Oświadczenie skierowane do ministra spraw wewnętrznych i administracji Ryszarda Kalisza, do ministra środowiska Jerzego Swatonia oraz do ministra sprawiedliwości - prokuratora generalnego Marka Sadowskiego

Społeczność lokalna w Klęczanach w powiecie Nowy Sącz w trosce o ochronę swojego zdrowia oraz w obronie przed degradacją swoich gospodarstw zawiązała Komitet przeciwko Lokalizacji Wytwórni Mas Bitumicznych w Klęczanach. Zdaniem tego komitetu lokalizacja Wytwórni Mas Bitumicznych na terenie Kopalni Surowców Skalnych "Klęczany" spółka z o.o. została dokonana z rażącym naruszeniem obowiązujących przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz §5, 6 i 7 Ogólnego Planu Zagospodarowania Przestrzennego dla Gminy Chełmiec - uchwała nr XXIX/227/2000 Rady Gminy Chełmiec z dnia 16 listopada 2000 r. (Dziennik Urzędowy Województwa Małopolskiego z 2001 r. nr 3 poz. 11). Zgodnie z zapisami planu, na terenie, na którym została zlokalizowana Wytwórnia Mas Bitumicznych, nie dopuszcza się prowadzenia jakiejkolwiek działalności, ponieważ jest to teren zwałowiska zewnętrznego, przeznaczony na składowanie odpadów eksploatacyjnych i przeróbczych kopalni i obowiązuje tam bezwzględny zakaz realizacji obiektów kubaturowych. A Wytwórnia Mas Bitumicznych jest obiektem kubaturowym o znacznych rozmiarach - około 16 m wysokości - zajmującym kilkaset metrów kwadratowych powierzchni, co zostało wykazane w skardze do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego w Krakowie.

Pomimo obowiązujących przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz zapisów w planie miejscowym, uchwalonym na podstawie przepisów ustawy, wójt gminy Chełmiec, który powinien mieć pełną świadomość bezprawności takich działań, zezwolił na lokalizację Wytwórni Mas Bitumicznych. Wójt nie tylko zezwolił na jej lokalizację, ale także aktywnie wspierał prowadzącego ją przedsiębiorcę, dostarczając mu na piśmie interpretacji i udzielając wyjaśnień rażąco sprzecznych z obowiązującym prawem budowlanym. W piśmie z dnia 17 listopada 2003 r. - znak WI.AL.7350\54\2003 r. - wójt gminy Chełmiec stwierdził, że Wytwórnia Mas Bitumicznych nie jest obiektem budowlanym w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r., w związku z czym nie wymaga pozwolenia na budowę.

W pierwszym rzędzie należy zauważyć, że pismo wójta gminy Chełmiec nie zawiera żadnego uzasadnienia faktycznego i prawnego. Wójt gminy przedstawia zatem swoją wykładnię prawa budowlanego, nie sprawdzając nawet, o jakie obiekty w rzeczywistości chodzi. Postępowanie takie w rażący sposób narusza obowiązujące procedury postępowania administracyjnego. Przed wydaniem rozstrzygnięcia organ administracyjny powinien w sposób dokładny zbadać stan faktyczny i prawny, a także podać pełne uzasadnienie faktyczne i prawne.

Wójt gminy Chełmiec w żaden sposób nie zbadał stanu faktycznego i nie podał żadnego uzasadnienia. Zapewne z góry wiedział, bez konieczności jakiegokolwiek wyjaśniania, że ta właśnie Wytwórnia Mas Bitumicznych nie podlega przepisom prawa budowlanego. Postępowanie takie jest szczególnie szkodliwe ze względu na fakt, że stanowiskiem wójta posługuje się przedsiębiorca prowadzący wytwórnię, prawdopodobnie wprowadzając w błąd inne organy administracji i instytucje. Według wiedzy komitetu, stanowisko wójta gminy posłużyło firmie "Drogbud" spółka z o.o. do uzyskania pozwolenia na emisję pyłów i gazów do atmosfery.

Urząd powiatowy na podstawie pisma wójta gminy przyjął, że Wytwórnia Mas Bitumicznych w Klęczanach nie musi posiadać pozwolenia na budowę. Takie stanowisko nie znajduje jednak żadnego uzasadnienia w istniejącym stanie faktycznym. Komitet w korespondencji z organami nadzoru budowlanego szczegółowo przedstawił istniejący stan faktyczny i prawny, uzasadniający twierdzenie, że Wytwórnia Mas Bitumicznych w Klęczanach wymaga pozwolenia na budowę.

Zauważyć przy tym należy, że wójt gminy Chełmiec działał nie tylko jako organ administracji publicznej zobowiązany do stania na straży przestrzegania prawa, ale także jako jedyny właściciel Kopalni Surowców Skalnych "Klęczany" spółka z o.o., na terenie której zlokalizowana została wytwórnia. Wójt gminy Chełmiec posiada więc środki umożliwiające mu interweniowanie w przypadku naruszania prawa, wynikające z faktu bycia właściwym organem administracji publicznej, jak również z tego, że w gruncie rzeczy jest właścicielem terenu, na którym zlokalizowana jest wytwórnia.

Wójt gminy Chełmiec, pomimo wielu protestów mieszkańców Klęczan i okolicznych miejscowości - a pod protestem przeciwko lokalizacji Wytwórni Mas Bitumicznych podpisało się ponad tysiąc mieszkańców - nie podjął, mimo iż był do tego zobowiązany, żadnych działań zmierzających do przywrócenia stanu zgodnego z prawem ani jako organ administracji publicznej, ani jako jedyny właściciel Kopalni Surowców Skalnych "Klęczany".

