Oświadczenie skierowane do ministra edukacji narodowej i sportu Mirosława Sawickiego

Szanowny Panie Ministrze!

Ponieważ jestem zainteresowany problematyką wyrównywania szans edukacyjnych, skierowałem do Pana na poprzednim posiedzeniu Senatu RP oświadczenie dotyczące gamy problemów stypendialnych występujących w szkołach ponadgimnazjalnych na Pomorzu Zachodnim. Dzisiaj pragnę rozszerzyć ten temat o szkoły podstawowe i gimnazjalne.

W związku z obowiązywaniem od 1 stycznia 2005 r. nowych zasad udzielania pomocy materialnej, o której mowa w rozdziale 8a ustawy o systemie oświaty, zwróciłem się z prośbą do wybranych gmin i szkół województwa zachodniopomorskiego o przekazanie kolejnych danych dotyczących funkcjonowania stypendiów uczniowskich. Ponieważ uzyskane informacje potwierdziły moje niepokoje, pozwolę sobie przedstawić podstawowe trudności zgłaszane przez samorządowców, dyrektorów szkół i nauczycieli.

Wprawdzie wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez udzielanie pomocy socjalnej spotkało się z szeroką społeczną aprobatą, to jednak w ocenie przedstawicieli gmin i szkół obecny system pozwala zaspokoić jedynie cząstkę faktycznego zapotrzebowania najuboższych uczniów. Okazuje się, że dotacja ze środków budżetu państwa nie pokrywa łącznej kwoty, na którą opiewają uczniowskie wnioski, a gminom trudno jest wygospodarować dodatkowe środki na zaspokojenie roszczeń osób uprawnionych. Gmina Drawsko Pomorskie otrzymała na rok 2005 dotację na pomoc materialną w wysokości gwarantującej jednomiesięczną wypłatę stypendiów socjalnych.

Niestety, pomimo słusznej idei zawartej w nowych przepisach względy finansowe stawiają w negatywnym świetle końcowy efekt omawianej pomocy.

Wśród głównych aspektów utrzymującego się stanu nierównego dostępu do edukacji organy prowadzące zgodnie wskazują na niewystarczające nakłady budżetowe przeznaczane na oświatę. Szczególnie brakuje środków na zajęcia kompensacyjno-wychowawcze, koła przedmiotowe, a także płatne zastępstwa z nauczycielami danego przedmiotu. Wymienione ograniczenia mają odzwierciedlenie w słabszych efektach pracy szkoły w stosunku do uczniów o niższym standardzie socjalnym oraz uczniów mniej zdolnych. Ponadto, ciągły pościg za terminami realizacji programów i zadań nakładanych przez nadzór pedagogiczny sprawia, iż brakuje odpowiedniej ilości czasu na zaspokojenie indywidualnych potrzeb każdego z uczniów.

Bardzo proszę o ustosunkowanie się do wskazanych problemów oraz o poinformowanie o działaniach ukierunkowanych na złagodzenie przedstawionych problemów, a przede wszystkim o odpowiedź, czy są prowadzone prace nad poprawą praktycznego zastosowania systemu pomocy materialnej dla uczniów, zwłaszcza z tak zwanych terenów popegeerowskich.

Z wyrazami szacunku
Witold Gładkowski
Senator RP