Druk nr 362
31 marca 2003 r.
SENAT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
V KADENCJA
MARSZAŁEK SEJMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Pan
Longin PASTUSIAK
MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Zgodnie z art. 121 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt
przesłać Panu Marszałkowi do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 44. posiedzeniu w dniu 26 marca 2003 r. ustawęo działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Z poważaniem
(-) Marek Borowski
USTAWA
z dnia 26 marca 2003 r.
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
Dział I
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa reguluje zasady:
1) prowadzenia działalności pożytku publicznego przez organizacje pozarządowe i korzystania z tej działalności przez organy administracji publicznej w celu wykonywania zadań publicznych;
2) uzyskiwania przez organizacje pozarządowe statusu organizacji pożytku p
ublicznego oraz funkcjonowania organizacji pożytku publicznego;3) sprawowania nadzoru nad prowadzeniem działalności p
ożytku publicznego.2. Ustawa reguluje również warunki wykonywania świadczeń przez wolontariuszy
oraz korzystania z tych świadczeń.
Art. 2.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) dotacji - rozumie się przez to dotację w rozumieniu art. 69 ust. 4 pkt 1 lit. d) ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 i Nr 45, poz. 391), zwanej dalej "ustawą o finansach public
2) środkach publicznych - rozumie się przez to środki publiczne, o których mowa w ustawie o finansach
publicznych, przeznaczone na wydatki publiczne w rozumieniu tej ustawy;3) wolontariuszu - rozumie się przez to osobę, która ochotniczo i bez wynagr
odzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie.
Art. 3.
1. Działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prow
adzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie.2. Organizacjami pozarządowymi są, niebędące jednostkami sektora finansów p
ublicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, i niedziałające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia, z zastrzeżeniem ust. 4.3. Działalność pożytku publicznego może być
prowadzona przez:1) osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejm
ują prowadzenie działalności pożytku publicznego;2) stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.
4. Przepisów działu II nie stosuje się do:
1) partii politycznych;
2) związków zawodowych i organ
izacji pracodawców;3) samorządów zawodowych;
4) fundacji, których jedynym fundatorem jest Skarb Państwa lub jednostka sam
orządu terytorialnego, chyba że:a) przepisy odrębne stanowią inaczej,
b) majątek tej fundacji nie jest w całości mieniem państwowym lub mieniem nie pochodzącym z finansowania środkami publicznymi w rozumieniu
c) fundacja prowadzi działalność statutową w zakresie nauki, w szczególn
ości na rzecz nauki,5) fundacji utworzonych przez partie polityczne;
6) spółek działających na podstawie przepisów o kulturze fizycznej.
Art. 4.
1. Sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmuje zadania w zakresie:
1) działalności charytatywnej i pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;
2) podtrzymywania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej;
3) ochrony zdrowia;
4) działania na rzecz osób niepełn
osprawnych;5) pr
omocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;6) upowszechniania i ochrony praw kobiet oraz działalność na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn;
7) działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębio
rczości;8) działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych;
9) nauki, edukacji, oświaty i wychowania;
10) krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży;
11) kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji;
12) upowszechniania kultury fizycznej i sportu;
13) ekologii i ochrony zwierząt;
14) porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom sp
ołecznym;15) upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywate
lskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;16) ratownictwa i ochrony ludności;
17) pomocy ofiarom katastrof, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za grani
cą;18) upowszechniania i ochrony praw konsumentów;
19) działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami;
20) promocji i organizacji wolontariatu;
21) działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub fina
nsowo organizacje pozarządowe oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3, w zakresie określonym w pkt 1-19.2. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, określić zadania w zakresie innym niż wymienione w ust. 1 jako należące do sfery zadań publicznych, kierując się ich szczególną społeczną użytecznością oraz możliwością ich wykonywania przez podmioty, o których mowa w art. 5 ust. 1, w sposób zapewniający wystarczające zaspokajanie potrzeb społecznych.
