Warszawa, dnia 31 maja 2005 r.
KANCELARIA SENATU
BIURO LEGISLACYJNE
Opinia do ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
(druk senacki nr 957)
Przyjęta przez Sejm w dniu 20 maja 2005 r. stanowiła przedłożenie rządowe.
Nowelizacja dostosowuje uregulowania ustawy do zmian w stanie prawnym, które nastąpiły od czasu uchwalenia ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z póżn. zm.) oraz uwzględnia doświadczenia praktyki stosowania ustawy. Ustawa wprowadza instytucję Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, mającą w sposób istotny służyć pomocy dochodzenia swoich praw pacjentom tych szczególnych, ze względu na sferę ochrony zdrowia, zakładów opieki zdrowotnej.
Uwagi.
1) z punktu widzenia techniki legislacyjnej nastąpiło pomieszanie środków, o których mowa w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr 100, poz. 908), w § 154 (dla oznaczenia określenia złożonego z więcej niż jednego wyrazu i posługiwanie się określeniem "zwane dalej" we wszystkich kolejnych miejscach ustawy) oraz § 158 ust. 1 pkt 1 (dotyczącego kolejnych odesłań do aktu prawnego). W przypadku odesłań do ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135), dokonywanych w art. 1 w pkt 1, dotyczącym art. 10, należało w art. 10 w ust. 3 oraz w art. 10c w ust. 2 w pkt 1 i 2 przytoczyć rodzaj aktu, datę oraz przedmiot - jedynie bez oznaczania rocznika, numeru i pozycji dziennika urzędowego, podczas gdy wprowadzono specyficzny skrót tytułu ustawy,
2) wprowadzane w art. 1 w pkt 1 zmiany dotyczą materii rozdziału 2 "Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka i pomoc", nie zaś rozdziału 1 "Przepisy ogólne", co można także wnosić z tekstu nowelizacji, dlatego wskazane byłoby dookreślenie, że chodzi o materię rozdziału 2, co będzie przydatne przy sporządzaniu tekstu jednolitego,
w art. 1 w pkt 2 po wyrazach "po art. 10" dodaje się wyrazy "w rozdziale 2",
3) w art. 1 w pkt 1, w art. 10d w ust. 5 budzi wątpliwość odesłanie - do "innych" zadań Rzeczników, zawartych poza ustawą oraz "przepisów odrębnych" (dotyczących zadań Biura Praw Pacjenta, przynajmniej należałoby je wskazać przedmiotowo, § 156 Zasad techniki prawodawczej), ponadto adresat normy ma trudność w ustaleniu zadań spoza poza zakresu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i istnienia ich związku z prawami pacjenta szpitala psychiatrycznego,
4) art. 2 w rzeczywistości zmierza do wydłużenia terminu zawartego w art. 55 ustawy nowelizowanej, który upłynął w styczniu 2005 r. Mimo że technika legislacyjna nie zaleca nowelizowania przepisów przejściowych, warte rozważenia wydaje się odniesienie się wprost do ustawy o ochronie zdrowia psychicznego jako ustawy podstawowej w danej materii - do jej art. 55, nie zaś wprowadzanie uregulowania w ustawie nowelizującej tj. art. 2 ustawy zawartej w druku nr 957. Skoro termin określony w art. 55 (zarówno określony w ust. 2 jak i w ust. 3) okazał się nierealny do wykonania, można domniemywać popełnienia błędu w tym zakresie i tym uzasadnić dokonanie nowelizacji art. 55, wskazując w nim termin do dnia 31 grudnia 2008 r.
Propozycja:
- w art. 1 dodaje się pkt 7w brzmieniu:
"7) w art. 55 wyrazy "następuje w ciągu dziesięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy" zastępuje się wyrazami "nastąpi w terminie do dnia 31 grudnia 2008 r.".",
- skreśla się art. 2,
W przypadku niepodzielenia niniejszej opinii, w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego należałoby dokonać zmian w art. 55:
- w art. 1 dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
"7) w art. 55 skreśla się ust. 3.", pozostawiając w ustawie nowelizującej art. 2 (nie można bowiem poprzestać na skreśleniu w art. 55 ust. 3 i uznaniu, że treść art. 55 ust. 3 została skonsumowana).
W obu przypadkach nie należy jednak zapominać, że art. 55 zawierając termin instrukcyjny, bez sankcji za niedotrzymanie, i jednak niezrealizowany, mimo upływu czasu nie przestał obowiązywać, dlatego też przyjęte uregulowanie zawarte w art. 2 ustawy nowelizującej budzi wątpliwości.
Bożena Langner