Warszawa, 2005.03.09

Pan

Longin Pastusiak

Marszałek Senatu

Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W związku z przekazanym przy piśmie z dnia 23 lutego 2005 r. nr BPS/DSK-043-97/05 oświadczeniem Pana Senatora Józefa Dziemdzieli w sprawie pokrywania kosztów związanych z likwidacją pojazdów, które przeszły na rzecz Skarbu Państwa na podstawie art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.), uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Ustawa - Prawo o ruchu drogowym nakłada m.in. na policję zadania państwowe związane z usuwaniem pojazdów z drogi. W następstwie usunięcia pojazdu właściciel pojazdu ma prawo odebrać go ze strzeżonego parkingu po uprzednim uiszczeniu stosownej opłaty. Zdarzają się jednak przypadki, iż właściciel nie jest zainteresowany odebraniem samochodu, zwłaszcza gdy auto ma znikomą wartość handlową. W takich przypadkach zachodzi potrzeba wszczęcia procedury mającej na celu orzeczenie przepadku pojazdu na rzecz Skarbu Państwa, a następnie dokonania jego likwidacji w sposób określony w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 50, poz. 449), tj. poprzez sprzedaż, nieodpłatne przekazanie albo zniszczenie. Z uwagi na to, że organy skarbowe dokonują tego rodzaju likwidacji w przypadkach orzeczenia przepadku pojazdów na rzecz Skarbu Państwa na podstawie przepisów karnych i karnych skarbowych, stały się również właściwe do likwidacji pojazdów, które przeszły na rzecz Skarbu Państwa na podstawie ustawy o ruchu drogowym.

Powyższe nie oznacza jednak, że organy te są uczestnikami postępowania od chwili podjęcia decyzji o usunięciu pojazdów z drogi. Urzędy skarbowe mogą podejmować działania dopiero od chwili otrzymania od dysponentów pojazdów (policji, straży gminnej) dokumentów umożliwiających likwidację aut. Na podmiocie wydającym dyspozycję usunięcia pojazdu ciąży natomiast obowiązek powiadomienia o tym zdarzeniu właściciela pojazdu, a w przypadku nieodebrania pojazdu przez właściciela w wyznaczonym terminie, niezwłocznego przesłania stosownych dokumentów do właściwego miejscowo urzędu skarbowego. W praktyce jednak nazbyt często występują przypadki przekazywania dokumentów umożliwiających likwidację aut nawet po wielu miesiącach od otrzymania powiadomienia o nieodebraniu pojazdu z parkingu. Z uwagi na to, że likwidowane samochody mają znikomą wartość handlową, działania takie powodują powstawanie kosztów przechowywania pojazdów niewspółmiernie wysokich do ich wartości, tym bardziej, że wskutek zbyt długiego przechowywania aut niszczeją one na parkingach i tracą na wartości.

Ustawa - Prawo o ruchu drogowym i rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 sierpnia 2002 r. w sprawie usuwania pojazdów (Dz. U. Nr 134, poz. 1133 z późn. zm.), których projektodawcą nie był Minister Finansów, nie zawierają regulacji w przedmiocie ponoszenia kosztów przechowywania pojazdów, które przeszły na rzecz Skarbu Państwa. Interpretacji tych przepisów Ministerstwo Finansów dokonuje zatem tylko na własne potrzeby, w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia likwidacji ruchomości. Mając na uwadze, że wydatki związane z przechowywaniem i sprzedażą omawianych pojazdów, w części przekraczającej kwotę uzyskaną ze sprzedaży, pokrywa się z budżetu państwa, przyjęto, że koszty przechowywania ruchomości do czasu przekazania akt pozwalających na dokonanie likwidacji w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 z późn. zm.) winny obciążać organy decydujące o przechowywaniu tych ruchomości. Sposób rozliczania się tych organów, za zlecone usługi, z jednostkami usuwającymi pojazd z drogi i jednostkami prowadzącymi parkingu pozostaje poza zakresem kompetencji organów skarbowych. Organy likwidacyjne upoważnione zostały natomiast do pokrywania wydatków wyłącznie od dnia otrzymania dokumentów pozwalających na prowadzenie postępowania likwidacyjnego.

Stanowisko takie jest zgodne z obowiązującymi przepisami, bowiem zgodnie z § 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 50, poz. 449), wydatki związane z przechowywaniem lub sprzedażą ruchomości niestanowiących własności Skarbu Państwa pokrywa się z kwot uzyskanych ze sprzedaży tych ruchomości. Wydatki te, w części przekraczającej kwotę uzyskaną ze sprzedaży, pokrywa się z budżetu państwa. Rozporządzenie to nie wskazuje przy tym, że wydatki te mają być w całości ponoszone przez organy likwidacyjne. Powyższy sposób podziału kosztów zapewnia ponadto kontrolę finansową, o której mowa w ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 z późn. zm.), wydatków pokrywanych ze środków publicznych. W przypadku, gdy organy decydujące o deponowaniu pojazdów nie posiadają w swoim budżecie środków na finansowanie opłat za parkowanie zajętych pojazdów, mogą umieścić ten tytuł w rezerwie na zobowiązania Skarbu Państwa. Wówczas mogą występować o uruchomienie rezerwy poprzez dysponentów wyższego stopnia, którzy sprawowaliby nadzór nad prawidłowością wydatkowania środków na ten cel.

Ponadto pragnę zauważyć, że przepis art. 130a ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz wydane na jego podstawie rozporządzenie nie zawierają regulacji przeciwdziałających przedłużaniu okresu przechowywania pojazdów oraz umożliwiających obciążanie kosztami z tym związanymi właścicieli pojazdów, którzy je porzucili. Moim zdaniem obowiązujące procedury wymagają natomiast uproszczenia, a koszty przechowywania i likwidacji aut nie powinny obciążać Skarbu Państwa. Pilną potrzebę podjęcia prac legislacyjnych w tym zakresie Ministerstwo Finansów wielokrotnie sygnalizowało Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministrowi Infrastruktury. Obecnie w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji trwają prace związane ze zmianą omawianych przepisów.

Z poważaniem

Z upoważnienia Ministra Finansów

Podsekretarz Stanu

Jarosław Neneman