Warszawa, 08 marca 2005 r.

Pan

Prof. dr hab. Longin Hieronim Pastusiak

Marszałek Senatu

Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku,

W nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez senatora Adama Bielę podczas 76. posiedzenia Senatu RP w dniu 3 lutego 2005 r. w sprawie planów restrukturyzacyjnych Poczty Polskiej, przesłanego przy piśmie z dnia 10 lutego 2005 r. znak: BPS/DSK-043-49/05, chciałbym przedstawić, co następuje.

Na wstępie chciałbym poinformować, że sprawa sytuacji w p.p.u.p. Poczta Polska była przedmiotem debaty na 93. posiedzeniu Sejmu w dniu 16 grudnia 2004 r. (punkt 20. porządku dziennego). W trakcie tej debaty przedstawiłem aktualną sytuację Poczty Polskiej na rynku usług pocztowych oraz konieczność wprowadzenia zmian, które pozwolą jej skutecznie konkurować na tym rynku, m.in. omówiłem potrzebę i cel przeprowadzenia procesu reorganizacji wewnętrznej w Poczcie Polskiej, w tym utworzenia pionów biznesowych, a w przyszłości komercjalizacji tego przedsiębiorstwa. Odpowiadałem też na pytania zadawane przez posłów dotyczące spraw związanych z wdrażanymi w Poczcie Polskiej zmianami, w tym również na pytania dotyczące ewentualnych zwolnień pracowników.

Biorąc pod uwagę, że oświadczenie Pana Senatora Adama Bieli dotyczy kwestii, które były omawiane podczas debaty, pozwolę sobie zatem niektóre wyjaśnienia po ich uaktualnieniu o stan spraw na dzień dzisiejszy przedstawić poniżej.

Odnośnie planów restrukturyzacyjnych, chciałbym wyjaśnić, że kierunki zmian w strukturze organizacyjnej Poczty Polskiej zawarte są w opracowanej w 2002 r. Strategii Rozwoju Poczty Polskiej, która była omawiana na kierownictwie Ministerstwa Infrastruktury. Następnie w 2004 roku przedstawiono aktualizację tego dokumentu. W każdym przypadku kierunki zmian były przyjęte akceptującymi uchwałami przez Radę Poczty Polskiej, w której 9-osobowy skład wchodzi trzech przedstawicieli organizacji związkowych działających w Poczcie Polskiej. Również Ministerstwo je zaakceptowało przyjmując do wiadomości zaprezentowane w tych dokumentach kierunki zmian uznając, iż zmiany te są niezbędne, aby przedsiębiorstwo mogło sprostać zadaniom na konkurencyjnym rynku usług pocztowych.

Podstawowym celem restrukturyzacji jest ochrona, wzrost i dywersyfikacja przychodów Poczty Polskiej. Program restrukturyzacji wraz z towarzyszącymi mu inicjatywami marketingowymi i sprzedażowymi zwiększy do roku 2006 przychody Poczty o ok. 1,2 mld zł. Po stronie kosztowej restrukturyzacja spowoduje oszczędności w realizacji niektórych funkcji pomocniczych, wpływając na obniżenie kosztów nieosobowych. Możliwe źródła oszczędności to: zarządzanie zakupami i gospodarka materiałowa (poprzez centralizację zakupów i poprawę efektywności zarządzania dostawcami oraz ustalenie i eliminację źródeł strat materiałowych), zarządzanie nieruchomościami (poprzez centralizację zarządzania nieruchomościami, centralizację polityki w zakresie ubezpieczania majątku Poczty Polskiej itp.), inwestycje (optymalizacja nakładów inwestycyjnych poprzez m.in. uproszczenie procedur, skrócenie czasu i kosztów realizacji poszczególnych inwestycji).

