Warszawa, dnia 8 grudnia 2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Odpowiadając na pismo Pana Marszałka z dnia 14 listopada 2003 r. znak: BPS/DSK-043-494/03 w sprawie oświadczenia pana Krzysztofa Borkowskiego, senatora RP, złożonego na 48 posiedzeniu Senatu RP, dotyczącego zanieczyszczenia środowiska w miejscowości Seroczyn, gmina Wodynie, przez Gospodarstwo Rolne T. Wałdoch i S-ka, Spółka Jawna z siedzibą w Warszawie, a także nawiązując do mojego pisma z dnia 12 sierpnia 2003 r. znak: GIOŚ-DIiO/4123-15/jd, uprzejmie informuję Pana Marszałka o dalszych działaniach podjętych w stosunku do przedmiotowego Gospodarstwa.

W dniu 23.06.2003 r. przedstawiciele Państwowej Inspekcji Sanitarnej (WSSE w Warszawie, Oddział Zamiejscowy WSSE w Siedlcach oraz PSSE w Siedlcach) dokonali oględzin miejsca, na którym składowane były osady ściekowe. W dniu oględzin trwało przekładanie osadów z jednej pryzmy na drugą. Ustalono, że dotychczas komunalne osady ściekowe przywożone były jeden raz w tygodniu i sukcesywnie dokładane na pryzmy. Na pola ostatni raz wywożono osady w końcu kwietnia 2003 r. Z uwagi na fakt, że znajdujące się w silosach osady ściekowe nie były przygotowane do stosowania w rolnictwie, odstąpiono od pobrania próbek osadów. W dniu 24.06.2003 r. pobrano próby wody podawanej do sieci wodociągu obsługującego ludność Seroczyna, gmina Wodynie. Badania wskazują na brak zanieczyszczeń bakteriologicznych wody wodociągu - woda spełnia warunki rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny poinformował, że w okresie od stycznia do dnia kontroli (23.06.2003 r.) nie otrzymał żadnego zgłoszenia o zachorowaniu mieszkańców gminy Wodynie, które byłoby spowodowane pałeczkami Salmonella. Jednocześnie WIS informuje, że według posiadanej aktualnie wiedzy nie może stwierdzić, czy działalność Gospodarstwa Rolnego w Seroczynie stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi. Natomiast stwierdzone w świetle wymogów ustawy Prawo ochrony środowiska i ustawy o odpadach nieprawidłowości w działaniach związanych z wykorzystywaniem komunalnych osadów ściekowych skutkowały wydaniem przez Starostę Siedleckiego decyzji z dnia 18.06.2003 r. znak: RŚ 7645/1/31/02/03 w sprawie cofnięcia bez odszkodowania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku osadów ściekowych i grzybni pofermentacyjnej.

Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o. w Wołominie pismem z dnia 18.09.2003 r. poinformowało, że z dniem 30 września 2003 r. zostaje wstrzymane wysyłanie osadów ściekowych z oczyszczalni "KRYM" w Wołominie do Gospodarstwa Rolnego w Seroczynie, a umowa z dnia 16.12.2002 r. na dostawę osadów zostaje rozwiązana w trybie natychmiastowym. Z decyzji tej PWiK Sp. z o.o. w Wołominie wycofało się w dniu 30 września 2003 r., podpisując z Gospodarstwem Rolnym w Seroczynie aneks do ww. umowy na odbiór osadów do dnia 15 grudnia 2003 r.

W sierpniu 2003 r. MWIOŚ wystąpił do firmy BIOTEX Sp. z o.o w Puławach z zapytaniem, czy osady ściekowe w oczyszczalni ścieków "KRYM" w Wołominie są ustabilizowane. W odpowiedzi z dnia 8.08.2003 r. stwierdzono, że osady są ustabilizowane, spełniają wymogi rozporządzenia Ministra Środowiska 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz.U. Nr 134 poz. 1140, sprostowanie Dz.U. Nr 155 poz. 1299) i mogą być stosowane do nawożenia i rekultywacji gleb zgodnie z wymogami prawa i zasadami dobrej praktyki rolniczej.

