Warszawa,14.03. 2005 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu RP

Szanowny Panie Marszałku,

W odpowiedzi na oświadczenie Pana Januarego Bienia Senatora RP z dnia 18.02.2005 r. Znak pisma: BPS/DSK-043-65/05) w sprawie zmiany decyzji dotyczącej likwidacji KWK "Czeczot", obecnie KWK Piast Ruch II pragnę przedstawić stanowisko Ministerstwa Gospodarki i Pracy w tej sprawie.

Górnictwo węgla kamiennego uzyskuje w bieżącym roku dodatnie wyniki finansowe. Na poprawę sytuacji finansowej górnictwa w 2004 r. wpłynęły w decydującym stopniu następujące czynniki:

- występowanie korzystnej koniunktury na światowych rynkach zbytu, wyrażającej się znacznym wzrostem cen węgla eksportowanego i związanym z tym wzrostem przychodów ze sprzedaży oraz wpływu tej koniunktury na ceny zbytu węgla na rynku krajowym,

- realizacja przedsięwzięć proefektywnościowych założonych w przyjętym w dniu 27 kwietnia 2004 r. przez Radę Ministrów dokumencie pt. "Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 2004 - 2006 oraz strategia na lata 2007 - 2010"

- oddłużenie z końcem 2003 r. przedsiębiorstw górniczych w trybie ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa... oraz na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o restrukturyzacji górnictwa... na łączną kwotę 18,1 mld zł, co zakończyło lawinowe narastanie kosztów finansowych z tytułu odsetek od zobowiązań.

Dodatnie wyniki finansowe górnictwa przyczyniły się do poprawy stabilności funkcjonowania poszczególnych przedsiębiorstw górniczych, wyrażającej się poprawą ich płynności finansowej w stopniu umożliwiającym pełne regulowanie bieżących płatności publicznoprawnych.

W 2004 r. stopień realizacji należnych płatności wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Pracy, Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz wobec Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i budżetu państwa z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych i podatku od towarów i usług wyniósł prawie 100%. Również stopień realizacji płatności z tytułu podatków i innych opłat na rzecz gmin wyniosły blisko 100%.

W rezultacie występującej w 2000 r. korzystnej koniunktury, średnia cena sprzedaży węgla z przeznaczeniem na rynek krajowy oraz na wywóz do krajów UE i eksport poza granice UE znacznie wzrosła, co pozwala realizować następujące cele:

- utrzymanie bezpieczeństwa energetycznego kraju,

- dostosowanie zdolności produkcyjnych do potrzeb rynku krajowego oraz ekonomicznie opłacalnej sprzedaży na jednolitym rynku europejskim i w eksporcie,

- uzyskanie przez przedsiębiorstwa górnicze stabilnej rentowności, ekonomicznej efektywności, oraz konkurencyjności na jednolitym rynku europejskim,

- uzyskanie zadawalającego poziomu płynności finansowej oraz zdolności kredytowej w celu zapewnienia stabilnego funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw górniczych,

- zbilansowanie środków pieniężnych w sposób umożliwiający bieżące regulowanie zobowiązań, w tym w szczególności zobowiązań publicznoprawnych,

- dostosowanie zatrudnienia do potrzeb produkcyjnych z jednoczesnym zapewnieniem wzrostu wydajności i efektywności pracy,

- działania zmierzające do realizacji kosztów,

- prywatyzację przedsiębiorstw górniczych.

Niestety według danych największego polskiego eksportera węgla firmy "Węglokoks", od grudnia ubiegłego roku obserwowany jest wyraźny spadek zapotrzebowania na węgiel energetyczny w krajach Europy Północnej i Zachodniej. Wyjątkowo łagodna zima w całej Europie, wysoka i ciągła produkcja w elektrowniach wodnych oraz wiatrowych, a przede wszystkim spadek cen energii elektrycznej spowodowały, że wytwarzanie energii oparte na węglu coraz częściej jest ograniczane do okresów szczytowego zapotrzebowania na energię. Objawem tego jest wyłączanie bloków węglowych (elektrownie skandynawskie i brytyjskie), a skutkiem zmniejszone zużycie węgla (o ok. 20 do 40% w porównaniu z zimą roku ubiegłego w zależności od kraju).

