatni wynik finansowy kasy za 2001 rok) w wysokości 168 661,42 tys. zł oraz tzw. "13 składka", w wysokości 271 472,35 tys. zł.
Reasumując, koszty świadczeń zdrowotnych w Kasie Śląskiej w 2002 r. zostały dodatkowo jednorazowo zasilone kwotą 440,1 mln zł.2. Po wstępnych symulacjach finansowych można stwierdzić, że ŚRKCh zamknie ubiegły rok stratą finansową w wysokości około 126 mln zł. W związku z tym, w planie finansowym na 2003 r. ŚRKCh zarezerwowała kwotę w wysokości około 53 mln zł na częściowe pokrycie ujemnego wyniku finansowego.
3. W marcu 2000 r. wszystkie kasy chorych zaciągnęły pożyczkę z budżetu państwa w wysokości 1 mld zł, która została przeznaczona wyłącznie na sfinansowanie kosztów i zobowiązań powstałych w 1999 r. oraz w styczniu 2002 r. z tytułu zrealizowanych świadczeń zdrowotnych i ewentualnego uzupełnienia funduszu rezerwowego kas chorych. W 2003 r. kasy są zobowiązane do spłaty ogółem ok. 100 mln pożyczki. Niezależnie od terminu spłaty pożyczki w bieżącym roku (IV kwartał), kasy chorych muszą brać pod uwagę zobowiązania związane z jej spłatą przy kontraktowaniu świadczeń na 2003 rok.
Wynikający ze wskazanych uwarunkowań stan finansów Kasy Śląskiej nie pozwala na podpisanie umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych w wysokości kontraktów zawartych na rok 2002. W przypadku kontynuowania umów na warunkach przyjętych przez poprzedni Zarząd Śląskiej Kasy Chorych, już z końcem lutego 2003 roku Kasa nie posiadałaby środków pieniężnych umożliwiających pokrycie zobowiązań wobec świadczeniodawców i aptek.
Obecne działania Kasy Śląskiej nie zmierzają zatem do uzyskania oszczędności kosztem świadczeniodawców i ubezpieczonych. Mają one natomiast na celu ustabilizowanie sytuacji finansowej, a proponowane aneksy do zawartych umów lub wartości nowo zawieranych umów są adekwatne do obecnych możliwości finansowych Kasy. Należy dodać, że nowy Zarząd Śląskiej Regionalnej Kasy Chorych nie
wyklucza możliwości podwyższenia stawek za świadczenia zdrowotne po odzyskaniu pełnej płynności finansowej.Według zapewnień Zarządu Kasy, obecny stan finansów kasy nie powinien doprowadzić do drastycznego pogorszenia dostępności do świadczeń zdrowotnych, zwłaszcza w zakresie procedur ratujących życie. Świadczenia będą realizowane zgodnie z potrzebami zdrowotnymi ubezpieczonych w Śląskiej Regionalnej Kasie Chorych.
Sytuacja taka będzie miała miejsce do czasu wprowadzenia Narodowego Funduszu Zdrowia. Wprowadzenie jednego płatnika świadczeń zdrowotnych (z szesnastoma oddziałami wojewódzkimi) oraz systemu finansowania tych świadczeń, w oparciu o plany zdrowotne, pozwoli na rzeczywiste kształtowanie poziomu zabezpieczenia i finansowania usług zdrowotnych w każdy
m regionie naszego kraju.Należy także dodać, że z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia, Premier Rady Ministrów, mając na względzie trudną sytuację w ochronie zdrowia, powołał Międzyresortowy Zespół do Spraw Opracowania Przepisów Regulujących Postępowanie Naprawcze i Układowe Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej. W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele: Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Skarbu Państwa, ministerstwa Sprawiedliwości, Kancelar
ii Prezesa Rady Ministrów i Ministerstwa Zdrowia.Do podstawowych zadań Zespołu należeć będzie opracowanie projektów przepisów regulujących postępowanie naprawcze samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, mających na celu: oddłużenie tych zakładów, ochronę interesów wierzycieli oraz ograniczenie redukcji zatrudnienia wśród pracowników ochrony zdrowia.
Równoczesne, sukcesywne podnoszenie składki na ochronę zdrowia spowoduje dopływ dodatkowego pieniądza do systemu, a tym samym wpłynie na poprawę sytuacji finansowej jednostek służby zdrowia.
Minister Zdrowia nie ma natomiast żadnych możliwości uruchomienia dodatkowych środków finansowych, które pozwoliłyby Śląskiej Regionalnej Kasie Chorych na zawarcie kontraktów wyższych niż, które wynikają z aktualnego poziomu środków finansowych dostępnych w systemie ubezpieczenia zdrowotnego w bieżącym roku.
Z upoważnienia
MINISTRA ZDROWIA
SEKRETARZ STANU
Ewa Kralkowska