Oświadczenie złożone
przez senatorów Adama Bielę i Jana Szafrańca
Oświadczenie skierowane do ministra spraw wewnętrznych i administracji Ryszarda Kalisza oraz ministra sprawiedliwości Andrzeja Kalwasa
W dniu 10 sierpnia 2004 r. "Dziennik Ustaw" opublikował rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie nadania osobowości prawnej Arcybractwu Miłosierdzia pod wezwaniem Bogurodzicy Najświętszej Maryi Panny Bolesnej, w którym minister nadał temu stowarzyszeniu status organizacji kościelnej kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, erygowanej przez arcybiskupa metropolitę krakowskiego. Fakt ten jest o tyle niezrozumiały, iż powołując się na te same przepisy art. 10 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku państwa do kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (DzU nr 29, poz. 154) Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, odpowiadając na pismo arcybractwa, stwierdziło w piśmie z dnia 20 maja 1989 r. (WR - 130/61/79/98), iż zastosowanie prawidłowego trybu w tych przepisach jest bezprzedmiotowe z uwagi na fakt, iż arcybractwo miłosierdzia nabyło już osobowość prawną jako stowarzyszenie, opierając się na wpisie do rejestru stowarzyszeń, na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Faktycznie zaś członkowie założyciele tego stowarzyszenia złożyli wniosek o jego rejestrację w sądzie. Wniosek ten został uwzględniony i Sąd Wojewódzki w Krakowie postanowieniem z 1 marca 1990 r. (sygn. akt Ins Rej.ST 19/20) wpisał arcybractwo miłosierdzia do rejestru stowarzyszeń. Z chwilą utworzenia Krajowego Rejestru Sądowego arcybractwo zostało wpisane do tego rejestru pod numerem KRS 000003466.
Nie jest zatem możliwe nadawanie w trybie rozporządzenia temu stowarzyszeniu osobowości prawnej organizacji kościelnej, skoro jest ono zarejestrowane zgodnie z ustawą - Prawo o stowarzyszeniach jako stowarzyszenie. Co więcej, stowarzyszenie to ma swoje władze statutowe, które nie wystąpiły ponownie z żadnym wnioskiem o nadanie statusu organizacji kościelnej swojemu stowarzyszeniu, sądząc, iż odpowiedź resortu spraw wewnętrznych w przedmiotowej sprawie jest wiążąca (patrz: pismo z dnia 20 maja 1998 r.). W takiej sytuacji prawnej bezprzedmiotowe są też dekrety metropolity krakowskiego w odniesieniu do arcybractwa miłosierdzia w Krakowie, które ani w myśl art. 19 konkordatu, ani w myśl działu II, rozdziału 5 "Organizacje kościelne, katolickie oraz stowarzyszenia katolików" ustawy o stosunku państwa do kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej nie może zostać uznane za organizację kościelną erygowaną i zarządzaną na drodze dekretów biskupa. Jest ono bowiem organizacją zrzeszającą katolików, które realizuje ideały chrześcijańskie według własnego programu uświęconego tradycją i na podstawie ogólnych przepisów dotyczących zarejestrowanych w polskim sądzie stowarzyszeń.
W tej sytuacji prosimy więc o podjęcie stosownych kroków prawnych, na przykład anulowanie rozporządzenia wydanego 29 lipca 2004 r., i umożliwienie normalnego funkcjonowania stowarzyszeniu, które funkcjonuje w sposób zgodny z polskim prawem.
Z poważaniem
Adam Biela
Jan Szafraniec