W dniu 19 sierpnia 2003 r. Stowarzyszenie Ochrony Seroczyna, Gminy Wodynie i Doliny Rzeki Świder "S.O.S." skierowało pismo do MWIOŚ informując, że pomimo postanowienia PINB w Siedlcach o wstrzymaniu użytkowania silosów na składowanie odpadów oraz cofnięcia przez Starostę Siedleckiego zezwolenia na kompostowanie osadów z rygorem natychmiastowej wykonalności, Spółka nadal przywozi i gromadzi osady ściekowe. W związku z tym w dniu 4 września 2003 r. MWiOŚ przeprowadził w przedmiotowym gospodarstwie rolnym kontrolę sprawdzającą. Stwierdzono, że w silosach nr 1, 3, 4 przetrzymywany jest osad przyjęty do dnia 18 lipca 2003 r. (do dnia poprzedniej kontroli MWIOŚ), natomiast w silosach nr 2 i 5 magazynowane są osady przyjęte po dniu 18 lipca 2003 r. W trakcie kontroli nie stwierdzono prowadzenia i wywozu osadów na pola uprawne dzierżawione przez Spółkę. Przedstawiciel Spółki oświadczył, że osady odbierane są wyłącznie od PWiK Sp. z o.o. w Wołominie, eksploatującego oczyszczalnię "KRYM". Danych o ilości osadów przywiezionych na teren Gospodarstwa nie uzyskano. Ustalono także, że od dnia poprzedniej kontroli nie odbierano ścieków ze studzienek odciekowych wchodzących w skład instalacji silosów. Przedstawiciel Gospodarstwa odmówił podpisania protokołu, tłumacząc o tym, że nie jest pewny co do danych zawartych w protokole. Protokół został więc przekazany do siedziby Spółki w Warszawie (ul. Cynamonowa 3/29) celem zapoznania się z nim oraz określenia ilości przywiezionych osadów.

W dniu 9 września 2003 r. MWiOŚ wydał zarządzenie pokontrolne znak: MM-IN-6730/264-4/158/3200/2003/IB obligujące do przekazania danych o ilościach osadów przyjętych w okresie od 18 lipca do 4 września 2003 r. Ponieważ danych tych nie otrzymano, pomimo przypominającego pisma z dnia 24.09.2003 r. MWiOŚ przeprowadził w dniu 22.10.2003 r. kolejną kontrolę na terenie dzierżawionym przez przedmiotową Spółkę. W związku z tym, że w trakcie tej kontroli również nie uzyskano żądanej informacji, MWIOŚ na podstawie art. 225§ 1 Kodeksu karnego skierował do Prokuratury Rejonowej w Siedlcach zawiadomienie z dnia 28.10.2003 r. znak: MM-IN-0740/264-4/14/3867/2003/IB o utrudnianiu czynności kontrolnych. W dniu 12.11.2003 r. MWIOŚ został poinformowany przez Prokuraturę Rejonową w Siedlcach o przekazaniu ww. zawiadomienia do Prokuratury Rejonowej Warszawa-Mokotów.

Ponadto w trakcie kontroli w dniu 22.10.2003 r. ustalono, że nawożenie osadami rozpoczęto z dniem 13.10.2003 r. i do dnia kontroli wywieziono na obszar ok. 13 ha pola nr 8 (1/3 powierzchni pola) 1190 Mg osadów). Oględziny pola wykazały, że osady zostały przyorane - pola są przygotowywane pod przyszłe uprawy. Plony pszenicy (15 Mg) zebrane z pól nawożonych osadami w okresie jesień 2002 - wiosna 2003 zostały przekazane do Gorzelni Janów do produkcji spirytusu przemysłowego (jako dodatek do biopaliw). Kontrola z dnia 31.10.2003 r. przeprowadzona przez MWIOŚ w Gorzelni Janów potwierdziła wykorzystanie 15 Mg pszenicy odebranej od Gospodarstwa Rolnego w Seroczynie do produkcji spirytusu, który został przekazany do Petrochemii Blachownia S.A. w Kędzierzynie Koźlu do produkcji paliw (jako dodatek do biopaliw).

