Warszawa, 2005-07-11

Pan
Kazimierz Kutz
Wicemarszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Marszałku

W odpowiedzi na pismo Pana Marszałka znak BPS/DSK-043-281/05 z dnia 21 czerwca 2005 r., przy którym przesłane zostało oświadczenie złożone przez senatora Tadeusza Bartosa podczas 83 posiedzenia Senatu RP w dniu 16 czerwca 2005 r., pozwalam sobie przedstawić następujące wyjaśnienia.

Na wstępie pragnę podkreślić, że na przestrzeni ostatnich 4 lat rząd dwukrotnie przedkładał Sejmowi RP projekty ustaw o wykorzystaniu biopaliw. Były to projekty ustaw:

- o organizacji rynku eko-paliw ciekłych oraz eko-komponentów do ich produkcji - projekt ustawy przekazany do sejmu w dniu 24 lipca 2002 r. (druk sejmowy nr 760) oraz,

- o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych - projekt był skierowany do sejmu w dniu 3 kwietnia 2003 r. (druk sejmowy nr 1479).

Oba projekty ustaw, procedowane również w Senacie RP, ostatecznie nie zostały uchwalone.

W dniu 29 sierpnia 2003 r. wpłynął do sejmu poselski projekt ustawy o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych (druk nr 1945), który w wielu zasadniczych założeniach był podobny do projektu ustawy przygotowanej przez rząd (druk 1479).

W stanowisku rządu z dnia 16 września 2003 r. między innymi czytamy: "Rząd z zadowoleniem przyjął do wiadomości poselską inicjatywę regulacji rynku biopaliw ciekłych i będzie ją wspierał w toku prac legislacyjnych. W toku dalszych prac powinny być wprowadzone zmiany dostosowujące poselski projekt ustawy do zawartych przez Polskę umów międzynarodowych oraz prawa UE. Poselski projekt ustawy o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej (art. 28 TWE) oraz Układem Europejskim (art. 25 ust. 1) w zakresie art. 23 zawierającego propozycję wprowadzenia obowiązku produkcji biokomponentów wyłącznie z surowców rolniczych zebranych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej".

Ostatecznie uchwalona w dniu 2 października 2003 r. ustawa o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych uwzględniała uwagi zgłoszone przez rząd.

Pismem z dnia 10 grudnia 2003 r. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisów ustawy z dnia 2 października 2003 r. o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych. Zakres zaskarżenia obejmował niezgodność po pierwsze: art. 12 ust. 1 i 6 oraz art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o biopaliwach z art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, po wtóre: art. 12 ust. 1 i 6 tej ustawy z art. 31 Konstytucji oraz po trzecie: art. 14 ust. 1 tejże ustawy z art. 54 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 31 oraz z art. 76 Konstytucji.

Po rozpoznaniu ustawy Trybunał Konstytucyjny na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2004 r. orzekł, że zaskarżone artykuły ustawy o biokomponentach są niezgodne z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrok ten został ogłoszony w Dzienniku Ustaw RP z dnia 12 maja 2004 r. Nr 109, poz. 1160 i z tym dniem orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego weszło w życie.

Wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2004 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że jedynie art. 12 ust. 1 i 6 ustawy z dnia 2 października 2003 r. o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych jest niezgodny z art. 20 i art. 22 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz z art. 31 ust. 1 i 2 Konstytucji RP, art. 14 ust. 1 zaskarżonej ustawy jest niezgodny z art. 54 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 76 Konstytucji, art. 17 ust. 1 pkt. 3 zaskarżonej ustawy jest niezgodny z art. 20 i art. 22 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Pozostałe artykuły ww. ustawy zachowują nadal moc obowiązującą.

Bezpośrednim skutkiem orzeczenia jest:

• brak obowiązku, począwszy od 12 maja 2004 r., wprowadzania do obrotu biokomponentów do paliw ciekłych i biopaliw ciekłych w ilościach określonych na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2004 r. (Dz.U. Nr 3, poz. 16),

• zniesienie kar pieniężnych za niewprowadzenie w danym roku kalendarzowym odpowiednich ilości biokomponentów,

• uchylenie przepisu, że do obrotu bez oznakowania określającego procentową zawartość biokomponentów można wprowadzać wyłącznie paliwa ciekłe (zakwestionowane zostało prawo do nieinformowania nabywców paliw ciekłych o zawartości biokomponentów w sprzedawanym paliwie).

Uprzejmie informuję, że na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 4 stycznia 2005 r. Rząd przyjął założenia "Polityki energetycznej Polski do 2025 roku". Uzgodniono, że Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi we współpracy z Ministrami Gospodarki i Pracy. Środowiska, Infrastruktury oraz ministrem właściwym do spraw nauki, dokona wdrożenia do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy 2003/30/WE w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych.