Art. 5.
1. Organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych, o której mowa w art. 4, we współpracy z organizacjami pozarządowymi działającymi na terenie działania organu oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 prowadzącymi działalność pożytku publicznego. Współpraca ta może odbywać się w szczególności w fo
rmach:1) zlecania organizacjom po
2) wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działalności i współdziałania w celu zharmonizowania tych kierunków;
3) konsultowa
nia z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3, odpowiednio do zakresu ich działania, projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji;4) tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, zł
ożonych z przedstawicieli organizacji pozarządowych, podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 oraz przedstawicieli właściwych organów administracji publicznej.2. Współpraca, o której mowa w ust. 1, odbywa się na zasadach: pomocniczości, s
uwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności.3. Zlecanie realizacji zadań publicznych, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 -
jako zadań zleconych w rozumieniu art. 69 ust. 4 pkt 1 lit. d) oraz art. 71 ust. 1 ustawy o finansach publicznych - może mieć formy:1) powierzania wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji, lub
2) wspierania takich zadań, wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji.
Dział II
Dzia
łalność pożytku publicznego
Rozdział 1
Działalność odpłatna i nieodpłatna pożytku publicznego
Art. 6.
Statutowa działalność organizacji pozarządowej
oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3, w części obejmującej działalność pożytku publicznego, nie jest, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 1, działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów Prawa działalności gospodarczej i może być prowadzona jako działalność nieodpłatna lub jako działalność odpłatna.
Art. 7.
Działalnością nieodpłatną pożytku publicznego jest świadczenie usług na podstawie stosunku prawnego, za które organizacja oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 prowadzące tę działalność nie pobierają w
ynagrodzenia.
Art. 8.
1. Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest działalność w zakresie wyko
nywania zadań należących do sfery zadań publicznych, w ramach realizacji przez organizację pozarządową oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 celów statutowych, za którą pobiera wynagrodzenie. Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest również sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych przez osoby bezpośrednio korzystające z działalności pożytku publicznego, w szczególności w zakresie rehabilitacji oraz przystosowania do pracy zawodowej osób niepełnosprawnych, a także sprzedaż przedmiotów darowizny na cele prowadzenia działalności pożytku publicznego.2. Dochód z działalności odpłatnej pożytku publicznego służy wyłącznie realizacji z
adań należących do sfery zadań publicznych lub celów statutowych, o których mowa w ust. 1.
Art. 9.
1. Działalność odpłatna pożytku publicznego organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 stanowi działalność gospodarczą, jeżeli:
1) wynagrodzenie, o którym mowa w art. 8 ust. 1, jest w odniesieniu do działalności danego rodzaju wyższe od tego, jakie wynika z kalkulacji bezpośrednich kosztów tej działalności, lub
2) wynagrodzenie osób fizycznych z tytułu zatrudnienia przy wykonywaniu statutowej działalności nieodpłatnej oraz działalności odpłatnej przekracza 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni.
2. Przez wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się wynagrodzenie z tytułu świadczenia pracy lub usług, niezależnie od sposobu nawiązania stosunku pracy lub rodzaju i treści umowy cywilnoprawnej z osobą fizyczną.
3. Nie można prowadzić odpłatnej działalności pożytku publicznego i działalności gospodarczej w odniesieniu do tego samego przedmiotu działalności.
Art. 10.
1. Prowadzenie nieodpłatnej i odpłatnej działalności pożytku publicznego wymaga rachunkowego wyodrębnienia tych form działalności w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników, z zastrzeżeniem przepisów o rachunkowości.
2. Przepis ust. 1
stosuje się odpowiednio w przypadku organizacyjnego wyodrębnienia działalności pożytku publicznego.
Rozdział 2
Prowadzenie działalności pożytku publicznego na podstawie zlecenia realizacji zadań publicznych
Art. 11.