Wyniki analiz próbek osadów ściekowych pobranych 22.10.2003 r. przez MWIOŚ nie wykazały, by ilości metali ciężkich w stosowanych osadach ściekowych przekraczały dopuszczalne zawartości określone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. Natomiast badania próbek przedmiotowych osadów, pobranych z silosów nr 1, 2, 3, 5, przekazanych do Laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Warszawie Oddział Zamiejscowy w Siedlcach wykazały obecność bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella. Narusza to wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2003 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. Obecność tych bakterii w osadach ściekowych uniemożliwia stosowanie ich w rolnictwie oraz do rekultywacji gruntów na cele rolne.

Ponowna kontrola Gospodarstwa przeprowadzona przez MWIOŚ w dniach 3-4 listopada 2003 r. ustaliła, że osady ściekowe z silosów, w których stwierdzono występowanie bakterii chorobotwórczych w rodzaju Salmonella, zostały wywiezione na pole uprawne. Badania prób gleby z pól, na których stosowane są osady, pobrane w dniach 3 i 4 listopada 2003 r., także wykazały obecność bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella (próby pobrano z pola nawiezionego osadem w okresie 13 - 27.10.2003 r.). W związku z powyższym MWIOŚ w dniach 12 i 13.11.2003 r. wydał zarządzenia pokontrolne zobowiązujące do: zaprzestania wykorzystania osadów ściekowych na polach uprawnych przeznaczonych do produkcji rolnej, rekultywacji gruntów na cele rolne oraz upraw roślin przeznaczonych do spożycia i produkcji pasz ze względu na obecność w osadach bakterii z rodzaju Salmonella; prowadzenia na bieżąco wywozu ścieków, powstających w wyniku eksploatacji instalacji odciekowej, w celu niedopuszczenia do przepełnienia studzienek odciekowych (wchodzących w skład instalacji silosów) oraz ewidencjonowania działek, na których stosowane są komunalne osady ściekowe, w powiązaniu z ilością i jakością osadów wykorzystywanych na poszczególnych działkach.

Jednocześnie w dniu 13.11.2003 r. MWIOŚ wysłał do Prokuratury Rejonowej w Siedlcach zawiadomienie znak: MM-IN-0740/264-4/15/4242/2003/IB o popełnieniu przestępstwa polegającego na wywozie na pola uprawne osadów ściekowych, niespełniających wymogów ochrony środowiska.

W dniu 21.11.2003 r. MWIOŚ wystąpił do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z prośbą o opinię, czy ze względu na obecność bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella oraz jaj rodzaju Ascaris w nawożonych gruntach działalność Gospodarstwa Rolnego w Seroczynie może zagrażać zdrowiu lub życiu ludzi.

Z uwagi na odwołanie Spółki od decyzji Starosty Siedleckiego z dnia 18 czerwca 2003 r. znak: RŚ.7645/1/31/02/03 cofającej bez odszkodowania zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku osadów ściekowych i grzybni pofermentacyjnej oraz od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 21 lipca 2003 r. znak: PINB.8.7355/4/2003 nakazującej przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania silosów zlokalizowanych na działce użytkowanej przez Gospodarstwo, MWIOŚ postanowieniem z dnia 8 września 2003 r. znak: MM-IN-6730/264-4/3173/2003/IB zawiesił postępowanie w sprawie wstrzymania użytkowania silosów wraz z instalacją odciekową przez Gospodarstwo Rolne Seroczyn T. Wałdoch Spółka Jawna z siedzibą w Warszawie, do czasu rozstrzygnięcia postępowań prowadzonych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Siedlcach i Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Warszawie.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Siedlcach decyzją z dnia 25 września 2003 r. znak: KO.4002.740/2003 odmówiło stwierdzenia nieważności decyzji Starosty Siedleckiego z dnia 9 października 2002 r. znak: RŚ.7645/1/31/2002/2003, dotyczących zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku osadów ściekowych oraz grzybni pofermentacyjnej polegającej na wytwarzaniu kompostu wykorzystywanego na cele rolnicze pod uprawę roślin energozastępczych (malwa pensylwańska). Postępowanie powyższe SKO prowadziło na wniosek MWIOŚ z dnia 30 kwietnia 2003 r. znak: MM-IN-0713/264-4/15/1386 2003/IB, który stwierdził podczas kontroli prowadzonej w dniach 4, 9, 16, 23 kwietnia 2003 r., że niemożliwe jest dotrzymanie warunków technologicznych procesu opracowanego przez firmę BIOTEK (podstawą wydania kwestionowanego zezwolenia było opracowanie "Ocena możliwości zastosowania osadów ściekowych do nawożenia gleb gospodarstwa rolnego Seroczyn" z dnia 19.07.2002 r.). W ocenie SKO kwestionowane przez MWiOŚ decyzje Starosty Siedleckiego nie zawierają uchybień wymienionych w art. 156 § 1 kpa, na które powoływał się we wniosku MWIOŚ.

