Warszawa, 8 listopada 2004 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Z uwagi na zakwalifikowanie podejmowanych przez Panią Marię G. działań (prowadzenie pracowni architektonicznej) jako działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego, Wojewoda Lubelski zarządzeniem zastępczym z dnia 2 marca 2004 r. wydanym na podstawie art. 98 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj.: Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) stwierdził wygaśnięcie sprawowanego przez nią mandatu radnego. Na skutek skargi przez Radę Miejską Zamościa zostało wszczęte postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym, które zostało zwieszone postanowieniem z dnia 3 czerwca 2004 r.

Omówiona powyżej sytuacja wymaga odniesienia się do kwestii obecnego statusu radnego, który w sposób istotny warunkowany będzie wykonalnością zarządzenia zastępczego jako środka nadzoru. Nie ulega wątpliwości, iż zarządzenie zastępcze stanowi jednocześnie nowy instrument nadzoru nad działalnością samorządu. Wskazać należy ponadto na specyficzny charakter tego instrumentu. Specyfika ta wiąże się przede wszystkim z faktem, iż z samej nazwy zarządzenia, jak i przesyłki jego wydania wynika, że zastępuje ono akt właściwego organu, nie stanowi zaś rozstrzygnięcia podjętego w związku z wydaniem aktu przez właściwy organ gminy.

Zajęcie jednoznacznego stanowiska w zakresie wykonalności zarządzenia zastępczego (a tym samym odnośnie statusu radnego) utrudnia nie uregulowana linia orzecznicza. Istnieje możliwość, iż przyszłą linię orzeczoną w tego rodzaju sprawach zainicjuje pogląd wyrażony w wyroku z dnia 20 kwietnia 2004 r., w którym Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie podniósł, iż tak jak rozstrzygnięcie nadzorcze, tak i zarządzenia zastępcze będące instrumentem nadzoru sprawowanego przez wojewodów stają się prawomocne i tym samym prawnie skuteczne dopiero, jak stanowi art. 98 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym, z upływem terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego, bądź z datą oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd. Przyjęta w art. 98 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym konstrukcja prawomocności rozstrzygnięcia nadzorczego mająca poprzez art. 98 ust. 3 tej ustawy zastosowanie również do zarządzenia zastępczego wojewody ma ten skutek, że w sytuacji wniesienia skargi, do czasu rozpoznania sprawy przez sąd, zaskarżone zarządzenie zastępcze nie może uzyskać przymiotu prawnej skuteczności, a więc i wykonalności (sygn. Akt OZ 67/04).

MINISTER

Spraw Wewnętrznych i Administracji

Z up. Jerzy MAZUREK

Podsekretarz Stanu