Spis oświadczeń


Oświadczenie złożone
przez senatora Tadeusza Bartosa

Oświadczenie skierowane do ministra środowiska Czesława Śleziaka

Szanowny Panie Ministrze!

Proszę o rozważenie następujących zagadnień dotyczących ustawy - Prawo geologiczne i górnicze.

Zgodnie z art. 48 Prawa geologicznego i górniczego (DzU z 1994 r. nr 27 poz. 96, z późniejszymi zmianami) złoża kopalin uwzględnia się w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Daje to później podstawę wójtom, burmistrzom do uzgodnienia kwestii udzielenia koncesji przedsiębiorcom przez organy koncesyjne. Opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmiana w celu uwzględnienia złoża są jednak długotrwałe i uzależnione od chęci i możliwości gminy, co bardzo spowalnia procesy inwestycyjne.

W koncesjach wyznaczane są granice obszaru górniczego jako obszaru wydobycia kopaliny oraz granice terenu górniczego, to jest zasięgu oddziaływania eksploatacji na środowisko przyrodnicze. Z kolei z art. 53 tej ustawy wynika obowiązek opracowania przez gminy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego.

Rozwiązania przyjęte w ustawie - Prawo geologiczne i górnicze, zobowiązujące organy samorządowe do praktycznie dwukrotnego sporządzania planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów projektowanej eksploatacji kopalin, należy uznać za nieracjonalne, kosztowne, a nade wszystko wydłużające drogę przedsiębiorców do podjęcia działalności. Wprawdzie istnieje możliwość odstąpienia przez gminę od sporządzenia drugiego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego, ale nie rozwiązuje to w pełni problemu, gdyż coraz częściej powstają konflikty między przedsiębiorcami górniczymi a właścicielami sąsiednich nieruchomości.

Istnieje więc pilna potrzeba innego uregulowania tego zagadnienia w celu skrócenia procesu podejmowania eksploatacji kopalin oraz prawnego uregulowania stosunków między przedsiębiorcami górniczymi a właścicielami gruntów w sąsiedztwie kopalni.

Sprawa posiadania praw do dokumentacji geologicznych złóż, o czym stanowią art. 47 i 144 Prawa geologicznego i górniczego oraz art. 11 ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze (DzU z 2001 r. nr 110 poz. 1190), jest bardzo niejasna i bulwersująca dla przedsiębiorców. O ile generalnie nie wnosi się uwag do przyjętych unormowań w zakresie zakupu od Skarbu Państwa praw do dokumentacji geologicznych przez nowych przedsiębiorców przed podjęciem działalności, o tyle za nietrafne należy uznać rozwiązania ustawy i ich interpretacje, dotyczące dokumentacji geologicznych wykorzystywanych przez przedsiębiorstwa od wielu lat do eksploatacji kopalin.

Powszechnie występują takie sytuacje, że przedsiębiorcom - a często są nimi przedsiębiorstwa państwowe - które eksploatują złoża od lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych, i którym udzielono koncesji w latach dziewięćdziesiątych i uznano, że mają one prawa do dokumentacji geologicznych, dzisiaj odmawia się tego prawa.

W wielu przypadkach upływa termin ważności koncesji udzielonych w latach dziewięćdziesiątych. Aby uzyskać nową koncesję lub przedłużyć termin ważności dotychczasowej koncesji, konieczne jest nabycie praw do dokumentacji geologicznych, które przedsiębiorcy mają i na podstawie których dotychczas prowadzili działalność. Dokumentacje te na ogół były przekazywane przedsiębiorcom przez ministerstwa lub resorty właściwe do prowadzenia działalności, a dzisiaj odmawia się tym przedsiębiorcom prawa do korzystania z tych dokumentacji.

Brak jest również w ustawie - Prawo geologiczne i górnicze jasno określonego organu do rozstrzygania o prawach do dokumentacji geologicznych, a z pism Ministerstwa Skarbu Państwa do przedsiębiorców wynika jedynie możliwość sądowego dochodzenia roszczeń w tym zakresie. Ma to podstawowe znaczenie dla tej sprawy, gdyż również wobec braku jasno określonych zasad rozstrzygania tych kwestii oraz niejednokrotnie skomplikowanego finansowania starych dokumentacji geologicznych, a także obecnego braku precyzyjnych danych w tym zakresie, w wielu przypadkach niemożliwe jest jednoznaczne określenie praw do tych dokumentacji.

Problemy te winny zostać jak najszybciej uregulowane w ustawie - Prawo geologiczne i górnicze w sposób jednoznaczny, gdyż obecny stan bardzo utrudnia działalność wydobywczą wszystkim przedsiębiorcom bazującym na dokumentacjach, do których prawa rości sobie Skarb Państwa. Przedsiębiorcom małym i średnim obecny stan praktycznie uniemożliwia dalsze prowadzenie działalności.

W związku z tym zwracam się do Pana Ministra o podjęcie działań zmierzających do dokonania stosownej zmiany w ustawie - Prawo geologiczne i górnicze.

Z poważaniem
Tadeusz Bartos


Spis oświadczeń