Oświadczenie skierowane do ministra infrastruktury Krzysztofa Opawskiego

Moje oświadczenie dotyczy wąskotorowej linii kolejowej Nasielsk - Pułtusk w województwie mazowieckim.

Jednotorowa wąskotorowa linia kolejowa Nasielsk - Pułtusk stanowi odcinek o długości około 24 km z uzbrojeniem w szyny typu ciężkiego. Według zapisów w ewidencji środków trwałych Polskich Kolei Państwowych powstała ona w 1950 r. wraz z towarzyszącą infrastrukturą. W 1952 r. przystąpiono do prac pomiarowych na trasie kolejki w celu ustalenia stanu własności gruntów i ich wywłaszczenia. Ostatecznie, z przyczyn nieustalonych, nie doszło do wydania decyzji wywłaszczeniowej, chociaż sporządzono stosowną dokumentację geodezyjną, która znajduje się obecnie w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Pułtusku. Właściciele zajętych gruntów nie otrzymali wynagrodzenia.

Grunty zajęte na linię kolejową można było wywłaszczyć w trybie obowiązującego w dniu inwestycji dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów gospodarczych. Objęcie przez państwo w posiadanie nieruchomości rolników nastąpiło poza stosunkami cywilnoprawnymi.

W 1968 r. założono pierwszą ewidencję gruntów dla tych terenów i jako władającego gruntami wykazano w niej PKP, jednocześnie wykazano pomniejszoną powierzchnię gruntów właścicieli.

Sąd Rejonowy w Pułtusku postanowieniem z dnia 30 września 2003 r. (sygnatura akt: I Ns 52/01) oddalił wniosek Skarbu Państwa, starosty powiatu pułtuskiego, o uznanie nabycia przez zasiedzenie z dniem 31 grudnia 1979 r. własności czternastu ewidencyjnie wyodrębnionych nieruchomości położonych w Pułtusku i na obszarze gmin Pułtusk, Winnica i Pokrzywnica, przez które biegnie linia kolejowa.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce postanowieniem z dnia 8 grudnia 2004 r. (sygnatura akt: I Ca 250/04) oddalił apelację wniesioną do Sądu Rejonowego w Pułtusku przez uczestnika postępowania, Polskie Koleje Państwowe Spółka Akcyjna - apelacja dotyczyła postanowienia Sądu Rejonowego w Pułtusku z dnia 30 września 2003 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce uznał, że ze względu na rzeczywistość polityczno-ustrojową właściciele zajętych gruntów nie mieli żadnych szans na windykację swojej własności tak przed organami administracyjnymi, jak i przed sądami. Ustalono, że próby takie niektórzy właściciele gruntów czynili bezskutecznie. Dopiero utworzenie sądownictwa administracyjnego z dniem 1 września 1980 r. stworzyło możliwość odzyskania zajętych gruntów albo otrzymania odszkodowania.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce uznał zatem, że do roku 1980 r. nie rozpoczął się bieg zasiedzenia, a ponadto, zasady współżycia społecznego przemawiają przeciwko wykorzystywaniu instytucji prawa cywilnego do pozbawiania własności osób niemających w krytycznym czasie szansy obrony przed skutkami bezprawnego działania państwa.

Od połowy lat dziewięćdziesiątych linia kolei wąskotorowej Nasielsk - Pułtusk jest nieczynna. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych na odcinku biegnącym przez Pułtusk tor został zdemontowany. Pozostał nasyp przegradzający grunty rolników i utrudniający im użytkowanie gruntów. Cała linia sprawia wrażenie porzuconej.

Nastąpiła dewaluacja zaufania społeczności lokalnych do państwa i władz samorządowych z powodu bezprawnego zajęcia i użytkowania gruntów oraz utrudniania zagospodarowywania tych gruntów po tym, jak przestały być własnością PKP SA.

Bardzo proszę Pana Ministra o zainteresowanie się przedstawioną problematyką. Proszę również o odpowiedź na pytanie: czy wobec przedstawionych faktów nie zachodzą przesłanki prawne pozwalające na zwrot zajętych terenów ich prawowitym właścicielom?

Z poważaniem
Andrzej Anulewicz