Oświadczenie złożone
przez senatora Jerzego Cieślaka
Oświadczenie skierowane do ministra zdrowia Mariusza Łapińskiego, ministra pracy i polityki społecznej Jerzego Hausnera oraz ministra finansów Grzegorza Kołodki
W myśl postanowień ustawy z 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, z późniejszymi zmianami, jeżeli ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego źródła, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od wszystkich tych przychodów. Osoba prowadząca działalność gospodarczą, z której sama rozlicza się z fiskusem, ma obowiązek odprowadzania składki, której wymiaru podstawą jest kwota zadeklarowana, nie niższa jednak niż 7,75% z 60% średniej płacy krajowej.
Przepisy tej ustawy są krzywdzące dla emerytów i rencistów, osiągających niskie i nieregularne przychody z działalności gospodarczej. Dobrym przykładem są tłumacze z języków obcych. Ludzie ci często są zmuszeni przeznaczać w całości te przychody na opłacenie składki, a w miesiącach, w których ich przychody są niższe od określonego ustawowo najniższego wymiaru składki, zmuszeni są dokładać do składki na ubezpieczenie zdrowotne środki pochodzące z podstawowego źródła utrzymania, jakim jest emerytura albo renta.
Dysponuję opinią rzecznika praw obywatelskich z 9 kwietnia 1999 r., który za bezzasadny uważa obowiązek wielokrotnego opłacania składki przez osoby ubezpieczone, podejmujące dodatkowy wysiłek w celu zwiększenia swoich skromnych przychodów, niewystarczających często na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Rzecznik nazywa to kredytowaniem kas chorych.
Przedstawiony problem był już tematem mojego oświadczenia, złożonego na czterdziestym piątym posiedzeniu Senatu czwartej kadencji 18 listopada 1999 r. Interwencja ta była bezskuteczna, mimo że 20 maja tego samego roku uzyskałem zapewnienie ministra zdrowia o znacznym zaawansowaniu prac nad kolejną nowelizacją ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, która uwzględni moje wnioski w tej sprawie.
Uprzejmie proszę panów ministrów o podjęcie inicjatywy zmierzającej do zmiany regulacji prawnych ewidentnie krzywdzących emerytów i rencistów, którzy osiągają niewielkie przychody z działalności gospodarczej, w zakresie opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Ponieważ ograniczenia dotyczące oświadczeń senatorskich nie pozwalają mi na szersze i bardziej szczegółowe uzasadnienie tego wniosku, odpowiednie dokumenty prześlę jako korespondencję po powrocie do mojego okręgu wyborczego. Myślę, że okres przyjmowania założeń makroekonomicznych do budżetu na 2003 r., w tym dotyczących budżetów kas chorych albo Narodowego Funduszu Zdrowia, jest właściwy do podjęcia inicjatywy legislacyjnej, o której mówiłem.
Jerzy Cieślak