Zmniejszone zapotrzebowanie na energię i zbliżający się koniec sezonu zimowego powodują, że coraz więcej elektrowni odsprzedaje nadmiar zakontraktowanego węgla. Zbiega się to z informacjami o zwiększeniu podaży węgla przez największych producentów. Przewiduje się, że eksport z RPA i Kolumbii (kierowany w części do krajów europejskich) wzrośnie w roku bieżącym około 16 mln w porównaniu z 2004 r., większa niż wcześniej oczekiwano będzie też podaż węgla z Australii, Indonezji oraz z Chin. Zdaniem Węglokoksu na rynki europejskie silnie wpływa też agresywna polityka cenowa producentów rosyjskich, powodując wypieranie polskiego węgla z basenu Morza Bałtyckiego.

W oparciu o powyższe informacje nie można wykluczyć, iż spadek cen na rynku europejskim będzie miał wpływ na rynek polski i może oznaczać początek fazy dekoniunktury na węgiel energetyczny.

Działania Kompanii Węglowej S.A. w odniesieniu do KWK Piast Ruch II są związane z realizacją celów ujętych w w/w programie rządowym. Poprawa sytuacji finansowej oraz zmiana sytuacji na rynku węgla pozwoliła na spowolnienie realizacji niektórych celów, w tym restrukturyzacji zdolności produkcyjnych. Niemniej jednak wykorzystując dobrą sytuację w sektorze spółki węglowe muszą brać pod uwagę również możliwość pogorszenia tej sytuacji.

Kompania Węglowa S.A. przyjęła integrację zakładów górniczych jako zasadniczy sposób restrukturyzacji. Wykorzystuje dotychczasowe doświadczenie w zakresie łączenia kopalń dla stopniowej likwidacji kopalń o kończących się zasobach, co daje możliwość wybrania części ich zasobów - zalegających w filarach ochronnych zakładu górniczego oraz partiach przygranicznych. Zintegrowane kopalnie w mniejszym stopniu odczuwają niekorzystne skutki wahań sprzedaży poprzez możliwość dostosowania produkcji do potrzeb rynku i posiadają większą możliwość optymalizacji zatrudnienia poprzez przegrupowanie załóg, ograniczenia zatrudnienia na powierzchni i konsolidacji służb utrzymania ruchu.

W wyniku minimalizacji zakresu niezbędnych inwestycji poprzez optymalne wykorzystanie majątku produkcyjnego, wygaszanie wydobycia w parcelach nie gwarantujących jego opłacalności, sukcesywnej likwidacji nadwyżek zdolności produkcyjnych oraz upraszczaniu modelu zakładu górniczego i racjonalizacji zatrudnienia powinno nastąpić dostosowanie poziomu produkcji do wymogów rynku, przy równoczesnym uzyskaniu korzystnego wyniku ekonomicznego. Działania te pozwalają na ograniczenie kosztów działalności spółek i przygotowanie się do wystąpienia dekoniunktury na węgiel.

Aby rozwiać niepokój o los pracowników KWK Piast Ruch II pragnę podkreślić, iż powyższy sposób likwidacji części zakładu górniczego pozwala na przemieszczenie zatrudnionych tam pracowników do czynnej części lub do innego zakładu górniczego wchodzącego w skład Kompanii Węglowej S.A. Tak więc likwidacja KWK Piast Ruch nie skutkuje utratą pracy przez zatrudnionych tam górników.

Ministerstwo Gospodarki i Pracy nadzoruje realizację programu rządowego przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 27.04.2004 r. pt. "Restrukturyzacja górnictwa węgla kamiennego w latach 2003 - 2006 oraz Strategia na lata 2007 - 2010". W związku z realizacją tego programu Minister Gospodarki i Pracy nie podejmuje decyzji o łączeniu kopalń lub likwidacji ich części. Decyzje w tym zakresie podejmują zarządy spółek węglowych w oparciu o wnikliwą i wielokryterialną analizę sytuacji poszczególnych zakładów górniczych. W przypadku likwidacji KWK Piast Ruch II decyzje podjęła Kompania Węglowa S.A.

Pragnę również zaznaczyć, że powyższa problematyka została omówiona z władzami samorządowymi Gminy Miedźna w trakcie spotkania, które odbyło się w Ministerstwie Gospodarki i Pracy w dniu 13.01.2005 r. oraz w piśmie skierowanym przez Kompanię Węglową S.A. KWK Piast do Przewodniczącego Rady Gminy w Miedźnej.

Z poważaniem

Jerzy Hausner