1. Organy administracji publicznej:
1) wspierają w sferze, o której mowa w art. 4, realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, prowadzące działalność statutową w danej dziedzinie;
2) powierzają w sferze, o której mowa w art. 4, organizacjom oraz podmiotom wymienionym w pkt 1 realizację zadań publicznych.
2. Wspieranie oraz powierzanie, o których mowa w ust. 1, odbywa się po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert, chyba że przepisy odrębne przewidują inny tryb zlecania.
3. W otwartym kon
kursie ofert, o którym mowa w ust. 2, uczestniczą organizacje pozarządowe, podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 oraz jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej lub przez nie nadzorowane.4. Powierzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, n
ie może nastąpić w trybie określonym w ust. 2, jeżeli dane zadania można zrealizować efektywniej w inny sposób określony w odrębnych przepisach, w szczególności poprzez zakup usług na zasadach i w trybie określonych w przepisach o zamówieniach publicznych, przy porównywalności metod kalkulacji kosztów oraz porównywalności opodatkowania.5. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala program współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Art. 12.
1. Organizacja pozarządowa oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 mogą z własnej inicjatywy złożyć ofertę realizacji zadań publicznych, także tych które są realiz
owane dotychczas w inny sposób, w tym przez organy administracji publicznej.2. Organ administracji publicznej w przypadku, o którym mowa w us
t. 1, w terminie nie przekraczającym 2 miesięcy:1) rozpatruje celowość realizacji określonego zadania publicznego przez organ
2) informuje o podjętej decyzji, a w przypadku stwierdzenia celowości realizacji określonego zadania publicznego informuje składającego ofertę o trybie zlec
enia zadania publicznego, o którym mowa w art. 11 ust. 2.
Art. 13.
1. Organ administracji publicznej ogłasza otwarty konkurs ofert co najmniej z trz
ydziestodniowym wyprzedzeniem.2. Ogłoszenie otwartego konkursu ofert powinno zawierać informacje o:
1) rodzaju zadania;
2) wysokości środków publicznych przeznaczonych na realizację t
ego zadania;3) zasadach przyznawania dotacji;
4) terminach i warunkach realizacji zadania;
5) terminie składania ofert;
6) terminie, trybie i kryteriach stosowanych przy dokonywaniu wyboru oferty;
7) zrealizowanych przez organ a
dministracji publicznej w roku ogłoszenia otwartego konkursu ofert i w roku poprzednim, zadaniach publicznych tego samego rodzaju i związanych z nimi kosztami, ze szczególnym uwzględnieniem wysokości dotacji przekazanych organizacjom pozarządowym, podmiotom, o których mowa w art. 3 ust. 3, oraz jednostkom organizacyjnym podległym organom administracji publicznej lub przez nie nadzorowanym.3. Ogłoszenie, o którym mowa w ust. 1, zamieszcza się, w zależności od rodzaju z
adania, w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim lub lokalnym oraz Biuletynie Informacji Publicznej, a także w siedzibie organu administracji publicznej w miejscu przeznaczonym na zamieszczanie ogłoszeń. Ogłoszenie może także nastąpić w inny sposób zapewniający dostęp podmiotów zainteresowanych do informacji, w szczególności poprzez wykorzystanie sieci teleinformatycznej.
Art. 14.
Oferta, o której mowa w art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1, powinna zawierać w szczególn
ości:1) szczegółowy zakres rzeczowy zadania publicznego proponowanego do real
2) termin i miejsce realizacji zadania publicznego;
3) kalkulację przewidywanych kosztów realizacji zadania public
znego;4) informację o wcześniejszej działalności podmiotu składającego ofertę w z
akresie którego dotyczy zadanie;5) informację o posiadanych zasobach rzeczowych i kadrowych zapewniających wykonanie zadania, w tym o wysokości środków finansowych uzyskanych na realizację danego zadania z innych źródeł;
6) deklarację o zamiarze odpłatnego lub nieodpłatnego wykonania zadania.
