KANCELARIA SENATU

U podstaw wypracowanej przez Sejm ustawy leży projekt rządowy z druku nr 2786.

Jednostki doradztwa rolniczego mają posiadać status państwowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną (art. 2 ust. 2). Zgodnie z przepisami o finansach publicznych państwowe osoby prawne, utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonania zadań publicznych, są tak jak i jednostki budżetowe podmiotami sektora finansów publicznych, jednak ta forma organizacyjna charakteryzuje się większym zakresem swobody gospodarczej i finansowej. Jednostki te prowadzić mają samodzielną gospodarkę finansową (art.11) i w myśl rozwiązań Sejmu, mają otrzymywać z budżetu państwa dotacje podmiotowe na wykonywanie zadań z zakresu doradztwa, w tym na utrzymanie jednostek i wynagrodzenia dla pracowników. Wynagrodzenia, w drodze rozporządzenia określić ma minister właściwy do spraw rozwoju wsi, podczas gdy projekt rządowy przewidywał obowiązywanie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w państwowych jednostkach sfery budżetowej, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 77³ Kodeksu pracy.

W kwestii składników mienia dotychczasowych jednostek doradztwa - Sejm przyjął rozwiązanie polegające na przekształceniu nieodpłatnie z mocy ustawy dotychczasowych praw zarządu lub trwałego zarządu nieruchomościami w prawo użytkowania wieczystego a pozostałego mienia będącego w zarządzie - we własność właściwych jednostek. Ponadto, z mocy ustawy, jednostki doradztwa rolniczego mają zostać zwolnione z obowiązku uiszczania opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nabytego w trybie przepisów ustawy.

1. Do art. 2 ust. 1 pkt 2

Przepis ten, statuujący strukturę organizacyjną jednostek doradztwa rolniczego, w kontekście art. 19 pkt 2 oraz art. 22 ust. 2 i 3 budzi w moim przekonaniu wątpliwości, co do ilości wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, które mają powstać. Z przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 nie wynika, że na terenie województwa może działać tylko jeden ośrodek doradztwa rolniczego a w przepisach art. 19 i 22 jest mowa o wojewódzkich ośrodkach doradztwa rolniczego właściwych ze względu na siedzibę dotychczasowych Regionalnych Centrów Doradztwa oraz o wojewódzkich ośrodkach doradztwa rolniczego właściwych miejscowo dla dotychczasowych wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego oraz ośrodków doradztwa rolniczego. Jeśli zamiarem ustawodawcy jest utworzenie jedynie szesnastu wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego należałoby doprecyzować wskazane przepisy.

- w art. 2 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

2. Do art. 6 ust. 5

Przepis dotyczy opiniowania przez działającą przy jednostce doradztwa rolniczego Radę Społeczną Doradztwa Rolniczego zamiaru odwołania dyrektora jednostki doradztwa. Należy wyjaśnić, czy procedura ta dotyczy również dyrektora Centrum Doradztwa, co w obecnym brzmieniu przepisów wynikałoby z art. 6 ust. 4. Jeśli taka byłaby wola Senatu, należy poprawić przepis ust. 5.

3. Do art. 8 ust. 4

W przepisie tym zwalnia się jednostki doradztwa rolniczego z obowiązku uiszczania opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nabytego w trybie przepisów ustawy. Dotyczy to gruntów Skarbu Państwa (art. 20). Ustawy szczególne, dotyczące niektórych państwowych osób prawnych przewidują takie zwolnienia. Zwykle jednak ze zwolnienia takiego wyłączone są grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Przykładem są przepisy dotyczące jednostek badawczo-rozwojowych. Problem ten pragnę poddać ocenie Senatu.

4. Do art. 20

Przepis dotyczy przekształceń majątkowych. Nieruchomości Skarbu Państwa będące w zarządzie lub trwałym zarządzie dotychczasowych jednostek doradztwa stają się nieodpłatnie z mocy prawa przedmiotem użytkowania wieczystego właściwych ośrodków doradztwa. Przepis ten został zmodyfikowany w stosunku do przedłożenia rządowego, co zostało omówione w części ogólnej. W tym miejscu należy wyjaśnić sprawę budynków, położonych na nieruchomościach, które mają być przedmiotem użytkowania wieczystego. Jaki będzie ich status prawny na gruncie nowego stanu prawnego, bowiem przedmiotem użytkowania wieczystego zgodnie z art. 232 Kodeksu cywilnego mogą być jedynie grunty stanowiące własność Skarbu Państwa. Z tych względów należy przede wszystkim zaproponować następującą poprawkę:

- w art. 20 w ust. 1 w pkt 1, 2 i 7 wyraz "nieruchomości " zastępuje się wyrazem "grunty";

Należy zastanowić się, czy przekształcenia w zakresie praw majątkowych, o których mowa w art. 20 nie wymagają zastrzeżenia dotyczącego nienaruszalności ewentualnych praw majątkowych osób trzecich. Przepisy te wymagają również oceny z punktu widzenia procedury przewłaszczania. Przepisy te są wyjątkiem od regulacji zawartych w ustawie o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którą zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują starostowie a oddawanie w użytkowanie wieczyste wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego (tu decyzja wojewody bądź właściwego ministra). W praktyce stosowania ustawy może to rodzić szereg wątpliwości.

5. Do art. 22

Przepis dotyczy przejęcia uprawnień i obowiązków pracodawcy wobec dotychczasowych pracowników przez tworzone ustawą jednostki doradztwa rolniczego. W analogicznych sytuacjach w interesie pracowników stosowny przepis odsyła do stosowania szczególnych przepisów Kodeksu pracy, dotyczących przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę, dających w takim przypadku pracownikom korzystne uprawnienia a na pracodawcę nakładających określone obowiązki.