26 kwietnia 2005 r

oraz

p r o j e k t

60 lat temu dobiegła końca na naszym kontynencie II wojna światowa. Pokonana została faszystowska III Rzesza Niemiecka. Zakończył się koszmar ludobójstwa, terroru i wysiedleń, czas pogardy dla człowieka i całych narodów.

Dla nas, Polaków, wojna ta, od pierwszego do ostatniego dnia, była walką o coś więcej niż przetrwanie, stała się bowiem wojną w obronie człowieczeństwa, prawdy i sprawiedliwości, o ludzką godność. Ponieśliśmy w tej walce straty niemożliwe do oszacowania, zapłaciliśmy cenę trudną do objęcia wyobraźnią. Utraciliśmy ponad 6 milionów obywateli, w tym miliony obywateli polskich pochodzenia żydowskiego. Mogiły naszych żołnierzy zasłały wszystkie pola bitewne.

Oddajemy cześć żołnierzom Polskich Sił Zbrojnych, którzy przez cały okres wojny walczyli u boku sojuszników zachodnich, zapisując piękną kartę w dziejach oręża polskiego.

Mówiąc o wkładzie Polski w II wojnę światową, o wysiłku militarnym żołnierza polskiego, o jego walce o wolność, niepodległość, o byt państwowy, o honor i godność Polski, Narodu Polskiego i Wojska Polskiego, należy widzieć również cały tragizm późniejszych losów żołnierskich. Decyzje jałtańskie przekreśliły możliwość powrotu do Polski wielu tysięcy żołnierzy polskich, którzy przelewali krew na zachodzie Europy. Tysiące żołnierzy polskiej konspiracji niepodległościowej trafiło do radzieckich więzień i łagrów, w których straciło zdrowie i życie.

To dzięki ich wielkiemu wysiłkowi, dzięki ofierze krwi przelanej przez żołnierzy polskich na wszystkich frontach, polski wkład militarny w II wojnę światową w Europie należy ocenić jako największy po wielkich mocarstwach, tj. Stanach Zjednoczonych, Związku Radzieckim i Wielkiej Brytanii.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

II wojna światowa zapisała się w dziejach ludzkości jako największy i zarazem najkrwawszy konflikt zbrojny. Trwała sześć lat i objęła niemal cały świat. Uczestniczyło w niej 61 z 67 istniejących ówcześnie państw. W wojnę zaangażowanych było w większym lub mniejszym stopniu około 80% ludności świata. Działania zbrojne toczyły się na terenie 40 państw, które łącznie powołały pod broń 115 milionów żołnierzy. W jej wyniku straciło życie ponad 50 milionów ludzi, a dalszych 35 milionów zostało rannych.

Militarny udział Polski w II wojnie światowej był wieloraki i wielopłaszczyznowy, a nade wszystko bezkompromisowy. Dla Polaków, bez względu na okoliczności i warunki, w jakich się znajdowali, nigdy nie było alternatywy dla walki zbrojnej, której zawsze i wszędzie przyświecał jeden, najważniejszy cel - wyzwolenie kraju i odzyskanie niepodległości.

- walka w konspiracji;

Przewaga liczebna i techniczna armii niemieckiej nad Wojskiem Polskim we wrześniu 1939 roku sprawiła, że w samotnym starciu Polska nie miała szans. Mimo heroicznego wysiłku polskiego żołnierza klęska była nieuchronna. Przyniosła ona utratę niepodległości Polski, podział terytorium państwa i okupację. Państwo polskie jednak nie skapitulowało, a duch narodu nie został złamany. Walką zbrojną w kraju i poza jego granicami kierowały legalne władze Rzeczypospolitej utworzone 30 września 1939 roku, reprezentujące Polskę w gronie zjednoczonych narodów. Głównym celem władz było odtworzenie jednostek Wojska Polskiego u boku aliantów, by kontynuować walkę do zwycięskiego końca.

Z czasem na okupowanych ziemiach polskich ukształtowały się struktury państwa podziemnego z własnym aparatem władzy, administracją, sądownictwem, tajnym nauczaniem, a nade wszystko wojskiem. Polskie Państwo Podziemne było fenomenem w skali okupowanej Europy. W połowie 1944 roku, w szczytowym okresie swej działalności, polska konspiracja wojskowa skupiała przeszło 650 tysięcy żołnierzy i prowadziła walkę podziemną w różnych formach - od sabotażu i dywersji po otwarte działania zbrojne. Ogółem formacje konspiracyjne wykonały około 10 tysięcy akcji zbrojnych. Największą bitwą żołnierzy polskiej konspiracji było Powstanie Warszawskie, które ze względu na zaangażowane siły i środki, czas trwania oraz straty poniesione przez obie strony nie ma odpowiednika w okupowanej Europie.

