Warszawa, 2002-06-28

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19 października 1991 r o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa zagospodarowanie tych nieruchomości przez Agencję następuje poprzez sprzedaż lokali mieszkalnych na rzecz ich najemców oraz nieodpłatne przekazanie obiektów infrastruktury na własność gminie lub spółdzielniom mieszkaniowym, utworzonym przez nabywców lokali w celu administrowania budynkami, w których znajdują się te lokale bądź (sporadycznie) poprzez sprzedaż w trybie przetargu.

Domy i lokale mieszkalne są sprzedawane przez Agencję po cenie rynkowej ustalonej na podstawie wartości określonej przez rzeczoznawcę majątkowego uwzględniającej ich stan techniczny, po pomniejszeniu tej ceny o 6% za każdy rok pracy najemcy w ppgr i 3% za każdy rok najmu mieszkania od ppgr, przy czym łączna obniżka nie może przekraczać więcej jednak niż 95% ceny. Dotychczas trwale rozdysponowanych zostało ponad 294 tys. mieszkań, w tym około 285 tys. w wyniku sprzedaży najemcom. W Zasobie znajduje się jeszcze około 39 tys. mieszkań. Agencja przed sprzedażą mieszkań przeprowadza tylko naprawy i remonty w takich wypadkach, gdy stan techniczny budynku uniemożliwia jego prawidłową eksploatację. Wykonywane są np. naprawy dachów, modernizacje przyłączy energetycznych, wymiany urządzeń centralnego ogrzewania. Skala tycz robót limitowana jest możliwościami finansowymi Agencji. Ponoszone przez Agencję koszty utrzymania zasobów mieszkaniowych w latach 2001-2002 kształtują się na poziomie około 50 mln zł rocznie.

Ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzą z mocy prawa wspólnotę mieszkaniową. Podstawowym obowiązkiem właściciela lokalu - członka wspólnoty jest ponoszenie wydatków związanych z utrzymaniem jego lokalu oraz nieruchomości wspólnej. Wydatki te ponoszone są poprzez świadczenie opłat eksploatacyjnych według stawek w wysokości ustalanej przez wspólnotę mieszkaniową. Ciężka sytuacja ekonomiczna większości byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych, którzy są już właścicielami zajmowanych mieszkań sprawia, że stawki te są ustalane przez nich na zbyt niskim poziomie, a tym samym wpływy wspólnot z tytułu opłat eksploatacyjnych nie zawsze wystarczają na pokrycie wszystkich kosztów bieżącej eksploatacji i utworzenie funduszu remontowego. W tej sytuacji, gdy po kilku latach eksploatacji występuje konieczność przeprowadzenia remontu, wspólnoty stają przed problemem braku środków finansowych i zwracają się do Agencji o pomoc.

Agencja nie ma podstawy prawnej do bezpośredniego partycypowania w kosztach realizowanego przez wspólnoty mieszkaniowe remontu mieszkań i budynków, które w wyniku sprzedaży nie wchodzą w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i stanowią własność osób trzecich. Możliwość pośredniego udzielenia pomocy wynika z treści art. 6 pkt 9 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (obowiązuje od 15 czerwca 1999 r.), zobowiązującego Agencję do udzielania pomocy byłym pracownikom ppgr i członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych. Działając w oparciu o ten przepis Agencja na wniosek zainteresowanych pomóc może w pokryciu udziału w kosztach remontu tylko tym członkom wspólnoty mieszkaniowej, którzy z powodu bezrobocia wszystkich członków rodziny, niepełnosprawności, długotrwałej choroby lub innych wypadków losowych znaleźli się w szczególnie trudnej sytuacji uniemożliwiającej im poniesienie wydatków związanych z remontem.

Obiekty infrastruktury technicznej towarzyszącej budynkom mieszkalnym (kotłownie, stacje wodociągowe, sieci ciepłownicze i wodno-kanalizacyjne) przekazywane są nieodpłatnie gminom lub spółdzielniom mieszkaniowym utworzonym przez nabywców mieszkań Zasobu po przeprowadzeniu przez Agencję remontu lub modernizacji. O ile spółdzielnia mieszkaniowa przejęła taki obiekt bez doprowadzenia go przez Agencję do należytego stanu technicznego, to w przypadku wystąpienia konieczności przeprowadzenia remontu lub modernizacji Agencja pokrywa 80% kosztów przedsięwzięcia. Na remont i modernizację obiektów infrastruktury przekazywanych spółdzielniom mieszkaniowym Agencja wydatkowała w 2001 r. ponad 27 mln zł i gminom około 124 mln zł, a plan finansowy na rok 2002 przewiduje wydatkowanie odpowiednio ponad 36 mln zł i 100 mln zł.

Wymaga zaznaczenia, że niedobór środków na finansowanie kosztów eksploatacji lub remontów obiektów infrastruktury mieszkaniowej nie wchodzącej w skład Zasobu wynika niejednokrotnie ze zbyt niskiej kalkulacji, przez właścicieli takich obiektów, stawek opłat za dostarczane ciepło lub wodę, nie pokrywających kosztów uzasadnionych wytworzenia i dostarczania ciepła i wody i nie pozwalających na realizację nowych remontów.

Ze zrozumiałych względów pomoc Agencji w postaci bezpośredniego wsparcia finansowego byłych pracowników ppgr jest udzielana tylko w szczególnych indywidualnych wypadkach. Pomoc taka nie jest też w stanie rozwiązać problemów społecznych mieszkańców osiedli popegeerowskich. Zobowiązania Agencji wynikające z art. 6 realizowane są zatem poprzez program osłonowo-aktywizujący dla byłych pracowników ppgr i ich rodzin. Nadrzędnym celem programu jest ekonomiczne usamodzielnienie rodzin byłych pracowników ppgr. Na realizację programu Agencja przeznaczyła w 2001 r. środki finansowe w wysokości około 74 mln zł. W planie finansowym na 2002 r. przewiduje wydatkowanie na ten cel około 155 mln zł.

W ramach programu, w którym udział biorą wszystkie oddziały terenowe Agencji i ich filie, podejmowane są między innymi działania w zakresie organizowania kursów zawodowych umożliwiających zdobycie nowych zawodów i przekwalifikowanie się, finansowania lokalnych programów aktywizacji zawodowej i zwalczania bezrobocia, refundacji części kosztów wynagrodzenia, która ma wspierać przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy, tworzenia funduszy poręczeniowych, wspierających pracodawców tworzących miejsca pracy dla byłych pracowników ppgr, udzielania mikropożyczek na uruchomienie działalności gospodarczej, kształcenia dzieci i młodzieży (stypendia), organizowania wypoczynku letniego i zimowego dzieci, dożywiania dzieci w szkołach, dowożenia dzieci do szkół, leczenia sanatoryjnego, udzielania informacji i porad prawnych oraz inspirowania i wspierania finansowego przedsięwzięć badawczych dotyczących problemów przekształceń byłych ppgr i związanych z nimi problemów społecznych.