Oświadczenie złożone
przez senatora Zygmunta Cybulskiego
Oświadczenie skierowane do wiceprezesa Rady Ministrów, ministra infrastruktury Marka Pola
W nawiązaniu do odpowiedzi Pana Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości na moje oświadczenie w sprawie wprowadzenia zmian w art. 44 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - nr sygn. BMP-1155/03 P. II 436/91/03 - podtrzymuję stwierdzenie, iż spółdzielnia, o której mowa w moim wcześniejszym oświadczeniu w tej sprawie, wykorzystała regulacje zawarte w powołanej przeze mnie ustawie w celu obciążenia hipoteką budynku, którego zaciągnięty przez spółdzielnię kredyt w ogóle nie dotyczył.
Regulacje zawarte w art. 44 ust. 3 in fine i w art. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w wersji obowiązującej do 14 stycznia 2003 r., w mojej ocenie, dawały spółdzielni możliwość obciążenia hipoteką dowolnych budynków należących do spółdzielni bez pytania spółdzielców, których prawa do lokali są związane z nieruchomością obciążaną hipoteką, o zgodę.
Spółdzielnia znajduje się obecnie na etapie ogłoszenia upadłości. Osoby, które zawarły z nią umowy o budowę lokali, nie mają szans, z uwagi na wysokość długów spółdzielni, na odzyskanie od syndyka równowartości wpłaconych na poczet wkładu mieszkaniowego kwot z masy upadłości.
Przyszli właściciele nowo powstałych nieruchomości nie mieli, moim zdaniem, żadnej możliwości zaskarżenia we wcześniejszym czasie decyzji spółdzielni właśnie ze względu na ówcześnie obowiązujące regulacje zawarte we wspomnianej ustawie. Podpisując umowę o budowę lokalu działali w uzasadnionym przekonaniu, iż nie będą odpowiadać za długi spółdzielni, i brali pod uwagę ówczesną sytuację spółdzielni. Nie mieli żadnego wpływu, nie mieli prawnej możliwości wyrażenia zgody na podjętą przez spółdzielnię decyzję o ustanowieniu hipoteki na budynku, w którym miały powstać odrębne lokale dla nich.
Problem hipotek mogących powstać na podstawie tych przepisów został w wyniku nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych rozwiązany tylko częściowo - poprzez zmianę niefortunnego zapisu zawartego w art. 44 ust. 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych i dodanie ust. 4 do art. 6 powołanej ustawy.
Konieczne dla naprawy sytuacji spowodowanej wcześniejszą redakcją art. 44 i brakiem przepisów chroniących spółdzielców przed nieuzasadnionymi hipotekami, o których mowa w ust. 4 art. 6 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jest wprowadzenie regulacji przewidujących wygaśnięcie z mocy prawa hipotek ustanowionych przez spółdzielnie w sytuacji, o jakiej była mowa wcześniej. Powinno to być połączone z ustaleniem odpowiedzialności Skarbu Państwa za długi spółdzielni - do wysokości hipotek - powstałe pośrednio w wyniku wykorzystania przez spółdzielnię obowiązujących przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.
Proszę Pana Ministra o ponowne rozważenie problemu i o wystąpienie z wnioskiem o dokonanie w prawie stosownych zmian, które rozwiążą definitywnie sprawę. Zmiany te doprowadziłyby do urzeczywistnienia w tej konkretnej sytuacji przepisów Konstytucji RP dotyczących realizowania przez Państwo Polskie zasady sprawiedliwości społecznej i naprawienia szkody pośrednio spowodowanej obowiązującymi wówczas regulacjami ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.
Łączę wyrazy szacunku
Zygmunt Cybulski