Oświadczenie skierowane do ministra środowiska Tomasza Podgajniaka

Bukowno jest miastem o charakterze przemysłowym z dominacją przemysłu wydobywczego i hutnictwa. Głównym zakładem przemysłowym są Zakłady Górniczo-Hutnicze "Bolesław". Obszarem działalności firmy jest wydobywanie rud cynkowo-ołowiowych, przerób na koncentraty oraz produkcja metali nieżelaznych, a także związana z tym działalność handlowo-marketingowa. Drugim dużym zakładem jest PCC Rail Szczakowa SA, dawna Kopalnia Piasku "Szczakowa", prowadzący odkrywkową eksploatację piasku posadzkowego, budowlanego i formierskiego oraz usługi transportu kolejowego. Wyczerpywanie się złóż rud metali oraz sukcesywne zmniejszanie wydobycia piasku powodują stopniowe zmniejszanie się przemysłowej funkcji gminy i przywracanie jej dawnych walorów miejscowości rekreacyjno-wypoczynkowej. W szczególności dotyczy to południowej części miasta, która w znacznym stopniu zachowała swoje walory przyrodnicze dzięki dużej powierzchni lasów sosnowych i bukowych oraz malowniczej dolinie rzeki Sztoły. Część powierzchni gminy znajduje się w granicach Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych - Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie. Odkrywkowa eksploatacja piasków na powierzchni setek hektarów, głównie terenów leśnych, spowodowała ich zniszczenie. Tereny zostały już w znacznym stopniu zrekultywowane i urządzono uprawy leśne. Wolą mieszkańców Bukowna jest, aby na byłych wyrobiskach po kopalni piasku powstały zbiorniki wodne.

Burmistrz i Rada Miejska, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców Bukowna, czynią starania dotyczące budowy takich zbiorników. Odpowiednie zapisy na ten temat umieszczono w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Bukowna oraz przyjętej w 1999 r. Strategii rozwoju miasta Bukowna.

Podstawowym warunkiem wynikającym z ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, umożliwiającym budowę zbiorników, było uzyskanie zgody ministra środowiska na zmianę przeznaczenia gruntów z leśnych na nieleśne. Rekultywacja wodna wyrobiska po odkrywkowej kopalni piasku będzie bardziej korzystna dla środowiska od leśnej, pomimo uszczuplenia terenów leśnych. Zmiany wywołane wybraniem piasków są nieodwracalne. Obszar przed eksploatacją piasków zajmowany był przez lasy. Obecnie jest to jałowa "pustynia", wymagająca kosztownej rekultywacji. Okres pielęgnacji nasadzeń i uzyskanie pełnowartościowego lasu z uwagi na wyjałowienie terenu z gleby i piaszczyste podłoże o słabej akumulacji zasobów wodnych może być bardzo długi. Zalanie wyrobiska przy kontrolowanym poziomie odpływu gwarantuje podniesienie zwierciadła wód gruntowych na obszarze pasa około 300 m od zalewu. Ponieważ obszary te znajdują się kilka metrów pod proponowanymi rzędnymi lustra wody, stworzy to korzystne warunki wodne w glebie obszarów obecnie bardzo przesuszonych. Obszary podmokłe nie wystąpią, gdyż zostaną zalane wodami zbiornika.

Nie bez znaczenia pozostaje wpływ realizacji inwestycji i później funkcjonowanie powstałego zbiornika na lokalne ożywienie gospodarcze powiatu. Zbiornik wodny i jego zagospodarowanie rekreacyjne doskonale podniesie atrakcyjność regionu i walory turystyczne powiatu, spowoduje przekształcenie zdegradowanych eksploatacją górniczą terenów w bardzo atrakcyjne miejsce wypoczynku zarówno miejscowych, jak i przybywających z zewnątrz ludzi. Będzie doskonałym przykładem zrównoważonego rozwoju powiatu, który dba o środowisko i jakość życia mieszkańców. Przy realizacji inwestycji zatrudnienie znajdzie znaczna liczba osób, prawdopodobnie w większości mieszkańców powiatu. Po zrealizowaniu zadania wybudowana infrastruktura rekreacyjna (hotel, restauracje, parkingi, obiekty sportowe, przystań wodna itp.) będzie generowała zatrudnienie okolicznych mieszkańców. Osoby wypoczywające i odwiedzające atrakcyjny dla wypoczynku obiekt będą wydawały pieniądze w powiecie.

Zwracam się do Ministra Środowiska z pytaniami:

Czy istnieją prawne możliwości "rekultywacji wodnej" wyrobiska po odkrywkowej kopalni piasku na terenie gminy Bukowno, to znaczy utworzenia przez gminę na tych terenach zbiornika wodnego w sytuacji, gdy tereny powyższe pozostają w zarządzie Lasów Państwowych, ale uzyskały zgodę ministra środowiska na zmianę przeznaczenia z "leśnych" na "nieleśne"?

W jaki sposób gmina może uzyskać te tereny od Lasów Państwowych?

Czy jest możliwość wyłączenia takich gruntów z produkcji leśnej bez obowiązku ponoszenia opłat za wyłączenie, skoro grunty przeznaczone są pod zbiornik wodny, a gmina planująca utworzenie zbiornika nie jest w stanie ponieść kosztów z tego tytułu?

Janusz Bargieł