Warszawa, 200411-30.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135, zwanej dalej "ustawą") świadczeniobiorca ma prawo wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej spośród lekarzy, pielęgniarek i położnych ubezpieczenia zdrowotnego, nie częściej niż dwa razy w roku kalendarzowym, a w przypadku każdej kolejnej zmiany wnosi opłatę w wysokości 80 zł, z zastrzeżeniem art. 56b i art. 69b ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, art. 153 ust. 7a ustawy o Straży Granicznej i art. 115 § 1a Kodeksu karnego wykonawczego. Wniesienie przedmiotowej opłaty nie dotyczy przypadku zmiany miejsca zamieszkania i sytuacji zaprzestania udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przez wybranego lekarza, pielęgniarkę i położną podstawowej opieki zdrowotnej oraz innych przyczyn niezależnych od woli świadczeniobiorcy. Ponadto zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy, wybór lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej świadczeniobiorca potwierdza pisemnym oświadczeniem woli, zwanym "deklaracją wyboru". Deklaracja wyboru zawiera dane dotyczące świadczeniobiorcy, zaś w przypadku uczniów i studentów dane dotyczące miejsca nauki wraz ze wskazaniem roku szkolnego albo akademickiego, na który jest składana.

Prawo wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej określone w powyżej powołanych przepisach przysługuje również uczniom i studentom pobierającym naukę i przebywającym poza miejscem stałego zamieszkania. W celu uregulowania kwestii dotyczących finansowania świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej udzielanych uczniom i studentom, Narodowy Fundusz Zdrowia w "Szczegółowych materiałach informacyjnych o przedmiocie postępowania w sprawie zawierania umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych ubezpieczonym w Narodowym Funduszu Zdrowia od 1 stycznia 2004 r. w rodzaju świadczeń zdrowotnych podstawowa opieka zdrowotna" (zwanych dalej "Szczegółowymi materiałami informacyjnymi"), stanowiących załącznik nr 1 do uchwały z dnia 30 września 2003 r. nr 226/2004 Zarządu Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie zmiany uchwały Nr 220/2003 Zarządu Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 25 września 2003 r. w sprawie ogłoszenia konkursu ofert na zawieranie umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych od dnia 1 stycznia 2004 r. oraz określenia przedmiotu konkursu ofert, warunków wymaganych od świadczeniodawców oraz kryteriów oceny spełniania tych warunków, ustalił zasady finansowania podstawowej opieki zdrowotnej dla uczniów i studentów.

Zgodnie z tymi warunkami, uczeń i student ma prawo wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej w miejscu kształcenia (na 9 miesięcy w roku - od października do czerwca) i w miejscu stałego zamieszkania - na miesiące letnie (lipiec, sierpień, wrzesień). Student lub uczeń składa deklarację wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, deklarację wyboru pielęgniarki POZ i deklarację wyboru położnej POZ na formularzu Funduszu, w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Przy wyborze lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej w miejscu nauki, do deklaracji student lub uczeń dołącza jeden egzemplarz deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej z miejsca zamieszkania, w celu identyfikacji macierzystego oddziału wojewódzkiego NFZ, właściwego dla stałego miejsca zamieszkania studenta lub ucznia. Na deklaracji wyboru należy odnotować miejsce i okres objęcia opieką - miejsce zamieszkania i miejsce nauki oraz rok szkolny lub akademicki na jaki jest składana deklaracja wyboru.

Deklaracja wyboru złożona przez studenta lub ucznia stanowi podstawę do wypłaty przez Fundusz kwoty wynagrodzenia według stawki kapitacyjnej za ubezpieczonego świadczeniodawcy, do którego zadeklarował się student lub uczeń za okres letni. Natomiast oddział wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia właściwy dla miejsca nauki przekazuje odpowiednio miesięczną stawkę kapiatacyjną świadczeniodawcy, do którego zadeklarował się student lub uczeń na czas pobierania nauk na 9 miesięcy w roku - od października do czerwca.

