Minister Obrony Narodowej przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Witolda Gładkowskiego, złożonym na 19. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 17):

Warszawa, 2002-07-25

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polski
ej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na oświadczenie Pana Senatora Witolda Gładkowskiego złożone na 19. posiedzeniu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 21 czerwca 2002 r., dotyczące rekompensat za mienie zabużańskie, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.

Uwzględniając obowiązujące uwarunkowania prawne, zmuszony jestem poinformować o braku możliwości zadośćuczynienia oczekiwaniom odnoszącym się do wykorzystania zbędnych dla wojska nieruchomości w procesie realizacji roszczeń osób, które w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r. pozostawiły nieruchomości na terenach nie wchodzących w skład obecnego państwa.

Zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa określone zostały w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz.U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późn. zm.), jednakże zgodnie z brzmieniem przepisu art. 2 pkt 7, ustawa ta nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, w tym również ustawy z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego (Dz.U. Nr 90, poz. 405 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 30 maja 1996 r. określa między innymi zasady i tryb gospodarowania mieniem Skarbu Państwa będącym w trwałym zarządzie lub użytkowaniu jednostek organizacyjnych podporządkowanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, nie wykorzystywanym przez te jednostki do realizacji ich zadań oraz mieniem pozostałym po likwidacji państwowych osób prawnych, dla których organem założycielskim lub organem nadzoru był Minister Obrony Narodowej. Zgodnie z art. 7 ustawy sprawy związane z gospodarowaniem, utrzymywaniem oraz uporządkowaniem stanu prawnego i prowadzeniem ewidencji mienia objętego ustawą zostały powierzone Agencji Mienia Wojskowego, która jest państwową osobą prawną.

Powołanie Agencji Mienia Wojskowego było wynikiem postępujących zmian w wojsku, zmierzających do zredukowania wydatków na utrzymanie zbędnego mienia przy jednoczesnym pozyskiwaniu środków na zakup nowoczesnego sprzętu.

Zgodnie z inicjatywą ustawodawcy nadrzędnym zadaniem Agencji jest przejmowanie i gospodarowanie powierzonym jej mieniem zgodnie z wymogami racjonalnej gospodarki i na zasadach określonych w przepisach o gospodarce nieruchomościami przy wykorzystaniu wszelkich możliwych form i zasad dostępnych w warunkach gospodarki rynkowej, celem przekazywania uzyskiwanych z tego tytułu środków finansowych do budżetu MON z przeznaczeniem na inwestycje Sił Zbrojnych RP. Zadania i cele Agencji są corocznie określane w zatwierdzanych przez Radę Ministrów planach finansowych. W myśl art. 6 Agencja Mienia Wojskowego, w stosunku do mienia Skarbu Państwa przekazanego jej na mocy przedmiotowej ustawy, wykonuje prawa własności i inne prawa rzeczowe na rzecz Skarbu Państwa. Nie ponosi ona natomiast odpowiedzialności za zobowiązania Skarbu Państwa wobec osób trzecich, co powoduje brak możliwości przekazywania przedmiotowego mienia na rekompensaty za mienie zaburzańskie.

Istotne obowiązki Agencji wynikają również z art. 8 ustawy z dnia 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006 (Dz.U. Nr 76, poz. 804 z późn. zm.). Agencja Mienia Woskowego jest bowiem jednym ze źródeł finansowania tego planu - ma obowiązek przekazywać corocznie - w latach 2001-2006 - na inwestycje Sił Zbrojnych co najmniej 93% uzyskanego dochodu. W Programie przebudowy i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych w latach 2001-2006 przyjętym przez Radę Ministrów ustalono, że Agencja przekaże na ten cel kwotę nie mniejszą niż 1,3 mld zł.

Nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 1998 r. w sprawie sposobu zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych za granicą na pokrycie ceny sprzedaży nieruchomości lub opłat za użytkowanie wieczyste oraz sposobu zaliczenia wartości tych nieruchomości (Dz.U. nr 9, poz. 32) dokonana przez Radę Ministrów rozporządzeniem z dnia 21 sierpnia 2001 r. (Dz.U. Nr 90, poz. 999) spowodowała masowe zgłaszanie ofert nabycia nieruchomości od Agencji Mienia Wojskowego przez osoby, o których mowa w rozporządzeniu. Nowelizacja ta zmieniła bowiem w sposób wyraźny funkcjonowanie Agencji, która wcześniej nie była zobowiązana do zaliczania wartości pozostawionych nieruchomości na poczet ceny zbywanych nieruchomości.

Szacunkowe dane mówiące o roszczeniach Zabużan wskazują na kwotę ok. 90 mld zł. Pozwolę sobie poinformować, iż wielkość zasobu Agencji podlega ciągłym zmianom, gdyż cały czas trwa proces zarówno zagospodarowywania, jak i przejmowania dalszych nieruchomości zbędnych dla wojska, jednakże z całą pewnością jego wartość jest znaczne mniejsza od powyższej kwoty.

Zapewnienie Agencji możliwości wywiązywania się z nałożonych na nią obowiązków ustawowych w zakresie dofinansowania restrukturyzacji i modernizacji Sił Zbrojnych RP, co w konsekwencji przyczyni się do realizacji zobowiązań Polski wobec zobowiązań NATO - z punktu widzenia zagwarantowania należytego poziomu obronności Państwa - ma zatem ogromne znaczenie.

Dlatego też, od dnia 1 stycznia 2002 r., na mocy art. 21 pkt 17 ppkt b ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 154, poz. 1800), do art. 31 wspomnianej powyżej ustawy o Agencji Mienia Wojskowego dokonano ust. 4 w brzmieniu: "przepisów art. 212 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 i z 2001 r. Nr 129, poz. 1447) nie stosuje się do mienia, o którym mowa w art. 1 pkt 1 ustawy", wykluczając, w sposób wyraźny, możliwość przyjęcia rozwiązań proponowanych przez Pana Senatora Witolda Gładkowskiego.

Pozwolę sobie także poinformować Pana Marszałka, iż wskazane w oświadczeniu nieruchomości, znajdujące się w zasobach Oddziału Terenowego Agencji Mienia Wojskowego w Szczecinie, przygotowywane są do sprzedaży. Natomiast tereny zabudowane, do czasu zadysponowania ich na rzecz innych podmiotów, chronione są przez spółkę z o.o. "Zawisza".

Niech wolno mi będzie wyrazić pogląd, iż kwestii poruszonych w oświadczeniu nie należy rozpatrywać jedynie z punktu widzenia chronionego Konstytucją RP dobra jakim jest własność obywateli. Należy bowiem mieć także na uwadze inne dobro powszechne dotyczące ochrony niepodległości i nienaruszalności terytorium oraz zapewnienia bezpieczeństwa obywateli, zagwarantowaniu którego służyć mają między innymi przyjęte rozwiązania prawne.

Przekazując powyższe wyjaśnienia żywię nadzieję, iż przyjmie je Pan Marszałek ze zrozumieniem.

Łączą wyrazy szacunku

Jerzy Szmajdziński


Oświadczenie