Warszawa, 10.01.2002 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie decyzji z dnia 30 marca 2001 r. (UNUZ/067/2001/D), Prezes Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych zalecił Dolnośląskiej Regionalnej Kasie Chorych ograniczenie zaliczkowania świadczeń zdrowotnych. W uzasadnieniu decyzji Prezes Urzędu Nadzoru stwierdził, iż zaliczkowanie powinno przebiegać według następujących zasad:

1. Kwota zaliczki nie powinna przekraczać 80% przewidywanego miesięcznego zobowiązania kasy chorych. Zdaniem Prezesa Urzędu Nadzoru, wypłacanie zaliczek na poziomie wyższym stanowi naruszenie zasady gospodarności i celowości działania, na której opiera się system powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (art. 1a pkt 7 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym). Może również przyczynić się do wystąpienia ujemnego wyniku finansowego Kasy.

Na racjonalność ograniczenia zaliczkowania do poziomu nie wyższego niż 80% miesięcznego zobowiązania wskazuje dotychczasowa praktyka. W § 31 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 5 sierpnia 1993 r. w sprawie ogólnych warunków, trybu zawierania i rozwiązywania umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych oraz trybu ustalania i rozliczania należności za te świadczenia (Dz.U. Nr 76, poz. 363 z późn. zm.), została określona zasada, że w razie braku w umowie odmiennych postanowień, należność z tytułu wykonywania umowy wypłacana jest zaliczkowo, w terminach miesięcznych w wysokości 80% kwoty wynikającej z proporcjonalnego podziału ogólnej kwoty należności. W analogiczny sposób kwestia ta została uregulowana w zarządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 18 maja 1995 r. w sprawie warunków na jakich następuje przekazanie środków publicznych do samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, oraz sposobu ich wykorzystania (M.P. Nr 29 poz. 341). Zgodnie z § 16 ust. 5 przedmiotowego zarządzenia, w razie braku odmiennych postanowień należność z tytułu wykonywania umowy wypłacana jest zaliczkowo w terminach miesięcznych. Zaliczka stanowi 80% kwoty miesięcznej należności. Wypłata pozostałej kwoty należności miesięcznej następuje po przedstawieniu przez zleceniobiorcę informacji o wykonanych zadaniach wynikających z umowy.

W opinii Prezesa Urzędu Nadzoru stosowane do tej pory zasady normujące wysokość zaliczkowania przyjęte zarówno wobec publicznych, jak i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej były właściwe i powinny być dalej stosowane do zaliczkowego rozliczania się między świadczeniodawcami a kasami chorych.

2. Wypłata zaliczki powinna następować w ostatnich dniach miesiąca, a wypłacona zaliczka powinna być rozliczona najbliższą fakturą. Nie dokonanie rozliczenia zaliczki za dany miesiąc powinno skutkować nie udzielaniem zaliczki w następnym miesiącu.

W odpowiedzi z dnia 30 sierpnia 2001 r. na skargę złożoną przez Dolnośląską Regionalną Kasę Chorych do Naczelnego Sądu Administracyjnego (znak: DP/DC-1865-2), Prezes Urzędu Nadzoru podtrzymał wcześniejsze stanowisko, stwierdzając jednocześnie, że podjęte decyzje - "nie mają na celu całkowitego wyeliminowania instytucji zaliczek, lecz jedynie ograniczenie przypadków, w których zaliczki są udzielane, skrócenie okresu ich rozliczania do jednego miesiąca (rozliczanie zaliczki w całości najbliższą fakturą) i zapobieżenie przekształceniu instytucji zaliczki w instytucję pożyczki".

Z powyższego wynika, że Prezes Urzędu Nadzoru nie kwestionował możliwości zaliczkowego finansowania przez kasy chorych świadczeń zdrowotnych udzielanych przez zakłady opieki zdrowotnej, a jedynie zalecił ograniczenie stosowania zaliczek do wymogów wynikających z przytoczonej wcześniej zasady gospodarności i celowości działania wyrażonej w ustawie z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. Nr 28, poz. 153 z późn. zm.).

Przy podejmowaniu decyzji w sprawie zaliczkowania, Prezes Urzędu Nadzoru kierował się normą wyrażoną w art. 151a ust. 5 cytowanej ustawy, zgodnie z którą Urząd Nadzoru sprawuje nadzór nad gospodarką finansową kas chorych, stosując kryterium legalności, rzetelności, celowości i gospodarności oraz zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym. Należy dodać, że powyższe zalecenia Prezesa Urzędu Nadzoru odnosiły się nie tylko do Dolnośląskiej Kasy Chorych, ale także do innych kas chorych.