Według komitetu istnieją uzasadnione podstawy, aby twierdzić, że wójt gminy Chełmiec swoim zachowaniem świadomie wprowadzał w błąd mieszkańców gminy, radnych, starostwo powiatowe i opinię publiczną co do legalności lokalizacji Wytwórni Mas Bitumicznych w Klęczanach. Na sesji Rady Gminy Chełmiec w dniu 26 lutego 2004 r. wójt ten zapewniał, że lokalizacja Wytwórni Mas Bitumicznych jest zgodna ze wszystkimi obowiązującymi przepisami. To samo mówił na zebraniu mieszkańców w dniu 23 kwietnia 2004 r. w Marcinkowicach, które odbyło się z udziałem komitetu protestacyjnego, Zarządu Kopalni Surowców Skalnych "Klęczany" i Zarządu Podkarpackiego Holdingu Budowy Dróg "Drogbud" spółka z o.o. Na tym samym spotkaniu prezes zarządu Kopalni Skalnych Surowców Drogowych zapewniał mieszkańców, że kopalnia posiada wyniki wszystkich badań geologicznych, co wójt gminy potwierdził. Prośby mieszkańców o okazanie takiej dokumentacji spotkały się jednak z kategoryczną odmową, co prowadzi do wniosku, że w rzeczywistości tych dokumentów nie ma, a wójt gminy akceptuje sytuację łamania prawa przez jednoosobową spółkę gminy.

Wójt gminy toleruje również sytuację ewidentnego naruszania prawa ochrony środowiska i prawa wodnego na terenie Kopalni Skalnych Surowców Drogowych w Klęczanach. Razem z pismem zostały mi przedłożone zdjęcia wykopanych rowów odpływowych. Rowy te zostały wykonane bez żadnego pozwolenia wodnoprawnego, a ich istnienie stwarza zagrożenie skażenia środowiska. Na terenie kopalni na potrzeby istniejącej Wytwórni Mas Bitumicznych składowane są bowiem, bez żadnych zabezpieczeń, bardzo duże ilości paliwa. W przypadku jakiegokolwiek wycieku paliwo spłynie wykonanymi rowami do potoku Smolnik i stanowić będzie duże zagrożenie dla zdrowia mieszkańców okolicznych miejscowości.

Według pisma regionalnej izby obrachunkowej - znak WK-0914-1/02 - wójt gminy wielokrotnie dopuścił się rażącego naruszenia obowiązujących przepisów regulujących udzielanie zamówień publicznych. W piśmie regionalnej izby obrachunkowej wymieniono tyle naruszeń obowiązujących przepisów, i to naruszeń o takiej wadze, że musi się rodzić pytanie o ich przyczyny. Niemożliwe wydaje się bowiem to, że wszystkie te naruszenia powstały jedynie przypadkiem czy w wyniku nieznajomości przepisów. Lektura pisma regionalnej izby obrachunkowej skłania do refleksji, że opisane sytuacje były wynikiem zamierzonego działania o ściśle określonym celu.

W przekonaniu komitetu wójt gminy narusza również przepisy ustawy z dnia 6 marca 1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Zgodnie z przepisem art. 24 ust. 3 pkt 3 tej ustawy pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy zobowiązani są do nieuczestniczenia w interesach podmiotów kontrolowanych. Pomimo wyraźnego zakazu wójt gminy Chełmiec w dniu 18 stycznia 2001 r. powołał do Rady Nadzorczej Kopalni Surowców Skalnych "Klęczany" spółka z o.o., która jest jednoosobową spółką gminy Chełmiec, Józefa Bajdla, zatrudnionego w inspektoracie Państwowej Inspekcji Pracy w Nowym Sączu. Zdaniem komitetu powołanie inspektora pracy do składu rady nadzorczej narusza obowiązujące przepisy ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. Pan Józef Bajdel w zakresie swoich obowiązków służbowych zobowiązany jest do kontrolowania spółki Kopalnia Surowców Skalnych "Klęczany" spółka z o.o. Takie działanie wójta rodzi ponadto podejrzenie, że powołanie do rady nadzorczej kopalni osoby pełniącej niezwykle ważną funkcję w Inspekcji Pracy ma na celu zapewnienie bezkarności w łamaniu prawa na terenie kopalni. Inspektor pracy, który pobiera wynagrodzenie od kopalni, nie może bowiem w prawidłowy sposób wykonywać swojej funkcji polegającej na kontrolowaniu przestrzegania prawa.

Po proteście komitetu starosta nowosądecki powołał komisję w celu sprawdzenia zarzutów stawianych wójtowi gminy Chełmiec oraz inspektorowi nadzoru budowlanego. Starosta wystąpił do inspektoratu nadzoru budowlanego oraz wójta gminy w Chełmcu. Wójtowi zarzuca się, iż plan zagospodarowania przestrzennego nie dopuszcza lokalizacji na działce dzierżawionej przez holding "Drogbud" jakiejkolwiek działalności gospodarczej. W dniu 28 maja 2004 r. komitet zwrócił się również do wojewody małopolskiego ze skargą na łamanie prawa przez wójta gminy Chełmiec. Oprócz powyższych zarzutów łamania prawa przez wójta, komitet zwrócił uwagę na notoryczne łamanie prawa wskazane w protokole pokontrolnym regionalnej izby obrachunkowej. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Nowym Sączu wystąpił z pismem do wójta gminy w Chełmcu, w którym to piśmie poinformował go, że do jego kompetencji należy sprawdzanie zgodności działalności prowadzonej przez Wytwórnię Mas Bitumicznych z planem zagospodarowania przestrzennego.