Warszawa, dn. 17.XII.2003 r.

Pan
Longin Pastusiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Odnosząc się do wyrażonej tezy, że proponowane przez Rząd rozwiązania, zapisane w projekcie ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych ustaw, spowodują pogorszenie się sytuacji pielęgniarek i położnych, informuję, iż podstawowym celem tej regulacji jest stworzenie prawnych instrumentów umożliwiających podejmowanie działań w celu poprawy sytuacji finansowej samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem zapewnienia dostępności świadczeń zdrowotnych dla obywateli oraz - co równie ważne - miejsc pracy dla zatrudnionych w sp zoz pracowników. Bez wejścia w życie projektowanej ustawy nie powstaną podstawy prawne dla przeprowadzenia restrukturyzacji zadłużenia samodzielnych publicznych zozów oraz udzielenia im pomocy ze środków publicznych, co skutkować może pogłębieniem się trudności finansowych sp zozów, a w konsekwencji nawet ich upadkiem.

Działania restrukturyzacyjne określone w projekcie powiązane będą ze zmianą formy, w jakiej działać będą obecne sp zozy. Planuje się przekształcić je w spółki prawa handlowego, które otrzymają status spółek użyteczności publicznej. Powiązanie restrukturyzacji z przekształceniem sp zozów ma na celu uniknięcie przeprowadzania kolejnego "prostego oddłużenia" zakładów niezwiązanego z działaniami nakierowanymi na poprawę warunków i sposobu ich działania.

Zakłady opieki zdrowotnej dzięki przekształceniu w spółki użyteczności publicznej uzyskają możliwość korzystania z instrumentów prawnych przewidzianych dla spółek przepisami Kodeksu spółek handlowych. Dzięki poddaniu przekształconych zakładów regułom Ksh zwiększony zostanie również zakres nadzoru właścicielskiego nad działaniami podejmowanymi przez osoby nimi zarządzające. Nadzór nad działalnością zakładu działającego w formie spółki o charakterze użyteczności publicznej wykonywać będzie rada nadzorcza spółki, której skład określa projektowana ustawa.

Jednocześnie informuję, że projekt ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych ustaw został przyjęty przez Radę Ministrów i przekazany do Marszałka Sejmu w dniu 28 listopada br. Przygotowywana ustawa w brzmieniu, w jakim przyjęta została przez Radę Ministrów nie przewiduje zmian przepisów regulujących prawa pracowników do nagrody jubileuszowej, odprawy emerytalnej i dodatku za wysługę lat.

Projekt ustawy zawiera zapisy określające, że pracownikom wykonującym zawód medyczny, zatrudnionym w systemie pracy zmianowej w zakładach opieki zdrowotnej przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych świadczeń zdrowotnych, przysługuje oprócz wynagrodzenia zasadniczego dodatek w wysokości: co najmniej 65% stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego za każdą godzinę pracy wykonywanej w porze nocnej oraz co najmniej 45% stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego, za każdą godzinę pracy wykonywanej w porze dziennej w soboty, niedziele i święta. W świetle powyższego nie znajduję zatem uzasadnienia dla tezy, iż zmiany zaskutkują dalszą pauperyzację zawodów pielęgniarki i położnej.

Nie wprowadzana są również żadnej zmiany w zakresie możliwości wykonywania zawodu pielęgniarek i położnych w formie praktyk indywidualnych lub grupowych.

Odnosząc się do kontraktowania usług na 2004 rok uprzejmie wyjaśniam, że system kontraktowania świadczeń zdrowotnych na rok 2004 powstał w oparciu o istniejące dotychczas zasady kontraktowania wprowadzone przez Kasy Chorych, wytyczne Krajowego Związku Kas Chorych, Urzędu Nadzoru Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz opinie Konsultantów Krajowych, a także opinie i postulaty wpływające ze środowisk medycznych z terenu całego kraju.

Narodowy Fundusz Zdrowia zgodnie z art. 87 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia i Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie ogólnych warunków udzielania świadczeń zdrowotnych oraz trybu wyboru przez ubezpieczonego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej określił warunki oraz zasady realizacji świadczeń, jakie powinny być spełnione przez podmioty zainteresowane zawieraniem umów o udzielanie świadczeń w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna (POZ) w ramach powszechnego ubezpieczenia.

W celu określenia przedmiotu konkursu ofert na rok 2004 NFZ opracował szereg materiałów stanowiących szczegółową charakterystykę standardu świadczeń zdrowotnych w zakresie POZ. W trwającym postępowaniu konkursowym udostępnione zostały świadczeniodawcom: Szczegółowe warunki postępowania w sprawie zawarcia umów, Ogólne warunki umów, projekt umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych - podstawowa opieka zdrowotna, Szczegółowe materiały informacyjne o przedmiocie postępowania w sprawie zawierania umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych (...) - w tym określono przedmiot postępowania, metody finansowania, wymagania kwalifikacyjne, zasady organizacji i zakres świadczeń POZ odrębnie dla świadczeń zdrowotnych lekarskich, pielęgniarskich i położniczych.

