Pomimo wielu działań podjętych w celu wzmocnienia pozycji osób pokrzywdzonych w rozumieniu karnoprawnym, osoba poszkodowana przestępstwem nadal jest traktowana w Polsce gorzej niż sprawca czynu. W informacji rzecznika praw obywatelskich za 2001 r., w której znalazły się uwagi o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela, problem ten został zresztą silnie zaakcentowany.

Rocznie około dziewięciuset tysięcy osób fizycznych staje się ofiarami stwierdzonych przestępstw i wszystkie one liczą na sprawiedliwość. Do biura senatorskiego zgłasza się dużo osób, ofiar przestępstw, które tej oczekiwanej sprawiedliwości nie doświadczyły. Skargi dotyczą w dużej części braku rzetelnej, zrozumiałej informacji o przysługujących ofierze prawach i procedurach ich dochodzenia oraz nieprzestrzegania przez szeroko rozumiany wymiar sprawiedliwości prawa ofiary do traktowania jej z godnością, szacunkiem i współczuciem.

W Polskiej Karcie Praw Ofiary przeczytałem o prawie ofiary do bezpieczeństwa oraz o przysługującej jej możliwości żądania utajnienia danych osobowych zgodnie z art. 184 k.p.k. Tymczasem zetknąłem się z przypadkiem odmowy przez prokuratora utajnienia danych osobowych, mimo iż zachodziła uzasadniona obawa zagrożenia zdrowia, wolności, a nawet życia świadka, gdyż zetknął się on z aktem terroru ze strony zorganizowanej grupy przestępczej, polegającym na wymuszaniu haraczy. Osoba ta, po uprzednim pisemnym zapewnieniu przez prokuratora o skorzystaniu z instytucji świadka anonimowego, złożyła bardzo ważne zeznania obciążające podejrzanego. Prokurator rozmyślił się, o czym poinformował pokrzywdzonego-świadka w formie zarządzenia. Kodeks postępowania karnego nie daje ofierze prawa do złożenia zażalenia na decyzję prowadzącego postępowanie przygotowawcze, tymczasem na postanowienie w sprawie zachowania tajemnicy danych osobowych świadka przysługuje oskarżonemu zażalenie, które rozstrzyga sąd.