Warszawa, 2005-06-10

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

Odpowiadając na pismo Pana Marszałka nr BPS/DSK-043-214/05 z dnia 25 maja 2005 r., przy którym przesłano tekst oświadczenia Pana Senatora Zygmunta Cybulskiego uprzejmie informuję, iż podzielam ocenę stanu urządzeń przeciwpowodziowych, a w konsekwencji zapotrzebowanie na dodatkowe środki finansowe, zawarte w wystąpieniu Pana Senatora w sprawie przyznania dodatkowych środków na pokrycie kosztów utrzymania urządzeń melioracji wodnych podstawowych w województwie kujawsko-pomorskim. Pragnę jednocześnie zauważyć, że zadania z zakresu utrzymania urządzeń melioracji wodnych podstawowych oraz wód istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa realizują marszałkowie województw jako zadania z zakresu administracji rządowej, natomiast środki finansowe na ten cel planują wojewodowie w swoich budżetach. Budżety wojewodów są podstawowym źródłem finansowania robót związanych z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych podstawowych.

W toku prac nad ustawą budżetową na 2005 r., kwoty wydatków dla poszczególnych dysponentów części budżetowych, określone zostały na poziomie, jaki wyznaczały możliwości budżetu państwa. Dokonując szczegółowego podziału kwot wydatków planowanych na 2005 r., wojewodowie wyodrębnili na melioracje wodne 112.203 tys. zł., to jest 0,9% wydatków ogółem, z czego na wydatki o charakterze inwestycyjnym przewidziana została kwota 41.379 tys. zł. Wojewoda kujawsko-pomorski dokonując szczegółowego podziału kwoty wydatków skalkulowanych na 2005 r., wydzielił na utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych kwotę 2.073 tys. zł, która została zapisana w ustawie budżetowej.

Poważne zaniepokojenie musi budzić fakt, że wraz z przyjęciem zasady tworzenia w budżecie Państwa rezerwy celowej, z przeznaczeniem na utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych, pozostającej w dyspozycji ministra rolnictwa, wojewodowie w ramach własnych priorytetów ograniczają przeznaczone na ten cel środki. Z danych własnych oraz danych ministerstwa finansów wynika, że w skali kraju planowane środki na finansowanie kosztów utrzymania urządzeń melioracji wodnych podstawowych w 2005 r. stanowią 99% środków planowanych w 2004 r. (87% lub mniej aż w 14 województwach, przy znacznym ich wzroście tylko w dwóch województwach) oraz zaledwie 76,7% w odniesieniu do środków planowanych w roku 2000 (64,5% i mniej aż w 13 województwach). Podobna tendencja ograniczania środków na utrzymanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych występuje w budżecie wojewody kujawsko-pomorskiego.

Jedynym instrumentem pozwalającym Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi wpływać na poprawę stanu urządzeń melioracji wodnych podstawowych oraz udzielać pomocy, jest począwszy od 2002 r. zapisywana, z inicjatywy poselskiej, w ustawach budżetowych rezerwa celowa przeznaczona na utrzymanie tych urządzeń. Wysokość tej rezerwy, wynosząca w 2005 roku 14 mln zł, jest zdecydowanie niższa od środków planowanych na ten cel w latach ubiegłych, a zwłaszcza w roku 2002 oraz przewidywanych w ustawie budżetowej na 2003 r. Kwota ta z oczywistych względów nie pozwala na zaspokojenie wszystkich potrzeb zgłaszanych przez wojewodów lub marszałków województw, które na dzień dzisiejszy w skali kraju przekraczają 100 mln zł.

Z uwagi na ograniczoną wielkość rezerwy oraz podobne potrzeby występujące we wszystkich województwach, środki te dzielone są wg mierzalnych kryteriów (algorytmu), jednakowych dla całego kraju. Środki z tej rezerwy, w wysokości wyliczonej wg wyżej przytoczonych kryteriów, rokrocznie kierowane są również do województwa kujawsko-pomorskiego. W wyniku dokonanego podziału powyższej rezerwy, województwo kujawsko-pomorskie otrzyma w 2005 r. dodatkowe środki w wysokości 456 tys. zł, czym wojewoda został powiadomiony pismem znak GZ mw 513-10/05 z dnia 11 maja 2005 r. Jeżeli wojewoda uzna za celowe, może zwiększyć wydatki na ten cel - w trybie i na zasadach określonych w art. 96 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 z późniejszymi zmianami).

Jednocześnie uprzejmie informuję, że w latach 2004-2006, w ramach kredytu zaciągniętego w Europejskim Banku Inwestycyjnym, województwo kujawsko-pomorskie otrzymało środki w łącznej wysokości 25.155 tys. zł, w tym 18.635 tys. zł na naprawę i odbudowę urządzeń zniszczonych w wyniku powodzi (100% zgłoszonych potrzeb) oraz 6.520 tys. zł na modernizację urządzeń (proporcjonalnie do potrzeb zgłaszanych przez wszystkie województwa - wynikającą z możliwości ich zaspokojenia).

Poprawa stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego w ramach działań inwestycyjnych będzie możliwa w wyniku realizacji, współfinansowanego z publicznych środków wspólnotowych, Sektorowego Programu Operacyjnego "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006", działanie "Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi". Budżet tego działania wynosi 140 mln euro, z czego środki Unii Europejskiej stanowią 100 mln euro. Z dokonanego już podziału części środków unijnych w wysokości 85 mln euro, dla województwa kujawsko-pomorskiego przewidziano kwotę 4,11 mln euro.

Nadal nierozwiązanym problemem pozostaje zapewnienie w budżecie państwa niezbędnych środków na zadania z zakresu utrzymania urządzeń melioracji wodnych podstawowych, których realizacja nie może być współfinansowana z publicznych środków wspólnotowych. Należy oczekiwać, że zmiana tego stanu będzie następować w miarę rozwoju gospodarczego i wynikającej z niego poprawy sytuacji finansowej Państwa.

Z poważaniem

J. Jerzy Pilarczyk