Warszawa, dnia 7 sierpnia 2003 r.

Wielce Szanowny Panie Marszałku,

1) dofinansowanie prac remontowych i konserwatorskich przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków - podstawą przyznania dotacji w tym zakresie jest rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 6 września 2000 r. w sprawie warunków wykorzystania zabytków nieruchomych na cele użytkowe oraz zasad i trybu przyznawania dotacji z budżetu państwa przeznaczonych dla użytkowników zabytków, prowadzących prace remontowe i konserwatorskie przy tych zabytkach (Dz. U. Nr 89, poz. 964),

2) realizację inwestycji służących promowaniu i wspieraniu przedsięwzięć mających między innymi na celu ochronę polskiego dziedzictwa narodowego - rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 18 lipca 2003 r. w sprawie warunków promowania i wspierania zadań z zakresu kultury finansowanych lub dofinansowanych ze środków pochodzących z dopłat do stawek w grach stanowiących monopol Państwa, trybu składania wniosków oraz przekazywania środków na realizację zadań i ich rozliczanie (Dz. U. Nr 130, poz. 1194).

W przypadkach określonych w pkt 1, dofinansowanie może dotyczyć wyłącznie prac remontowych i konserwatorskich mających na celu zachowanie substancji zabytku oraz utrzymanie lub przywrócenie jego zabytkowego charakteru. Dotacja może być przyznana w wysokości do 25% wydatków planowanych lub poniesionych przez użytkownika na wyżej wymienione prace. Wysokość ta może ulec zwiększeniu do 100%, jeżeli stan zachowania zabytku wymaga lub wymagał bezzwłocznego podjęcia prac albo zabytek ten objęty jest krajowym programem konserwacji zabytków. W chwili obecnej funkcjonują trzy programy Krajowy program konserwacji zabytków drewnianych, Krajowy program konserwacji zabytków romańskich oraz Krajowy program konserwacji szczególnie cennych i zagrożonych zabytków.

W przypadku realizacji inwestycji służących promowaniu i wspieraniu przedsięwzięć mających między innymi na celu ochronę polskiego dziedzictwa narodowego wysokość przekazywanych środków finansowych na ich prowadzenie nie jest ograniczona przepisami, a więc może wynosić do 100% planowanych nakładów, zaś podejmowane działania nie muszą odnosić się bezpośrednio do substancji zabytku.

Pragnę również przypomnieć, iż w celach ochrony zabytków można będzie wykorzystywać Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego będący jednym z funduszy strukturalnych. Jego wykorzystanie przewiduje Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006. Na jego podstawie opracowany został Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, który określa tryb korzystania ze środków finansowych Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i innych funduszy strukturalnych. Jednym z priorytetów jest zachowanie i odbudowa dziedzictwa kulturowego. Jako cele główne podejmowanych w tym zakresie działań wskazano wsparcie dla rozbudowy, adaptacji i modernizacji obiektów o podstawowym znaczeniu dla kultury narodowej i regionalnej (w szczególności dotyczy to obiektów znajdujących się w rejestrach zabytków), wzrost znaczenia kultury jako czynnika wpływającego na dywersyfikację i zwiększenie zatrudnienia, poziom życia mieszkańców oraz rozwój społeczno-gospodarczy, a także ułatwienie dostępu do kultury. Osiągnięciu tych celów służyć ma między innymi restauracja i rewitalizacja zabytkowych budynków, modernizacja infrastruktury i zagospodarowanie ich otoczenia. Projekty w tym zakresie powinny być składane do Urzędów Marszałkowskich. Dofinansowanie ze środków unijnych, uzyskiwane w drodze refundacji, może wynosić 75% kosztów bezpośrednich podjętych działań. Minister Kultury zamierza uruchomić program Wspieranie ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego, którego beneficjentami byłyby jednostki samorządu terytorialnego i instytucje pozarządowe rewaloryzujące i adaptujące zabytki na cele kulturalne i edukacyjne. Program ten oparty będzie na systemie grantów przyznawanych w celu współfinansowania wkładu własnego potrzebnego do uzyskania pieniędzy z funduszy strukturalnych.

Podsumowując, wyrażam nadzieję, iż podjęte w Skansenie Górnictwa Podziemnego "Guido" działania pozwolą nie tylko na zapewnienie skutecznej ochrony cennego dla dziedzictwa kulturowego obiektu, ale również będą miały decydujące znaczenie dla ożywienia ruchu turystycznego i gospodarczego w regionie, zaś wykorzystanie wskazanych powyżej możliwości uzyskania środków finansowych dla ich realizacji pozwoli na szybkie udostępnienie dla ruchu turystycznego tego tak cennego dla dziedzictwa kulturowego obiektu.

z up. Ministra Kultury

Podsekretarz Stanu

Rafał Skąpski