W myśl obowiązujących przepisów, "Szczegółowe materiały informacyjne w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej" odzwierciedlają prawo ubezpieczonego do wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej. Wybór pielęgniarki i położnej dokonywany jest na podstawie deklaracji wyboru, stanowiącej załącznik do Uchwały nr 205/2003 z dnia 11 września 2003 roku Zarządu Narodowego Funduszu Zdrowia w sprawie przyjęcia do stosowania w Narodowym Funduszu Zdrowia wzoru deklaracji wyboru lekarza/pielęgniarki/położnej podstawowej opieki zdrowotnej. Deklaracje powinny być zbierane przez pielęgniarki i położne zainteresowane zawarciem kontraktu zgodnie z zakresem kompetencji pielęgniarki i położnej POZ.

Jednocześnie - zgodnie z wyjaśnieniami jakich udzielił NFZ - należy zwrócić uwagę na istotne zasady organizacji świadczeń w ww. zakresie zawarte w projekcie umowy - podstawowa opieka zdrowotna. Zgodnie z treścią powyższego dokumentu (§ 9 ust. 1) świadczeniodawca ma obowiązek na bieżąco prowadzić zapisy na listy ubezpieczonych do poszczególnych osób udzielających świadczeń. Należy sądzić, iż prowadzenie listy ubezpieczonych to proces ciągły, podlegający modyfikacjom, chociażby z przyczyn koniecznych do wprowadzenia zmian powodowanych zmieniającą się liczbą ubezpieczonych, którym zagwarantowane zostało prawo do złożenia deklaracji zarówno wyboru jak i rezygnacji z wyboru lekarza/pielęgniarki/położnej podstawowej opieki zdrowotnej.

Pierwszy okres rozliczeniowy dla umowy obowiązującej w 2004 roku przypada w miesiącu lutym 2004 roku, tak więc lista ubezpieczonych przygotowana przez pielęgniarki i położne jako załącznik do oferty z założenia nie musi być tą samą listą, która składana będzie przez świadczeniodawców zgodnie z terminem w poszczególnych okresach sprawozdawczych. Lista ubezpieczonych będzie każdorazowo listą pełną, tzn. będzie zawierała informacje o wszystkich ubezpieczonych, którzy złożyli deklaracje do osoby udzielającej świadczeń u świadczeniodawcy w danym miesiącu sprawozdawczym. Okres ostatecznego zebrania deklaracji od ubezpieczonych to czas kilkumiesięcznych starań, w którym pielęgniarki i położne mogą kompletować listę ubezpieczonych zgodnie z założeniami przedstawionymi przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

W kwestii ilości koniecznych do zebrania deklaracji należy zauważyć, że normy określające liczbę ubezpieczonych przypadających na położną, pielęgniarkę i lekarza POZ zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 16 czerwca 2003 roku w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać plany zdrowotne, oraz niezbędnych do przygotowania takiego planu. Zasady te w przywołanych przepisach prawa znalazły odzwierciedlenie w udostępnionych przez NFZ "Szczegółowych materiałach informacyjnych o przedmiocie postępowania w sprawie zawierania umów (...)", gdzie norma ilości ubezpieczonych aktywnie zadeklarowanych dla położnych środowiskowych/rodzinnych to nie więcej niż 6600 osób, zaś dla pielęgniarek środowiskowych/rodzinnych nie więcej niż 2750 osób. Tym samym, nie określa się minimalnej liczby ubezpieczonych rejestrowanych na liście. W przypadkach uzasadnionych, uwzględniając konieczność zapewnienia dostępności do świadczeń, maksymalna liczba ubezpieczonych może zostać ustalona indywidualnie w trybie określonym w ustawie.

Plan finansowy Funduszu na 2004 rok zakłada, że koszty świadczeń zdrowotnych ogółem wyniosą 29.172,340 tys. zł, to jest o 1,54% więcej niż w planie tegorocznym. W poszczególnych rodzajach świadczeń zmiana poziomu nakładów jest zróżnicowana, ale wynika to głównie z ujednolicenia zasad kontraktowania i definiowania świadczeń, przez co bezpośrednie porównania z rokiem bieżącym nie zawsze są merytorycznie uzasadnione.

Łączne wyniki na podstawową opiekę zdrowotną wyniosą w roku przyszłym 3.229,016 tys. zł, to jest nieznacznie mniej (o 0,7%) niż w roku 2003, co wynika głównie z ujednolicenia zakresu umów i rezygnacji z tzw. fund holdingu w POZ, który był stosowany przez niektóre kasy chorych. Ujednolicenie zakresu umów może w pewnym stopniu wpłynąć także na zmianę wysokości stawki kapitacyjnej w poszczególnych regionach kraju, wynika to jednak wyłącznie z zawężenia lub rozszerzenia obowiązków lekarzy POZ w stosunku do wcześniejszych umów z kasami chorych.

- kapitacja w opiece pielęgniarki w środowisku nauczania i wychowania POZ - 22,80 zł.

Ministra Zdrowia
Sekretarz Stanu

Ewa Kralkowska