Dokładne kwoty oszczędności w poszczególnych obszarach będą znane w momencie określenia szczegółów w zakresie reorganizacji poszczególnych funkcji pomocniczych (możliwe warianty to: outsourcing, centralizacja, itp.). Wg przyjętych planów, akceptowanych przez dyrektorów terenowych jednostek organizacyjnych oraz liderów związków zawodowych, reorganizacja funkcji pomocniczych została przesunięta na ostatni etap restrukturyzacji, tj. rok 2006. Jednocześnie, w myśl wynegocjowanych porozumień, zrezygnowano z realizacji wariantu opartego wyłącznie o tworzenie spółek ustalając, że ewentualne spółki będą tworzone w oparciu o szczegółowy biznesplan, wyraźne wskazanie korzyści ekonomicznych dla przedsiębiorstwa i społecznych dla pracowników, wynikających z utworzenia spółki oraz po analizie skutków utworzenia spółki na funkcjonowanie Poczty Polskiej.

Chciałbym tu dodać, że celem aktualnie wdrażanych zmian strukturalno-organizacyjnych polegających na zgrupowaniu jednostek organizacyjnych w cztery wydzielone piony produktowe jest usprawnienie funkcjonowania Przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji. Poczta Polska wymaga restrukturyzacji w zakresie struktury organizacyjnej, infrastruktury pocztowej i zatrudnienia, aby móc sprostać konkurencji. Dobra sytuacja finansowa, w jakiej Poczta Polska jest aktualnie, jest spowodowana w dużej części zastrzeżeniem dużej części powszechnych usług pocztowych do jej wyłączności. Z chwilą pełnej liberalizacji rynku obszar zastrzeżony dla Poczty Polskiej przestanie praktycznie istnieć, na rynek wejdą (poza już działającymi ponad 80-cioma podmiotami) inni operatorzy pocztowi, przejmując jego część. Poczta Polska może więc stracić swoją pozycję, a wraz z nią przychody i w konsekwencji sytuacja finansowa może ulec pogorszeniu. Firma może utracić płynność finansową i wówczas wystąpi konieczność wprowadzenia programu poprawy gospodarki, a w konsekwencji pomocy z budżetu państwa, aby zapewnić świadczenie powszechnych usług pocztowych. Poza tym przejęcie części rynku przez innych operatorów może wymusić na Poczcie Polskiej ograniczenie działalności w zakresie usług pocztowych, a co za tym idzie spowodować zmniejszenie zatrudnienia w tym sektorze działalności. Dlatego uważam, że Poczta Polska nie może czekać z restrukturyzacją do takiego momentu, lecz musi już teraz sukcesywnie jej dokonywać. Aktualna, w miarę dobra sytuacja finansowa sprzyja tym zmianom w zakresie ich finansowania, przez co nie spowoduje obciążenia dla budżetu państwa. Za takimi celami restrukturyzacji Kierownictwo Ministerstwa Infrastruktury opowiedziało się już w 2002 roku.