Natomiast w dniu 26 września 2003 r. SKO w Siedlcach decyzją znak: KO.4000-771/2003 uchyliło w całości zaskarżoną decyzję Starosty Siedleckiego z dnia 18 czerwca 2003 r., dotyczącą cofnięcia bez odszkodowania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku osadów ściekowych i grzybni pofermentacyjnej, i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji z uwagi na uchybienia powodujące naruszenie przepisów postępowania dowodowego, podkreślając, że uchylenie decyzji nastąpiło wyłącznie z przyczyn formalnych, co umożliwiło organowi odwoławczemu merytoryczną ocenę zaskarżonej decyzji.

Ponieważ WINB w Warszawie nie zajął dotychczas stanowiska w sprawie ww. odwołania, MWIOŚ wystąpił w dniu 15 października 2003 r. w piśmie do Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego o udzielenie informacji dotyczącej rozstrzygnięcia w sprawie. Decyzją z dnia 19.11.2003 r. znak: 2349/03 Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy decyzję PINB z dnia 21.07.2003 r. nakazującą przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania silosów w m. Seroczyn poprzez usunięcie z nich zgromadzonych osadów ściekowych.

W związku z przesłaną przez Stowarzyszenie Ochrony Seroczyna, Gminy Wodynie i Doliny Rzeki Świder "S.O.S." informacją o składowaniu przez Spółkę osadów bezpośrednio na ziemi w pobliżu silosów, MWIOŚ dokonał w dniu 19 września 2003 r. oględzin miejsca składowania osadów (tj. silosów). W trakcie wizji nie potwierdzono powyższej informacji.

Decyzją z dnia 26 września 2003 r. znak: KO.4000-770/2003 SKO w Siedlcach uchyliło decyzję Starosty Siedleckiego z dnia 24 czerwca 2003 r. znak: RŚ.7645/1/31/01/03, zobowiązującą gospodarstwo Rolne Seroczyn do opracowania i przedłożenia Starostwu Siedleckiemu przeglądu ekologicznego w terminie do dnia 30 września 2003 r. Uchylenie dotyczy jedynie terminu wykonania przeglądu ekologicznego, jednocześnie decyzją tą ustalono nowy termin na dzień 31 grudnia 2003 r. Pozostała część decyzji została utrzymana w mocy.

W dniu 12 września 2003 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Siedlcach uchyliło decyzję Starosty Siedleckiego z dnia 30 lipca 2003 r. znak: RB.7645/1/26/2003 odmawiającą wydania zezwolenia na odzysk odpadu, w postaci żużla z procesu wytapiania, do utwardzania i naprawy dróg wewnętrznych Gospodarstwa i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Głównym powodem takiego rozstrzygnięcia było powoływanie się w sprawie zarówno przez odwołującego, jak i organ pierwszej instancji na "Ocenę ekologiczną żużla stalowniczego z hałdy Huty L.W. w Warszawie" , opracowaną przez Instytut Gospodarki Odpadami w Katowicach w sierpniu 2000 r. Data wydania tej oceny i wprowadzone po tym terminie nowe uregulowania prawne sprawiają, w ocenie SKO, iż ww. ocena zdezaktualizowała się.

Przekazując powyższe, pragnę zapewnić Pana Marszałka, iż Główny Inspektor Ochrony Środowiska nadal będzie sprawować nadzór nad prowadzoną przez przedmiotowe Gospodarstwo Rolne Seroczyn T. Wałdoch i Spółka Jawna z Siedzibą w Warszawie, ul. Cynamonowa 3/29, działalnością w zakresie wypełniania wymagań ochrony środowiska.

z up. MINISTRA

SEKRETARZ STANU