Oświadczenie skierowane do ministra zdrowia Marka Balickiego
Szanowny Panie Ministrze!
W związku z podpisanym przez ministra zdrowia rozporządzeniem z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych, ogłoszonym w "Dzienniku Ustaw" nr 8 z dnia 24 stycznia 2003 r., oraz mając na uwadze rozpoczętą realizację procesu inwestycyjnego dla powiatu szczecineckiego, polegającego na budowie instalacj
i termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych dla Szpitala Powiatowego w Szczecinku, uprzejmie proszę o pilne zajęcie stanowiska wraz z wykładnią prawną dotyczącą obowiązywania tego rozporządzenia dla inwestycji rozpoczętych przed jego wejściem w życie.W tej sprawie występował do Pana Ministra starosta szczecinecki pismem nr RS.7620-5-77/02/03 z dnia 18 lutego 2003 r., przedstawiając szczegóły dotyczące wspomnianej inwestycji.
Uwzględniając modyfikację polskiego prawodawstwa, mającą na celu dostosowanie się do przepisów unijnych w taki sposób, aby w dniu akcesji Polski do Unii Europejskiej w naszym kraju obowiązywały identyczne rozwiązania prawne jak w krajach Piętnastki, pozwolę sobie zwrócić uwagę na to, iż rozporządzenie ministra zdrowia z 23 grudni
a 2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych - DzU z 2003 r. nr 8, poz. 104 - w kilku obszarach budzi moje wątpliwości.W §9 w pkcie 1 zapisano, że wymóg automatycznego podawania odpadów stosuje się do wszystkich instalacji do termicznego przekształcenia odpadów od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej. Trudno zrozumieć, co ma wspólnego wejście do Unii Europejskiej z wymogami technicznymi wobec jakiejkolwie
k instalacji. Należałoby zadać sobie pytanie, czy w przypadku wejścia Polski do Unii Europejskiej stać będzie służbę zdrowia na wyłączenie większości pracujących obecnie instalacji ze względu na brak możliwości automatycznego załadunku odpadów.W §9 pkt 2 jest niezgodny z dobrą praktyką prawną, gdyż obowiązuje z datą wcześniejszą niż data publikacji rozporządzenia - właśnie ten zapis dotyczy inwestycji realizowanej w powiecie szczecineckim. Poza tym w punkcie tym przyjęto nieodpowiedni wyznacznik biegu terminu, to jest wydania zezwolenia na użytkowanie.
Inwestor przed przystąpieniem do budowy instalacji jest zobowiązany do uzyskania decyzji administracyjnych, które są wydawane na bazie aktualnie obowiązujących w Polsce przepisów prawa. Cykl inwestycyjny może trwać dwa lub nawet trzy lata. Po 1 stycznia 2003 r. będą oddawane do użytku instalacje, dla których pozwolenia na budowę wydano w latach 2001-2002, i które nie będą spełniały wymagań rozporządzenia ministra zdrowia z 23 grudnia 2002 r. Nieuniknione będzie rozstrzyganie sądowe w sprawie odmów organów administracyjnych dotyczących wydawania zezwoleń na użytkowanie dla inwestycji zrealizowanych zgodnie z decyzją pozwolenia na budowę.
Za niezbędne uważam więc doprecyzowanie wykładni prawnej w zakresie: ważności rozporządzenia z 23 grudnia 2002 r. dla inwestycji realizowanych, których proces inwestycyjny rozpoczęto przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, a dla których zostało wydane pozwolenie na budowę, ważności przepisów po 1 stycznia 2003 r. w odniesieniu do instalacji, dla których ma być wydana zgoda na użytkowanie po 1 stycznia 2003 r.