W sprawie udziału biopaliw w paliwach ciekłych, uprzejmie informuję, że zgodnie z Dyrektywą 2003/30/WE z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych, państwa członkowskie ustanawiają krajowe wskaźniki minimalnej zawartości biopaliw i innych paliw odnawialnych w paliwach silnikowych. Określony Dyrektywą 2003/30/WE cel dla krajów członkowskich (wartość odniesienia) do końca 2005 r. wynosi 2% i jest naliczony na podstawie zawartości energii benzyny i oleju napędowego. Pragnę również poinformować, że stosownie do przyjętych ustaleń w dokumencie "Polityka energetyczna Polski do 2025", Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wystąpiło do Ministerstwa Gospodarki i Pracy, które odpowiada za politykę energetyczną państwa, o przekazanie uzgodnionego z Ministrami Środowiska, Infrastruktury, Finansów krajowego wskaźnika na 2005 r. minimalnej proporcji biopaliw i innych paliw odnawialnych, jaka powinna znaleźć się na rynku paliwowym, stosownie do zaleceń Dyrektywy 2003/30/WE w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych.

Chciałbym jednak podkreślić, że cel określony w Dyrektywie 2003/30/WE jest celem wskaźnikowym i może odbiegać, zwłaszcza w pierwszym okresie wdrażania ww. dyrektywy, od zaleceń Unii Europejskiej. Pkt 20 preambuły do ww. dyrektywy stanowi, iż "optymalna metoda na zwiększenie udziału biopaliw na rynkach krajowych i na rynku Wspólnoty zależy od dostępności zasobów i materiałów surowych, od polityki krajowej i polityki Wspólnoty promującej biopaliwa i od uzgodnień podatkowych, oraz od odpowiedniego zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron".

Wartość wskaźnika ustalona przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy na 2005 r. wynosi 0,5% udziału energetycznego biokomponentów w wartości energetycznej całej puli paliw silnikowych. Odpowiedni wskaźnik dla roku 2006 wynosi 1,5%. Przyjęty krajowy wskaźnik, ustala każde z państw członkowskich, zgodnie z własną polityką paliwowo-energetyczną oraz posiadanym potencjałem surowcowym i wytwórczym do produkcji biopaliw.

Realizując zadania wynikające z przyjętej przez Rząd RP w dniu 4 stycznia 2005 r. "Polityki energetycznej Polski do 2025 roku", opracowany został i przyjęty przez Komitet Europejski Rady Ministrów, w dniu 26 kwietnia 2005 r. "Harmonogram wdrażania Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/30/WE z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie wspierania w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych". Prezes Rady Ministrów zarządzeniem Nr 49 (M.P. Nr 35, poz. 476) powołał Międzyresortowy Zespół, którego zadaniem jest: "dokonanie analizy przepisów dyrektywy 2003/30/WE z dnia 8 maja 2003 r. w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych i przepisów ustawy z dnia 2 października 2003 r. o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych oraz przygotowanie opinii, czy wdrożenie dyrektywy wymagać będzie przygotowania nowych regulacji prawnych". Dzisiaj trudno przesądzać o wynikach prac Zespołu.

W wyniku kilkakrotnych nowelizacji, ustawa z dnia 2 października 2003 r. o biokomponentach stosowanych w paliwach ciekłych i biopaliwach ciekłych, w obecnym brzmieniu:

- reguluje wytwarzanie i/lub magazynowanie biokomponentów, w tym daje upoważnienie ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych do prowadzenia rejestru przedsiębiorców wytwarzających lub magazynujących biokomponenty,

- reguluje zasady kontraktacji i dostawy surowców do produkcji biokomponentów,

- zobowiązuje do wprowadzania na rynek wyłącznie biokomponenty spełniające wymagania jakościowe,

- zobowiązuje, aby wprowadzane do obrotu biopaliwa ciekłe, spełniające wymagania jakościowe, sprzedawane były w oddzielnych i specjalnie oznakowanych dystrybutorach,

- nakłada na wytwórców biokomponentów oraz producentów paliw obowiązek sprawozdawczy.

Reasumując należy stwierdzić, że na udział biopaliw w rynku paliw ciekłych niezależnie od obowiązujących przepisów prawa zakładających dobrowolność ich wprowadzania oraz polityki paliwowej państwa, istotny wpływ będzie miała polityka ich wdrażania realizowana przez branżę petrochemiczną.

Z wyrazami szacunku

MINISTER

Rolnictwa i Rozwoju Wsi

J. Jerzy Pilarczyk