Minister Edukacji Narodowej i Sportu przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Witolda Gładkowskiego, złożone na 43. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 42):
Warszawa, 25 lipca 2003 r.
Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku,
W nawiązaniu do pisma Pana Marszałka z dnia 17 lipca 2003 roku przesyłam odpowiedź dotyczącą oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Witolda Gładkowskiego podczas 43. posiedzenia Senatu RP w dniu 10 lipca br. w sprawie zachowania obecnego systemu ulg podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu wyszkolenia młodocianych pracowników zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
Nowelizacja ustaw podatkowych, tj. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym osiąganym przez osoby fizyczne, spowodowała wykreślenie ulg podatkowych odliczanych od podatku, które przysługiwały pracodawcom za wyszkolenie młodocianych pracowników.
Ulgi były konkretną i wymierną formą zachęty dla pracodawców do podejmowania kształcenia młodocianych pracowników, gdyż częściowo rekompensowały koszty tego kształcenia. W związku z likwidacją ulg podatkowych dofinansowanie kosztów kształcenia u pracodawców musi przejąć państwo.
Młodociani pracownicy to (zgodnie z Kodeksem pracy) młodzież w wieku 16-18 lat, podlegająca obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki. Przygotowanie zawodowe u pracodawcy jest sposobem realizacji tego obowiązku.
Została przekazana wstępna propozycja regulacji prawnej wypracowana w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu Ministrowi Finansów.
Proponowana zmiana polega na dodaniu nowego art. 70b w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm.).
Intencją przepisów art. 70b jest to, żeby pracodawcy otrzymali dofinansowanie kosztów poniesionych w związku z kształceniem młodocianych pracowników zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego (nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy).
Warunkiem uzyskania dofinansowania jest spełnienie przez pracodawcę wymagań kwalifikacyjnych niezbędnych do prowadzenia przygotowania zawodowego oraz zdanie przez młodocianego stosownego egzaminu: potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, na tytuł robotnika wykwalifikowanego, czeladniczego albo egzaminu sprawdzającego, na zakończenie przygotowania zawodowego, określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradz
ania (Dz. U. Nr 60, poz. 278, ze zm.).Podmiotami przekazującymi pracodawcom środki na dofinansowanie kosztów kształcenia proponuję aby były jednostki samorządu terytorialnego.
Podstawą do wypłacenia pracodawcy środków finansowych będzie wniosek pracodawcy zawierający dokumenty potwierdzające kwalifikacje do prowadzenia przygotowania zawodowego, umowę o pracę z młodocianym pracownikiem oraz zaświadczenie potwierdzające zdanie przez młodocianego stosownego egzaminu kończącego naukę zawodu lub przyuczenie do
wykonywania określonej pracy.Kwota wypłacanego pracodawcom dofinansowania będzie zróżnicowana w zależności od okresu i rodzaju prowadzonego przygotowania zawodowego młodocianego. W przypadku nauki zawodu okres kształcenia wynosi 24 miesiące lub 36 miesięcy, a w przypadku przyuczenia do wykonywania określonej pracy wynosi od 3 do 6 miesięcy, z możliwością przedłużenia do 22 miesięcy w odniesieniu do młodocianych uczestników Ochotniczych Hufców Pracy. Zawody, w których odbywa się przygotowanie zawodowe i okr
es kształcenia regulują: klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego, określona rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. (Dz. U. Nr 63, poz. 571), oraz ww. rozporządzenie w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych.Proponowane kwoty dofinansowania będą wynosiły:
- dla nauki zawodu - 5 610 zł za okres 24 miesięcy oraz 9 350 zł za okres 36 miesięcy,
- dla przyuczenia do wykonywania określonej pracy - 240 zł za każdy rozpoczęty miesiąc kształcenia.
Podstawą do ustalenia powyższych kwot są dotychczasowe kwoty przyznawanych ulg podatkowych, wymienione w ustawach podatkowych, o których mowa na wstępie, zwiększone wskaźnikiem ubruttowienia.
Dofinansowanie pracodawcom kosztów kształcenia w roku 2004 będzie się odbywać w formie dotacji celowej z budżetu państwa, a od 2005 r. przewiduje się włączone do subwencji oświatowej.