Według mojej oceny należy do wspomnianego rozporządzenia wprowadzić poprawki, to jest:
- zmienić §1 ust. 2 i nadać mu brzmienie: "Dopuszczalne jest stosowanie dwóch lub więcej sposobów wymienionych w ust. 1 do unieszkodliwienia odpadów medycznych i weterynaryjnych, z tym że pozostałość po unieszkodliwianiu metodą 2-4 musi być poddana stabilizacji lub przekształceniu termicznemu.";
- zmienić §9 ust. 1 i nadać mu brzmienie: "Przepis ust. 3 pkt 2 załącznika nr 2 do rozporządzenia w zakresie wymogu automatycznego systemu podawania odpadów stosuje się do wszystkich instalacji do termicznego przekształcania odpadów z wyjątkiem urządzeń pracujących cyklicznie od 1 stycznia 2006 r.";
- zmienić §9 ust. 2, nadając mu brzmienie: "2. Przepis ust. 13 załącznika nr 2 do rozporządzenia stosuje się od dnia:
1) 1 stycznia 2006 r. w odniesieniu do instalacji, dla których wydano pozwolenia na budowę przed 1 stycznia 2003 r.,
2) ... rok - w odniesieniu do instalacji, dla których wydano pozwolenia na budowę po dniu ...",
a w miejsce kropek należy wpisać takie daty, aby nie powstało wrażenie, że prawo działa wstecz;
- w załączniku nr 2 wprowadzić zmiany:
po pierwsze, jako pkt 1 wprowadzić definicję "Przez termiczne przekształcanie odpadów rozumie się procesy utleniania, spalania, zgazowania, rozkładu odpadów: pirolitycznego i plazmowego, prowadzone w przeznaczonych do tego instalacjach, na zasadach określonych w niniejszym załączniku";
po drugie, zmienić pkt 2 załącznika i nadać mu brzmienie: "Zakaźne odpady kliniczne podczas termicznego przekształcania unieszkodliwia się w pierwszej kolejności z wykluczeniem ich transportowania, składowania i przechowywania z innymi kategoriami odpadów.";
po trzecie, zmienić treść pktu 3 ppktu 2 i nadać mu brzmienie: "Automatyczny system podawania odpadów z wyłączeniem urządzeń pracujących w ruchu cyklicznym, pozwalający na zatrzymanie ich podawania podczas: rozruchu do czasu osiągnięcia wymaganej temperatury, procesu, w razie nieosiągnięcia wymaganej temperatury lub przekroczenia dopuszczalnej wartości emisji.";
po czwarte, w pkcie 4 wykreślić ppkt 4;
po piąte, w załączniku nr 2 dodać punkt o brzmieniu: "Pozostałość po procesie rozkładu pirolitycznego odpadów przed przekazaniem na składowisko powinna być poddana stabilizacji".
Wprowadzenie wyżej wymienionych zmian spowoduje jednorodną interpretację przez strony zobowiązane do korzystania i stosowania tego rozporządzenia. Jednocześnie jako akt prawny ze wszech miar konieczny przyczyni się do harmonizacji prawa.
Ustawa - Prawo ochrony środowiska od początku zakładała opracowanie przez Ministerstwo Środowiska listy najlepszych dostępnych technologii. Do chwili obecnej lista taka nie ukazała się, w związku z czym brak jest wytycznych do oceny zgodności instalacji z obowiązującymi i projektowanymi normami. W procesie inwestycyjnym opierać się można jedynie na dotychczas funkcjonujących instalacjach, opiniach ekspertów ujętych w raportach oddziaływania inwestycji na środowisko oraz jednostek decydujących o finansowaniu inwestycji proekologicznych takich jak wojewódzki fundusz ochrony środowiska.
Szanowny Panie Ministrze, zwracając uwagę na możliwość doprecyzowania zapisów wspomnianego rozporządzenia, bardzo proszę o pilne zajęcie stanowiska w stosunku do inwestycji prowadzonej przez samorząd powiatu szczecineckiego. Poniesione już nakłady na jej realizację, w wysokości 150 tysięcy zł, przy obecnym obowiązywaniu tego rozporządzenia z mocą obowiązującą wstecz mogą spowodować roszczenia samorządu wobec Ministerstwa Zdrowia.
Będę bardzo zobowiązany, jeżeli Pan Minister w trybie pilnym odniesie się do przedstawionych w oświadczeniu uwag i prośby.
Z wyrazami szacunku
Witold Gładkowski