Warszawa, 2005-06-23

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP
Kancelaria Senatu RP
ul. Wiejska 6
00-902 Warszawa

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka z dnia 8 czerwca 2005 r., znak: BPS/DSK-043-264/05, przy którym przesłano oświadczenie Pana Krzysztofa Borkowskiego, Senatora Rzeczypospolitej Polskiej, złożone na 82 posiedzeniu Senatu w dniu 3 czerwca 2005 r., w sprawie "zapewnienia obywatelom właściwej dostępności do świadczeń medycznych", uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.

Kwestię dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w kontekście tzw. "nadwykonań" rozstrzygnął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 grudnia 2004 r. (sygn. I CK 320/2004). W uzasadnieniu do przedmiotowego wyroku Sąd Najwyższy stwierdził, że poziom bezpieczeństwa zdrowotnego (tym samym dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych) wyznacza zamknięta pula pieniędzy określona przez ustawodawcę wysokością składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dlatego też żaden podmiot działający w zakresie ochrony zdrowia nie może wykroczyć poza środki przyznane mu na ten cel. Jest to sektor finansów publicznych, w którym obowiązuje dyscyplina finansowa i odpowiedzialność z jej naruszenie przewidziana w przepisach z tego zakresu. Podstawą udzielania świadczeń zdrowotnych jest wyłącznie cywilnoprawna umowa o ich udzielanie określona w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej.

W kwestii wydłużania się kolejek osób oczekujących na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej oraz związanego z tym zagrożenia życia i zdrowia tych osób wyjaśniam, że kwestię tę regulują przepisy art. 20 ustawy o świadczeniach. Artykuł ten stanowi między innymi, że w razie zmiany stanu zdrowia świadczeniobiorcy, wskazującej na potrzebę wcześniejszego niż w ustalonym terminie (wynikającym z prowadzonej przez świadczeniodawcę listy osób oczekujących) udzielenia świadczenia, świadczeniobiorca informuje o tym świadczeniodawcę, który, jeżeli wynika to z kryteriów medycznych, koryguje odpowiednio termin udzielenia świadczenia.

Ponadto art. 19 ust. 1 ustawy stanowi, że "w stanach nagłych świadczenia opieki zdrowotnej są udzielane świadczeniobiorcy niezwłocznie".

Przyjęte rozwiązanie pozwala na udzielenie świadczeń opieki zdrowotnej osobom wymagającym niezwłocznego udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością wynikającą z listy oczekujących, co eliminuje wystąpienie zagrożenia zdrowia i życia tych osób.

W nawiązaniu do wspomnianego przez Pana Senatora przepisu art. 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91. poz. 408, z późn. zm.) stanowiącego, że "Okoliczności wymienione w art. 5 ani żadne inne okoliczności nie mogą stanowić podstawy do odmowy udzielenia świadczenia zdrowotnego, jeżeli osoba zgłaszająca się do zakładu opieki zdrowotnej potrzebuje natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia" wyjaśniam, że przepis ten nie koliduje z przepisami ustaw o świadczeniach opieki zdrowotnej ani z przepisami art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 155 poz. 1014. z późn. zm.), stanowiącego między innymi, że wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokości ustalonej w planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych, zwłaszcza w sytuacji, kiedy świadczeniodawcy mają możliwość elastycznego dostosowania struktury środków finansowych określonych w zawartych z Funduszem kontraktach, do zmiany zapotrzebowania na poszczególne zakresy świadczeń opieki zdrowotnej.

Możliwość taka wynika z treści § 4 ust. 8 umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie lecznictwa szpitalnego (wzór określony w załączniku Nr 3 do Zarządzenia Nr 5/2004 z dnia 13 października 2004 r. Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie przyjęcia wzorów umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w 2005 r.), stanowiącego między innymi, że "Oddział Funduszu sfinansuje świadczenia ponad kwotę zobowiązania ustaloną dla danego zakresu świadczeń objętego umową, do wysokości kwoty zobowiązania z tytułu realizacji umowy, w przypadku odpowiedniego zmniejszenia kwoty zobowiązania w pozostałych zakresach, przy czym kwota zmniejszenia w poszczególnych zakresach nie może być większa niż 40% kwoty zobowiązania dla danego zakresu świadczeń objętego umową ...", przy czym przesunięcia środków pomiędzy poszczególnymi zakresami świadczeń nie mogą spowodować ograniczenia dostępności do świadczeń (ust. 10 tegoż paragrafu).

Zgodnie z art. 132 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, podstawą udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jest umowa o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, która zgodnie z art. 136 ww. ustawy określa w szczególności między innymi: rodzaj i zakres udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej, zasady rozliczeń pomiędzy Funduszem a świadczeniodawcami oraz kwotę zobowiązań Funduszu wobec świadczeniodawców. Również w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, na którą powołuje się Pan Senator, zawarto przepis stanowiący między innymi, że zakład opieki zdrowotnej udziela świadczeń zdrowotnych na zasadach określonych w ustawie, w przepisach odrębnych lub w umowie cywilnoprawnej (art. 6 ust. 1 ustawy).

Z informacji otrzymanej z Mazowieckiego OW NFZ wynika, że fundusz wywiązał się w całości ze swoich zobowiązań wobec SP ZOZ w Siedlcach, ponieważ sfinansował wykonane świadczenia zgodnie z umowami.

Z poważaniem

Z upoważnienia

MINISTRA ZDROWIA

PODSEKRETARZ STANU

Paweł Sztwiertnia