Ponadto, zgodnie z art. 70 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.) praktyczna nauka zawodu może odbywać się w placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego, warsztatach szkolnych, pracowniach szkolnych, szkolnych gospodarstwach pomocniczych, młodocianych pracodawców, młodocianych także w indywidualnych gospodarstwach rolny
ch. Praktyczna nauka zawodu odbywa się w wymienionych podmiotach na podstawie umowy zawartej pomiędzy szkołą a tym podmiotem. W przypadku młodocianych pracowników umowę zawiera pracodawca, który zatrudnia młodocianego.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. nr 113, poz. 988) określa warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu oraz kwalifikacje wymagane od osób prowadzących praktyczną naukę zawodu i przysługujące im upra
wnienia.Zapisy §9 cytowanego rozporządzenia traktują o finansowaniu praktycznej nauki zawodu m.in.:
1. Organy prowadzące szkoły, które organizują praktyczną naukę zawodu poza szkołą, zapewniają środki finansowe umożliwiające uczniom odbycie praktycznej nau
ki zawodu.2. Środki finansowe, o których mowa w punkcie 1 są przeznaczone na:
1) refundowanie pracodawcom wynagrodzenia instruktorów praktycznej nauki zawodu, prowadzących zajęcia praktyczne z uczniami - do wysokości minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela określonej w odrębnych przepisach,
2) refundowanie pracodawcom dodatku szkoleniowego dla instruktorów praktycznej nauki zawodu, prowadzących zajęcia praktyczne z uczniami (młodocianymi pracownikami) w wysokości nie niższej niż 10% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego zwanego dalej "przeciętnym wynagrodzeniem"; dodatek szkoleniowy ustala i
wypłaca pracodawca,3) refundowanie pracodawcom kosztów odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, niezbędnych na danym stanowisku szkoleniowym, przydzielonych uczniom na okres zajęć praktycznych prowadzonych u pracodawcy w danym roku szkolnym - do wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia,
4) refundowanie pracodawcom dodatku dewizowego i świadczeń dot. uczniów odbywających praktykę zawodową na polskich statkach morskich.
Zmiana przepływu środków finansowych wynika z usunięcia przepisu §12 ust. 8 o refundowaniu pracodawcom z Funduszu Pracy dodatków i premii dla opiekunów praktyk zawodowych w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o systemie oświ
aty (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 65).Wymieniona ustawa uchyla przepis art. 57 ust. 1 pkt 12 - dotyczący przedmiotowych refundacji z Funduszu Pracy ale wprowadza do ustawy o systemie oświaty nowy art. 70a nakładający na szkoły prowadzące kształcenie zawodowe, obowiązek przekazywania pracodawcom, u których realizowana jest praktyczna nauka zawodu w formie praktyk zawodowych, środków na pokrycie dodatków i premii wypłacanych pracownikom za wykonywanie obowiązków opiekunów praktyk zawodowych oraz opłacanych od
nich składek na ubezpieczenia społeczne.W 2003 r. dofinansowanie tych zadań jest realizowane w ramach dotacji celowej z budżetu państwa.
Jednocześnie pragnę poinformować, że w celu poprawy stanu kształcenia zawodowego, a w szczególności realizacji praktycznej nauki zawodu Pani Krystyna Łybacka Minister Edukacji Narodowej i Sportu podjęła inicjatywę podpisywania porozumień z reprezentatywnymi organizacjami pracodawców, samorządami gospodarczymi oraz innymi organizacjami pozarządowymi.
Porozumienia te zostały usankcjonowane prawnie w nowelizowanej ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty i o zmianie niektórych innych ustaw.
Dotychczas zostały podpisane porozumienia z Business Center Club - największą w kraju organizacją indywidualnych prywatnych przedsiębiorców, ze Stowarzyszeniem Technicznym Odlewników Polskich, ze Związkiem Rzemiosła Polskiego. W trakcie uzgodnień znajdują się następne porozumienia z Stowarzyszeniem Elektryków Polskich, Konfederacją Pracodawców Polskich, Polską
Konfederacją Pracodawców Prywatnych, Krajową Izbą Gospodarczą, Ogólnopolską Izbą Gospodarczą Drogownictwa.Podpisane porozumienia powinny zaowocować współpracą między szkołami, organami prowadzącymi a pracodawcami.
Szczególną troską Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu jest jak najlepsze przygotowanie młodzieży do pracy zawodowej.
Wyrażam nadzieję, że podejmowane zmiany legislacyjne oraz intencja porozumień zaowocują podniesieniem jakości kształcenia zawodowego.
wz. Ministra
Sekretarz Stanu
Franciszek Potulski