26 kwietnia 2005 r.

oraz

Marszałek Senatu w dniu 11 kwietnia 2005 r. - zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu - skierował do Komisji Ustawodawstwa i Praworządności, Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia oraz Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego w celu rozpatrzenia go w pierwszym czytaniu.

W załączeniu przedstawiamy także informację o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej.

Przewodnicząca Komisji

Polityki Społecznej i Zdrowia

(-) Krystyna Sienkiewicz

p r o j e k t

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.

Jednocześnie upoważnia senator Marię Berny do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad projektem.

projekt

W ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371 i Nr 181, poz. 1515 oraz z 2004 r. Nr 281, poz. 2779) w art. 1 w ust. 2 w pkt 7 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje pkt 8 w brzmieniu:

"8) bezpośrednie uczestniczenie w latach 1945-1956 żołnierzy Wojska Polskiego i osób cywilnych w wykrywaniu i usuwaniu zapór minowych w ramach operacji wojskowej całkowitego rozminowania kraju.".

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2006 r.

W uzasadnieniu proponowanej nowelizacji ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego należy przypomnieć, że starania o przyznanie uprawnień kombatanckich żołnierzom wojsk inżynieryjnych biorących udział w operacji rozminowania terytorium Polski w okresie od 1945 do 1956 roku, były przedmiotem zabiegów środowisk i organizacji byłych żołnierzy zawodowych oraz żołnierzy rezerwy, jak i samych zainteresowanych od wielu lat.

Żołnierze tych wojsk oraz osoby cywilne doraźnie przysposobione do rozminowania, w większości nie byli uczestnikami bezpośrednich działań wojennych, jednakże istotą funkcjonowania wojsk inżynieryjnych jest m.in. przywracanie do użytku obszarów i obiektów zaminowanych w trakcie działań wojennych.

Archiwa szefostwa wojsk inżynieryjnych zawierają kilka istotnych w swej wymowie informacji. Operacja całkowitego rozminowania kraju pociągnęła za sobą ofiarę sześciuset dwudziestu trzech zabitych i ponad ośmiuset ciężko rannych żołnierzy tych wojsk; dla porównania w trakcie działań wojennych spośród wojsk polskich walczących na terenie Polski zginęło czterystu sześćdziesięciu trzech saperów.

Efektem heroicznego czynu polskich saperów-minerów było rozminowanie i oddanie do użytku 400 tysięcy hektarów ziemi ornej, około 300 tysięcy hektarów lasów i łąk, około 189 tysięcy kilometrów dróg i kolei, 1937 obiektów fabrycznych i kopalń, 32 890 miast i osiedli, 8 tysięcy mostów drogowych i kolejowych.

Poniesione straty i osiągnięte efekty są wymiernym dowodem wielkości i ważności tego wojskowego zadania. Żołnierze saperzy-minerzy wykonywali je w warunkach zagrożenia dla zdrowia i życia porównywalnego do tego, które spotykało innych żołnierzy w bezpośrednim polu działań wojennych.

Projekt zakłada przyznanie uprawnień kombatanckich osobom biorącym udział w akcji rozminowywania kraju. Osoby te będą uprawnione do świadczeń przysługujących na podstawie tzw. ustawy kombatanckiej.

Opierając się na danych przekazanych przez Wojskowe Biuro Badań Historycznych szacuje się, że projektowane rozwiązania dotyczyć mogą łącznie około 10 tysięcy osób, z czego 2 tysiące to osoby uprawnione bezpośrednio poszkodowane, natomiast około 8 tysięcy to wdowy lub wdowcy po tych osobach. Osoby uprawnione będą otrzymywały dodatek kombatancki, dodatek kompensacyjny i ryczałt energetyczny, co oznacza roczny koszt w wysokości 6,3 mln złotych. Wdowy lub wdowcy po osobach uprawnionych otrzymają dodatek kompensacyjny i ryczałt energetyczny, a więc roczny koszt tych świadczeń wyniesie 10,7 mln złotych. Łączne skutki finansowe dla budżetu państwa wejścia w życie proponowanych zmian wyniosą ponad 17 mln złotych.

Ponieważ uchwalenie ustawy spowoduje obciążenie budżetu państwa, datę jej wejścia w życie określono na 1 stycznia 2006 roku. Tak ustalony okres vacatio legis daje możliwość uwzględnienia wydatków związanych z realizacją ustawy w pracach nad budżetem na 2006 rok.