Jednym z wielu sukcesów polskich w latach II wojny światowej było rozpoznanie przez wywiad Armii Krajowej niemieckich przygotowań do produkcji rakiet V-1 i V-2. Bezcenne znaczenie dla aliantów miał również sukces polskich naukowców w rozpracowaniu i zbudowaniu repliki niemieckiej maszyny szyfrującej "Enigma". Złamanie przez Polaków systemu szyfrowego "Enigmy" umożliwiło aliantom poznanie treści rozkazów i planów operacyjnych Niemców.

Odtworzone po klęsce wrześniowej Wojsko Polskie we Francji w czerwcu 1940 roku liczyło około 85 tysięcy żołnierzy. Brali oni udział w obronie Francji i w bitwie pod Narwikiem. Po klęsce Francji i ewakuacji do Wielkiej Brytanii Wojsko Polskie liczyło około 27 tysięcy żołnierzy. Natychmiast przystąpiono do jego rozbudowy. Trwałe miejsce w historii II wojny światowej mają bohaterskie działania polskich pilotów, którzy zyskali sławę walcząc w bitwie powietrznej o Wielką Brytanię. Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich wsławiła się walkami w obronie Tobruku.

W okresie inwazji w Normandii w czerwcu 1944 roku w składzie wojsk alianckich działało polskie lotnictwo i marynarka wojenna. Pod koniec lipca ruszyła na kontynent 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka - najsilniejszy związek taktyczny Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, który wsławił się w bitwie pod Falaise i Chambois oraz udziałem w wyzwalaniu wielu miast Francji, Belgii i Holandii. Swój szlak bojowy dywizja zakończyła 6 maja 1945 roku w niemieckim porcie wojennym i twierdzy Wilhelmshaven.

Polskie jednostki lądowe i lotnicze na Zachodzie w latach 1939-1945 walczyły na trzech arenach działań wojennych: północnoeuropejskiej (1940 r.), zachodnioeuropejskiej (w 1940 roku i w latach 1944-1945) oraz śródziemnomorskiej (w latach 1940-1942 w Afryce Północnej i 1944-1945 we Włoszech). Polska Marynarka Wojenna operowała na morzach: Północnym, Norweskim i Arktycznym, na Oceanie Atlantyckim oraz na Morzu Śródziemnym z przyległymi akwenami. W końcowym okresie wojny Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie liczyły około 200 tysięcy żołnierzy.

W maju 1943 roku Związek Patriotów Polskich przystąpił do formowania oddziałów Wojska Polskiego na froncie wschodnim. Od połowy maja roku 1943 do połowy lipca 1944 roku Polskie Siły Zbrojne w ZSRR rozwinęły się w armię liczącą ponad 113 tysięcy żołnierzy. Pod koniec 1944 roku Wojsko Polskie na froncie wschodnim liczyło 300 tysięcy żołnierzy zorganizowanych w dwie armie ogólnowojskowe z lotnictwem i bronią pancerną.

Również 2 Armia Wojska Polskiego, utworzona 20 sierpnia 1944 roku, ma na swoim koncie znaczące osiągnięcia bojowe, jak choćby forsowanie Nysy Łużyckiej, krwawe walki w rejonie Budziszyna czy udział w operacji praskiej. Swój szlak bojowy zakończyła na terenie Czechosłowacji, osiągając Mielnik.

Polski wysiłek militarny w końcowym okresie wojny mierzony jest udziałem blisko 600 tysięcy żołnierzy. Łącznie z żołnierzami wojska podziemnego różnych organizacji w okupowanym kraju pod koniec wojny Naród Polski wystawił do walki potężną armię liczącą milion dwieście tysięcy żołnierzy. Wojsko Polskie w końcowym okresie wojny było armią nowoczesną, w pełni odpowiadającą wymogom ówczesnego pola walki, liczącą się pod względem operacyjnym wśród armii sojuszniczych. Osiągnęło wysoki poziom kunsztu wojennego i wniosło wiele nowych wartości do skarbnicy historii wojskowości polskiej.

Mówiąc o wkładzie Polski w II wojnę światową, o wysiłku militarnym żołnierza polskiego, o jego walce o wolność, niepodległość, o byt państwowy, o honor i godność Polski, Narodu Polskiego i Wojska Polskiego, należy widzieć również cały tragizm późniejszych losów żołnierskich. Decyzje jałtańskie przekreśliły możliwość powrotu do Polski wielu tysięcy żołnierzy polskich, którzy przelewali krew na zachodzie Europy. Tysiące żołnierzy polskiej konspiracji niepodległościowej trafiło do radzieckich więzień i łagrów, w których straciło zdrowie i życie.