Warszawa, dnia 25 maja 2005 r.

KANCELARIA SENATU
BIURO LEGISLACYJNE

Celem uchwalonej przez Sejm w dniu 20 maja 2005 r. ustawy o zmianie ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, określanej dalej jako "ustawa", jest z jednej strony wprowadzenie zmian merytorycznych w przepisach ustaw dotyczących transportu drogowego i kolejowego, w szczególności w zakresie dotyczącym doradców do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych oraz poddawania ocenie zgodności określonych ciśnieniowych urządzeń transportowych, z drugiej zaś - doprecyzowanie tych przepisów na tle dotychczasowej praktyki ich stosowania. W związku z tym ustawa wprowadza zmiany nie tylko w ustawie z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 199, poz. 1671 ze zm.), lecz również w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2088 ze zm.) oraz ustawie z dnia 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 97, poz. 962).

1. Jednym z podstawowych wymogów techniki prawodawczej jest precyzja oraz komunikatywność przepisów ustaw. Nie zostały one spełnione w art. 1 pkt 1 i 5 ustawy, które nadały nowe brzmienie odpowiednio art. 5 i art. 28 ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. W art. 5, składającym się z dwóch ustępów, z których pierwszy podzielony jest na cztery punkty, art. 1 pkt 1 ustawy wprowadził zmianę normatywną jedynie w zakresie ust. 1 pkt 1 poprzez jego uchylenie, przy braku jakichkolwiek innych zmian. Z kolei w art. 28, składającym się z dwóch ustępów, z których pierwszy podzielony jest na trzy punkty, art. 1 pkt 5 ustawy zmienił jedynie brzmienie ust. 1 pkt 1, a w ust. 2 zlikwidował poprawnie postawiony przecinek, dodając go w niewłaściwym miejscu ("Dokumenty określone w ust. 1 pkt 2 i 3, nie są wymagane..."). Zastosowanie takiej techniki legislacyjnej będzie mylnie sugerować adresatowi ustawy, że art. 1 pkt 1 i 5 ustawy wprowadza zmiany normatywne w odniesieniu do wszystkich albo przynajmniej większości jednostek redakcyjnych w przepisach art. 5 i art. 28. Skoro zamiarem ustawodawcy sejmowego było wprowadzenie stosownych nowelizacji jedynie w odniesieniu do art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, to powinien odpowiednio uchylić pkt 1 w art. 5 ust. 1 oraz nadać nowe brzmienie pkt 1 w art. 28 ust. 1.

2. W art. 1 pkt 3 ustawy, w zakresie dotyczącym art. 24 ust. 4 pkt 1, ust. 6 pkt 1 i ust. 7 ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, należy wprowadzić poprawki o charakterze redakcyjnym z uwagi na popełnione błędy gramatyczne.

3. Art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 3 ustawy, przewiduje wymóg niekaralności za przestępstwo umyślne w stosunku do doradców do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych. Utrata tego wymogu przez doradcę skutkować ma cofnięciem świadectwa doradcy przez wojewódzkiego inspektora transportu drogowego na podstawie art. 24 ust. 6 pkt 1. Art. 24 ust. 7, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 3 ustawy, stanowi, co następuje: "Osoba, której cofnięto świadectwo doradcy, nie może być doradcą przez okres 3 lat od dnia uprawomocnienia się decyzji o cofnięciu świadectwa. Po upływie tego terminu osoba ta, o ile spełnia wymagania, o których mowa w ust. 1 pkt 3, może otrzymać świadectwo doradcy w trybie określonym w ust. 2.". Zdanie pierwsze powołanego artykułu powinno zostać doprecyzowane w ten sposób, iż po wyrazach "Osoba, której cofnięto świadectwo doradcy" należy dodać wyrazy "na podstawie ust. 6 pkt 2", albowiem - jak wynika z art. 24 ust. 7 zd. 2 w zw. z ust. 1 pkt 3 - utrata wymogu niekaralności za przestępstwo umyślne skutkuje bezwzględnym i nieograniczonym czasowo zakazem wykonywania zadań i kompetencji doradcy.

4. W art. 26 ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 4 ustawy, nie zostały prawidłowo sformułowane wytyczne dotyczące treści rozporządzenia, do którego wydania został zobowiązany minister właściwy do spraw transportu. Użyte w zdaniu wstępnym tego artykułu sformułowanie "mając na uwadze wymagania określone w umowie ADR oraz zakres zadań doradców" nie może zostać uznane za wytyczne z trzech zasadniczych względów.