Art. 15.
1. Organ administracji publicznej przy rozpatrywaniu ofert:
1) ocenia możliwość realizacji zadania przez organizację pozarządową podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 oraz jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej lub przez nie nadzorowane;
2) o
cenia przedstawioną kalkulację kosztów realizacji zadania, w tym w odniesieniu do zakresu rzeczowego zadania;3) uwzględnia wysokość środków publicznych przeznaczonych na realizację z
adania.2. Przepis ust. 1 ma zastosowanie także, gdy w wyniku ogłoszenia otwartego konkursu ofert została zgłoszona jedna oferta.
3. Organ administracji publicznej obowiązany jest w uzasadnieniu wyboru oferty ust
osunkować się do spełniania przez oferenta wymogów określonych w ustawie oraz w ogłoszeniu, o którym mowa w art. 13. Przepis stosuje się odpowiednio w przypadku, o którym mowa w ust. 2.
Art. 16.
1. Organizacje pozarządowe, podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 oraz jednostki o
rganizacyjne podległe organom administracji publicznej lub przez nie nadzorowane, przyjmując zlecenie realizacji zadania publicznego w trybie określonym w art. 11 ust. 2, zobowiązuje się do wykonania zadania w zakresie i na zasadach określonych w umowie, odpowiednio o powierzenie zadania lub o wsparcie realizacji zadania, sformułowanej z uwzględnieniem art. 71 ust. 2 ustawy o finansach publicznych oraz przepisów niniejszej ustawy, a organ administracji publicznej zobowiązuje się do przekazania na realizację zadania odpowiednich środków publicznych w formie dotacji.2. Umowa, o której mowa w ust. 1, wym
aga formy pisemnej pod rygorem nieważności.3. Umowa o powierzenie zadania publicznego może być zawarta na okres dłuższy niż jeden rok lub na czas realizacji zadania.
4. Zadanie publiczne nie może być zrealizowane przez podmiot niebędący stroną umowy, chyba że umowa zezwala na wykonanie określonej części zadania przez taki podmiot.
5. Organizacja pozarządowa, podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 oraz jednostki o
rganizacyjne podległe organom administracji publicznej lub przez nie nadzorowane są zobowiązane do wyodrębnienia w ewidencji księgowej środków otrzymanych na realizację umowy, o której mowa w ust. 1. Przepis art. 10 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 17.
Organ administracji publicznej zlecający zadanie publiczne dokonuje okresowej ko
ntroli i oceny realizacji zadania, a w szczególności:1) stanu realizacji zadania;
2) efektywności, rzetelności i jakości wykonania zadania;
3) prawidłowości wykorzystania środków publicznych otrzymanych na realizację zadania;
4) prowadzenia dokumentacji określonej w prze
pisach prawa i w postanowieniach umowy.
Art. 18.
1. Sprawozdanie z wykonania zadania publicznego określonego w umowie należy sporządzić w terminie 30 dni po upływie terminu, na który umowa została zawarta, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Okresem sprawozdawczym
jest rok budżetowy.
Art. 19.
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporzą
dzenia:1) wzór oferty, o której mowa w art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1;
2) ramowy wzór umowy, o której mowa w art. 16 ust. 1;
3) wzór sprawozdania, o którym mowa w art. 18 ust. 1
- uwzględniając potrzebę precyzyjnego określenia praw i obowiązków organizacji p
ozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 oraz jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej lub przez nie nadzorowane oraz odpowiadających im obowiązków i praw organów administracji publicznej, a także konieczność zapewnienia kompletności informacji dotyczących wykonania zadania.
Rozdział 3
Organizacje pożytku publicznego
Art. 20.
Organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3, jeżeli, z zastrzeżeniem art. 21 i 23, spełniają łącznie n
astępujące wymagania:1) prowadzą działalność statutową na rzecz ogółu społeczności lub określonej grupy podmiotów pod warunkiem, że grupa ta jest wyodrębniona ze względu na szczególnie trudną sytuację życiową lub materialną w stosunku do społ
eczeństwa;2) działalność określona w pkt 1 z zastrzeżeniem pkt 3, jest wyłączną statutową działalnością organizacji pozarządowej i dotyczy realizacji zadań publicznych na rzecz ogółu społeczności lub grupy podmiotów, o której mowa w pkt 1, w sferze określonej w art. 4;
3) w odniesieniu do stowarzyszeń i stowarzyszeń kultury fizycznej za spełnienie wymagania, o którym mowa w pkt 2, można uważać prowadzenie działalności, o której mowa w pkt 1 i 2, również na rzecz członków stowarzyszenia albo stow
arzyszenia kultury fizycznej;4) nie prowadzą działalności gospodarczej albo prowadzą działalność gospodarczą w rozmiarach służących rea
lizacji celów statutowych;5) cały dochód przeznacza na działalność, o której mowa w pkt 1 i 2;
6) ma statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, odrębny od organu zarządzającego i niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru, przy czym czło
nkowie organu kontroli i nadzoru:a) nie mogą być członkami organu zarządzającego ani pozostawać z nimi w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości z tytułu z
atrudnienia,b) nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo z winy umyś
lnej,c) mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w takim organie zwrot uz
asadnionych kosztów lub wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż określone w art. 8 pkt 8 ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi,7) statut lub inne akty wewnętrzne organizacji pozarządowych oraz podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 3, zabraniają:
a) udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem organizacji w stosunku do jej członków, członków organów lub pracowników oraz osobom z którymi pracownicy pozostają w związku małżeńskim albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia
b) przekazywania ich majątku na rzecz ich członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, w szczególności jeżeli przekazanie to następuje bezpła
tnie lub na preferencyjnych warunkach,c) wykorzystywania majątku na rzecz członków, członków organów lub pr
acowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich chyba, że to wykorzystanie bezpośrednio wynika ze statutowego celu organizacji albo podmiotu, o którym mowa w art. 3 ust. 3,d) zakupu na szczególnych zasadach towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organizacji, członkowie jej organów lub pracownicy oraz ich osób bl
iskich,8) stat
ut lub inne akty wewnętrzne organizacji pozarządowych oraz podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 3, zawierają postanowienia przeciwdziałające powstawaniu, także innych niż wymienione w pkt 6 lit. a i pkt 7 konfliktów interesów.
Art. 21.
W przypadku podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1:
1) działalność pożytku publicznego określona w art. 20 pkt 1 podlega wyodrę
bnieniu w sposób zapewniający należytą identyfikację pod względem organizacyjnym i rachunkowym;2) wymogu wyłączności, o którym mowa w art. 20 pkt 2, nie stosuje się;
3) przepis art. 20 pkt 5 stosuje się do dochodu uzyskiwanego w wyniku prow
adzenia działalności pożytku publicznego;4) przepis art. 20 pkt 6 stosuje się odpowiednio, z uwzględnieniem szczegółowych zasad organizacji i działania tych jednostek, uregulowanych w przepisach dla nich właściwych, w tym w statutach lub innych aktach wewnętr
znych.
Art. 22.
1. Organizacja pozarządowa oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 wp
isane do Krajowego Rejestru Sądowego uzyskuje status organizacji pożytku publicznego z chwilą wpisania do tego Rejestru informacji o spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 20, na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 i Nr 110, poz. 1189 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 2 i Nr 113, poz. 984).2. Organizacja pozarządowa inna niż wymieniona w ust. 1 uzyskuje status organizacji pożytku publicznego z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego, na zas
adach i w trybie określonym w ustawie, o której mowa w ust. 1.3. Organizacja pozarządowa, o której mowa w ust. 1, traci status organizacji pożytku publicznego z chwilą wykreślenia, z urzędu lub na wniosek, z Krajowego Rejestru Sądowego informacji, o spełnianiu wymogów określ
onych w art. 20.
Art. 23.
1. Organizacja pożytku publicznego sporządza roczne sprawozdanie merytoryczne ze swojej działalności, z zastrzeżeniem przepisów odrębnych, oraz podaje je do p
ublicznej wiadomości w sposób umożliwiający zapoznanie się z tym sprawozdaniem przez zainteresowane podmioty.2. Organizacja pożytku publicznego sporządza i ogłasza roczne sprawozdanie fina
nsowe także wówczas, gdy obowiązek jego sporządzenia oraz ogłoszenia nie wynika z przepisów o rachunkowości. Przepisy o rachunkowości stosuje się odpowiednio.3. Do zakresu sprawozdań, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zakresu sprawozdań składanych przez fundacje.
4. Organizacja pożytku publicznego, niezależnie od obowiązków wynikających z przepisów odrębnych, przekazuje ministrowi właściwemu do spraw zabezpiecz
enia społecznego sprawozdania, o których mowa w ust. 1 i 2.5. W odniesieniu do organizacji pożytku publicznego, których sprawozdanie finans
owe nie podlega obowiązkowi badania zgodnie z przepisami o rachunkowości, minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego może w drodze rozporządzenia wprowadzić taki obowiązek, biorąc pod uwagę:1) wysokość otrzymanych dotacji;
2) wielkość osiąganych przychodów;
3) potrzebę zapewnienia kontroli prawidłowości prowadzonej ewidencji.
Art. 24.
1. Organizacji pożytku publicznego przysługuje, na zasadach określonych w przep
isach odrębnych, zwolnienie od:1) podatku dochodowego od osób prawnych;
2) p
odatku od nieruchomości;3) podatku od czynności cywilnoprawnych;
4) opłaty skarbowej;
5) opłat sądowych
- w odniesieniu do prowadzonej przez nią działalności pożytku publicznego.
2. Organizacja pożytku publicznego może, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, nabywać na szczególnych warunkach prawo użytkowania nieruchom
ości będących własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.3. Organizacja pozarządowa, która uzyskała status organizacji pożytku publicznego, jest obowiązana wypełnić zobowiązania wynikające ze zwolnień podatkowych, z których korzystała przed dniem uzyskania statusu organizacji pożytku publiczn
ego, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.4. W przypadku utraty przez organizację pozarządową statusu organizacji pożytku publicznego, traci ona prawo do korzystania ze zwolnień wynikających z posiad
ania tego statusu.5. Użytkowanie, o którym mowa w ust. 2, wygasa z mocy prawa w przypadku utraty statusu organizacji pożytku publicznego.
Art. 25.
W organizacji pożytku publicznego mogą wykonywać pracę poborowi skierowani do odbycia służby zastępczej, na zasadach i w trybie określonym w odrębnych przep
isach.
Art. 26.
Jednostki publicznej radiofonii i telewizji umożliwiają organizacjom pożytku public
znego nieodpłatne informowanie o ich działalności na zasadach określonych w przepisach odrębnych.
Art. 27.
Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może, na zasadach i w trybie okr
eślonym w przepisach odrębnych, przekazać 1% podatku obliczonego zgodnie z odrębnymi przepisami na rzecz wybranych przez siebie organizacji pożytku publicznego.
Rozdział 4
Nadzór
Art. 28.
1. Nadzór nad działalnością organizacji pożytku publicznego, w zakresie prawidłow
ości korzystania z uprawnień określonych w ustawie sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, z zastrzeżeniem ust. 2.2. Nadzór nad działalnością organizacji pożytku publicznego, działających w zakresie ratownictwa i ochrony ludności, dotyczący realizacji zleconych zadań publicznych oraz prawidłowości korzystania z uprawnień określonych w ustawie, sprawuje m
inister właściwy do spraw wewnętrznych. Przepisy art. 29-34 stosuje się odpowiednio.