Na podstawie list ubezpieczonych studentów i uczniów do lekarzy, pielęgniarek i położnych podstawowej opieki zdrowotnej otrzymanych od świadczeniodawców, Narodowy Fundusz Zdrowia tworzy bazę ubezpieczonych identyfikującą studentów i uczniów. Baza ta jest podstawą do przekazywania środków finansowych na świadczenia z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej do właściwych oddziałów wojewódzkich Funduszu.

Jak wynika z powyższych regulacji, podstawą rozliczenia stawki kapitacyjnej jest deklaracja wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej złożona przez ucznia lub studenta. W deklaracji tej student lub uczeń powinien wskazać miejsce i okres objęcia podstawową opieką zdrowotną w miejscu zamieszkania i w miejscu nauki, poprzez określenie roku szkolnego lub akademickiego. Wskazany w deklaracji termin powinien odpowiadać rzeczywistemu okresowi nauki i miejsca zamieszkania studenta lub ucznia, a zatem możliwe jest wskazanie przez studenta lub ucznia innego okresu korzystania w danym miejscu z podstawowej opieki zdrowotnej, niż podział na 9 miesięcy nauki i 3 miesiące wakacyjne. Wskazanie przez studenta lub ucznia w deklaracji wyboru okresu korzystania z opieki zdrowotnej u danego świadczeniodawcy jest podstawą do dokonania odpowiedniego rozliczenia stawki kapitacyjnej pomiędzy lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej z miejsca nauki i miejsca stałego zamieszkania studenta lub ucznia. Co do zasady, Narodowy Fundusz Zdrowia dokonuje podziału środków w rozliczeniu na 9 miesięcy nauki i 3 miesiące wakacyjne, jednak na podstawie konkretnych deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej możliwe jest dokonanie rozliczeń zgodnych z czasem trwania roku szkolnego.

Po dokonaniu wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej student lub uczeń może korzystać ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej u wybranego świadczeniodawcy w ciągu całego tygodnia. Wybór lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej dokonywany jest przez studenta lub ucznia miesięcznie, a zatem rozliczenie stawki kapitacyjnej dokonywane jest zgodnie z deklaracją wyboru miesięcznie.

Pragnę również poinformować, iż student lub uczeń ma prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej udzielanych przez lekarza innego, niż wskazany na deklaracji wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Zgodnie ze "Szczegółowymi materiałami informacyjnymi" w przypadku nagłego zachorowania lub pogorszenia stanu zdrowia należność za świadczenia udzielone osobom uprawnionym wypłaca świadczeniodawcy, który udzielił świadczenia, oddział wojewódzki Funduszu, na terenie którego zostało udzielone świadczenie w stawce zryczałtowanej. Rozwiązanie to dotyczy pacjentów, którzy dokonali wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej na terenie właściwości innego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. W przypadku pacjentów zgłaszających się w sytuacjach nagłego zachorowania lub pogorszenia stanu zdrowia należność za świadczenia udzielone osobom uprawnionym rozliczane jest przez świadczeniodawcę w ramach umowy podpisanej z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Ponadto pragnę poinformować, że w przypadku stanu nagłego świadczenia opieki zdrowotnej mogą być udzielane nie tylko przez świadczeniodawców, którzy podpisali umowę na udzielanie świadczeń, ale również przez świadczeniodawców, którzy takiej umowy nie podpisali. W przypadku udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej w stanie nagłym przez świadczeniodawcę, który nie zawarł umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, świadczeniobiorca, w oparciu o art. 19 ust. 2 ustawy, ma prawo do tych świadczeń w niezbędnym czasie. Świadczeniodawca, który nie zawarł umowy o udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej, ma prawo do wynagrodzenia (ze środków publicznych) za świadczenie opieki zdrowotnej udzielone świadczeniobiorcy w stanie nagłym. Wynagrodzenie uwzględnia wyłącznie uzasadnione koszty udzielenia niezbędnych świadczeń opieki zdrowotnej.

Jednoczenie pragnę poinformować, że zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 z późn. zm.), żadne okoliczności nie mogą stanowić podstawy do odmowy udzielenia świadczenia zdrowotnego, jeżeli osoba zgłaszająca się do zakładu opieki zdrowotnej potrzebuje natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia.

MINISTRA ZDROWIA

PODSEKRETARZ STANU