W zakresie obaw pracowników o miejsca pracy, chciałbym wyjaśnić, że w Strategii Rozwoju Poczty Polskiej ani w żadnym innym dokumencie nie zakłada się masowych zwolnień, co również potwierdzał wielokrotnie Dyrektor Generalny Poczty Polskiej. Natomiast od wielu lat każdy z rocznych planów rzeczowo-finansowych zakładał stopniową redukcję zatrudnienia. W 2005 r. przewidziana redukcja zakłada jego zmniejszenie o ok. 1200 etatów w skali całego przedsiębiorstwa i będą to w większości tzw. odejścia naturalne np. na emerytury, renty. Ponadto w Strategii założono przekwalifikowania poprzez dokształcanie już zatrudnionych pracowników, tak aby byli w stanie sprostać nowym zadaniom. Aktualnie Poczta Polska przygotowuje Strategię Zarządzania Zasobami Ludzkimi, która określi działania zmierzające do podniesienia kwalifikacji kadr i wdrożenia prosprzedażowego systemu motywacyjnego. Pomimo, iż Kierownictwo Poczty Polskiej nie zakłada masowych zwolnień, to jak przy każdej reorganizacji nie uniknie się ich zupełnie, choćby z takich przyczyn, że ktoś nie wyrazi zgody na przekwalifikowanie, czy nie zechce przyjąć nowych warunków pracy lub też nie sprawdzi się zawodowo w nowych warunkach itp. Dlatego też w Poczcie Polskiej prowadzone były od 6 grudnia 2004 r. negocjacje Kierownictwa z reprezentacją Związków Zawodowych w sprawie pakietu socjalnego dla pracowników, którzy z różnych przyczyn mogą nie znaleźć zatrudnienia w nowej strukturze organizacyjnej. Zaowocowały one podpisaniem w dniu 12 stycznia br. porozumienia między ppup Poczta Polska a Wspólną Reprezentacją Związkową. Ustalono w nim, iż Pakiet Socjalny zostanie wynegocjowany w możliwie najkrótszym terminie, a do tego czasu obowiązywać będą w zakresie zatrudnienia warunki określone w porozumieniu. Podpisując porozumienie, strony wspólnie stwierdziły, że kończy się spór na tle żądań i postulatów wysuwanych przez Wspólną Reprezentację Związkową.

Aktualnie Poczta Polska przygotowuje Strategię Zarządzania Zasobami Ludzkimi, która określi działania zmierzające do podniesienia kwalifikacji kadr i wdrożenia prosprzedażowego systemu motywacyjnego, a także zgodnie z zawartym w dniu 12 stycznia br. porozumieniem ze związkami zawodowymi, opracowywany jest pakiet socjalny dla pracowników, którzy z różnych przyczyn mogą nie znaleźć zatrudnienia w nowej strukturze organizacyjnej.

Odnośnie zwolnienia od podatku dochodowego oraz składek ZUS kwot wypłacanych listonoszom z tytułu kosztów używania własnych samochodów do celów służbowych wyjaśniam, że sprawa ta jest prawnie uregulowana - w zakresie podatku w art. 21 ust. 1 pkt 23b w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 93, poz. 894), a w zakresie składek ZUS w § 1 ust. 1 pkt 13 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 12 sierpnia 2004 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 183, poz. 1888). Natomiast uregulowania wymagały wewnętrzne rozliczenia w Poczcie Polskiej z pracownikami z tytułu zwrotu pracownikom odprowadzonych od tych kwot świadczeń przed dniem wejścia w życie ww. przepisów. W tej kwestii Dyrektor Generalny Poczty Polskiej wielokrotnie zwracał się zarówno do Ministra Finansów, jak i Ministra Polityki Społecznej, z prośbą o pozytywne rozwiązanie tego problemu. Ostatecznie Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 10 listopada 2004 roku, znak PB5/IMD-066-450-14281/04 zajęło stanowisko, że ze względu na obowiązujące przepisy, pobrane składki nie mogą być zwrócone. Wobec powyższego, w trosce o interes pracowników oraz uwzględniając wyniki gospodarcze przedsiębiorstwa osiągane w 2004 roku, Kierownictwo Poczty Polskiej podjęło decyzję, że rekompensata utraconych przychodów z tytułu opodatkowania i oskładkowania listonoszy dotycząca wypłat ekwiwalentów za używanie prywatnych pojazdów do celów służbowych wypłacona zostanie w pełnej wysokości poprzez wydanie im bonów towarowych. Wydaje się, że wobec wyczerpania innych możliwości rozwiązania zaistniałego problemu, taka propozycja może być uznana za satysfakcjonującą.

Przedstawiając powyższe, wyrażam nadzieję, że w sposób wyczerpujący zdołałem odpowiedzieć na oświadczenie senatora Adama Bieli.

Z poważaniem

Z upoważnienia

Ministra Infrastruktury

Wojciech Hałka

Podsekretarz Stanu