Po pierwsze, wytyczne w rozumieniu art. 92 ust. 1 Konstytucji RP mają być konkretnymi na gruncie danej delegacji ustawowej wskazówkami wyznaczającymi treść rozporządzenia lub sposób ukształtowania jego treści. Tymczasem powołane wyżej sformułowane razi swoją blankietowością.

Po drugie, za niespełniającą wymogów art. 92 ust. 1 Konstytucji RP należy uznać taką konstrukcję przepisów upoważniających do wydania stosownych rozporządzeń, które zamiast formułować wytyczne dotyczące treści danego aktu wykonawczego stanowią o konieczności uwzględnienia postanowień ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych. Dochowanie wymogu zgodności aktu wykonawczego z przepisami ratyfikowanej umowy międzynarodowej wynika z systemu źródeł prawa określonych w Konstytucji RP, nie zaś z konkretnego unormowania ustawowego.

Po trzecie, z uwagi na fakt, iż art. 26 upoważnia do uregulowania w akcie wykonawczym aż czterech materii, tj.:

- wskazane jest sformułowanie odrębnych wytycznych dla każdego z wymienionych elementów zakresu spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu.

5. W art. 38a ust. 4 ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 7 ustawy, sformułowanie "przeprowadza właściwa władza określona w art. 6" powinno zostać zastąpione sformułowaniem "przeprowadzają, w zakresie swojej właściwości, organy i jednostki określone w art. 6". Analogiczna zmiana powinna zostać wprowadzona w art. 58 ust. 4 ustawy o przewozie koleją towarów niebezpiecznych, w brzmieniu nadanym przez art. 3 ustawy. Postulowane poprawki uczynią powołane przepisy bardziej precyzyjnymi zarówno z punktu widzenia języka prawnego, jak również terminologii prawa administracyjnego.

6. Zgodnie z art. 5 ustawy przepis art. 24 ust. 8 ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 3 ustawy, który dotyczy prowadzenia przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego ewidencji doradców do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych, ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2006 r. Zważywszy na fakt, iż dane dotyczące doradców, o których mowa w art. 24 ust. 8, mają być przekazywane Głównemu Inspektorowi Transportu Drogowego przez wojewódzkich inspektorów transportu drogowego, a także mając na względzie konieczność funkcjonowania tej ewidencji od dnia 1 stycznia 2006 r., należy postulować dodanie do ustawy przepisu dostosowującego, zobowiązującego wojewódzkich inspektorów transportu drogowego do przekazania, w zakresie swojej właściwości, Głównemu Inspektorowi Transportu Drogowego do dnia 31 grudnia 2005 r. danych dotyczących doradców w zakresie wynikającym z art. 24 ust. 8. Zgodnie bowiem z aktualnym brzmieniem art. 24 ust. 8 ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych to wojewódzcy inspektorzy transportu drogowego są organami właściwymi do prowadzenia ewidencji doradców w zakresie dotyczącym imienia i nazwiska doradcy, jego adresu zamieszkania oraz daty wydania i numeru świadectwa doradcy.

W związku z powyższymi uwagami należy postulować wprowadzenie do tekstu ustawy następujących poprawek:

1) w art. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

2) w art. 1 w pkt 3, w art. 24 w ust. 4 w pkt 1 wyrazy "wymagań, o których mowa" zastępuje się wyrazami "wymagania, o którym mowa";

3) w art. 1 w pkt 3, w art. 24 w ust. 6 w pkt 1 i w ust. 7 w zdaniu drugim wyrazy "wymagania, o których mowa" zastępuje się wyrazami "wymaganie, o którym mowa";

4) w art. 1 w pkt 3, w art. 24 w ust. 7 w zdaniu pierwszym po wyrazie "doradcy" dodaje się wyrazy "na podstawie ust. 6 pkt 2";

5) w art. 1 w pkt 4, w art. 26:

6) w art. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie:

7) w art. 1 w pkt 7, w art. 38a w ust. 4 wyrazy "przeprowadza właściwa władza określona w art. 6" zastępuje się wyrazami "przeprowadzają, w zakresie swojej właściwości, organy i jednostki określone w art. 6";

8) w art. 3, w art. 58 w ust. 4 wyrazy "przeprowadza właściwa władza określona w art. 8" zastępuje się wyrazami "przeprowadzają, w zakresie swojej właściwości, organy i jednostki określone w art. 8";

9) dodaje się art. 4a w brzmieniu: