Warszawa, 2002-11-29

Z wyrazami szacunku

Komitet Badań Naukowych - w ramach swoich ustawowych kompetencji - podejmuje działania służące zarówno rozwojowi naukowemu młodej kadry, jak i praktycznemu wykorzystaniu osiągnięć młodych twórców. Działania te obejmują finansowanie bądź dofinansowywanie prowadzonych przez nich badań naukowych i prac rozwojowych, a także promocję dokonanych przez nich osiągnięć naukowych i naukowo-technicznych. Kryteria i tryb finansowania lub dofinansowywania z budżetu państwa badań naukowych i prac rozwojowych określa rozporządzenie Przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych z dnia 30 listopada 2001 r. w sprawie kryteriów i trybu przyznawania i rozliczania środków finansowych ustalanych w budżecie państwa na naukę (Dz.U. Nr 146, poz. 1642).

1. Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia, Komitet Badań Naukowych finansuje lub dofinansowuje badania własne szkół wyższych, służące m.in. rozwojowi naukowemu młodej kadry. Przykładowo, w 2001 r. KBN przekazał z budżetu nauki ponad 284 mln zł 120 szkołom wyższym (w tym 109 państwowym szkołom wyższym) na ich badania własne.
2. W ramach strumienia finansowania obejmującego finansowanie projektów badawczych, Komitet Badań Naukowych - zgodnie z § 50 ust. 1 pkt 2 wyżej wymienionego rozporządzenia - finansuje tzw. "projekty promotorskie", tj. projekty zgłaszane przez promotorów prac doktorskich, mające na celu przygotowanie rozprawy doktorskiej. Komitet Badań Naukowych przeznacza corocznie ok. 40 mln zł na finansowanie tego typu projektów, a w każdym konkursie projektów badawczych (dwa w roku) Zespoły KBN kwalifikują do finansowania ponad 500 z ich.
3. Bardzo ważnym - z punktu widzenia zastosowań wyników badań naukowych i prac rozwojowych w praktyce - jest system projektów celowych. Komitet Badań Naukowych - zgodnie z § 65 powołanego rozporządzenia - dofinansowuje projekty celowe o tematyce dotyczącej wszystkich dziedzin badań stosowanych i prac rozwojowych niezbędnych do realizacji projektów, zgłoszonych przez przedsiębiorców, w tym małych i średnich. W celu usprawnienia funkcjonowania systemu projektów celowych dla małych i średnich przedsiębiorstw, KBN zawarł z Federacją Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT w 2001 r. umowę, której przedmiotem jest organizowanie i finansowanie konkursów o dofinansowanie projektów celowych w dziedzinie zastosowań praktycznych na lata 2001-2003 dla takich przedsiębiorstw. Termin zgłoszeń na pierwszy konkurs projektów celowych - organizowanych przez FSNT-NOT - zakończył się 30.06.2002 r. W konkursie zgłoszonych zostało 119 wniosków. Dotychczas Zespół FSNT-NT ds. Projektów Celowych zakwalifikował do realizacji 65 z nich (w tym 31 zleconych przez małe przedsiębiorstwa), na wykonanie których nakłady wyniosą ponad 40 mln zł, a z tego na badania stosowane 20,5 mln zł. Zdaniem KBN, system projektów celowych dla małych i średnich przedsiębiorstw może w znakomity sposób pomóc zarówno młodym przedsiębiorcom, którzy po ukończeniu studiów zdecydowali się na prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek (zwłaszcza w obszarze wysokich technologii), jak też młodym twórcom prowadzącym działalność naukową na uczelniach lub w jednostkach badawczo-rozwojowych, którzy mogą być realizatorami tych projektów.
4. Kolejną formą wspierania twórców (w tym młodych) i popularyzacji dokonanych przez nich osiągnięć naukowych i naukowo-technicznych - realizowaną przez KBN - jest finansowanie lub dofinansowywanie z budżetu nauki organizacji wystaw i targów oraz przedsięwzięć promocyjnych. Na promocję osiągnięć nauki KBN przeznaczył w 2001 roku kwotę ok. 1,5 mln zł. Dofinansowaniem objęte zostały różnorodne formy promocji, m.in. krajowe i międzynarodowe targi oraz wystawy (np. pokaz wynalazków w Muzeum Techniki w Warszawie w 2001 r., IV Międzynarodowa Wystawa Wynalazków "Innowacje'2001" w Gdańsku, Salon pn. "Nauka dla Gospodarki" podczas trwania 73. Targów Technologii Przemysłowych i Dóbr Inwestycyjnych w Poznaniu w 2001 r., 29. Międzynarodowa Wystawa Wynalazków, Nowych Technik i Wyrobów w Genewie w 2001 r. oraz 5. Międzynarodowe Targi Wysokich Technologii CBHT2001 w Pekinie). Tego typu imprezy promocyjne stwarzają wynalazcom możliwości zaprezentowania swoich osiągnięć naukowych, a także nawiązania kontaktów handlowych.

KBN dofinansowuje również przedsięwzięcia, których celem jest promocja zainteresowań naukowych młodzieży, m.in. konkursy prac naukowych (w 2001 r. kwotą 34 tys. zł dofinansowano międzynarodowy konkurs prac naukowych z fizyki pn. "First Step to Nobel Prize in Physics", zorganizowany już po raz dziewiąty przez Instytut Fizyki PAN), a także festiwale nauki, organizację których KBN dofinansował w 2001 r. kwotą 841 tys. zł.

5. Ponadto, Prezes Rady Ministrów przyznaje corocznie nagrody za wyróżnione rozprawy doktorskie i habilitacyjne, wybitny dorobek naukowy, wybitne osiągnięcia naukowe lub wybitne osiągnięcia naukowo-techniczne, których wdrożenie przyniosło wymierne efekty ekonomiczne lub efekty społeczne. Tryb zgłaszania wniosków o przyznanie tych nagród i ich oceny określa rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1998 r. w sprawie nagród Prezesa Rady Ministrów za rozprawy doktorskie i habilitacyjne oraz działalność naukową i działalność naukowo-techniczną (Dz.U. Nr 47, poz. 295, z późn. zmianami).

MINISTER NAUKI