Art. 29.
1. Organizacja pożytku publicznego, podlega kontroli ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społeczne
go w zakresie określonym w art. 26.2. Kontrolę zarządza minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego z urzę
du lub na wniosek organu administracji publicznej.3. Kontrolę przeprowadzają osoby posiadające pisemne upoważnienie ministra wł
aściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.4. W czynnościach kontrolnych może uczestniczyć przedstawiciel Rady Działalności Pożytku Publicznego, w przypadku złożenia tej Radzie stosownego wniosku przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, organ administracji publicznej, o którym mowa w ust. 2, lub organizację pozarządową oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3.
5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może powierzyć przepr
owadzenie kontroli wojewodzie.6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może wystąpić z wni
oskiem o przeprowadzenie kontroli do organu wyspecjalizowanego w kontrolowaniu danego rodzaju działalności.
Art. 30.
1. Osoby upoważnione do dokonywania kontroli są uprawnione do wstępu na teren nieruchomości lub jej części, na którym jest prowadzona działalność organizacji pożytku publicznego, oraz żądania pisemnych lub ustnych wyjaśnień, okazania d
okumentów lub innych nośników informacji, a także udostępniania danych mających związek z przedmiotem kontroli.2. Czynności kontrolnych, o których mowa w ust. 1, dokonuje się w obecności czło
nka organu zarządzającego lub jego przedstawiciela albo pracownika kontrolowanej organizacji pożytku publicznego, a w razie nieobecności tych osób - w obecności przywołanego świadka.
Art. 31.
1. Z przeprowadzonej kontroli sporządza się protokół, który podpisują osoby przepr
owadzające kontrolę i kierownik kontrolowanej organizacji pożytku publicznego lub osoba przez niego upoważniona. Odmowa podpisu protokołu przez kierownika kontrolowanej organizacji pożytku publicznego lub osobę przez niego upoważnioną wymaga podania przyczyny. W przypadku odmowy podpisu protokół uznaje się za podpisany w dniu odmowy.2. Kierownik kontrolowanej organizacji pożytku publicznego może w terminie 14 dni od dnia podpisania protokołu złożyć na piśmie wyjaśnienia, bądź zgłosić zastrz
eżenia do treści protokołu.3. Osoby przeprowadzające kontrolę po rozpatrzeniu zastrzeżeń, o których mowa w ust. 2, wydają wynik kontroli. W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń w całości lub w części przekazuje się na piśmie stanowisko zgłaszającemu zastrzeżenia.
Art. 32.
Wynik kontroli powinien zawierać opis stanu faktycznego stwierdzonego w toku ko
ntroli, w tym ustalonych uchybień, z uwzględnieniem przyczyn powstania, zakresu i skutków tych uchybień oraz termin ich usunięcia, nie krótszy niż 30 dni.
Art. 33.
1. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego lub z jego upoważnienia wojewoda wzywa organizację pożytku publicznego do usunięcia, w wyznaczonym terminie, uchybień stwierdzonych w wyniku kontroli.
2. W przypadku nieusunięcia uchybień przez organizację pożytku publicznego, min
ister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może wystąpić do sądu rejestrowego o wykreślenie informacji, o której mowa w art. 22 ust. 1, lub o wykreślenie tej organizacji z Krajowego Rejestru Sądowego.3. W przypadku nieusunięcia uchybień dotyczących spełniania wymogów, określ
onych odpowiednio w art. 20 oraz art. 21, przez organizację pożytku publicznego, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego występuje do sądu rejestrowego o wykreślenie tej organizacji z Krajowego Rejestru Sądowego.4. W przypadku wykreślenia organizacji pożytku publicznego lub informacji, o której mowa w art. 22 ust. 1, z Krajowego Rejestru Sądowego
, organizacja ta jest obowiązana, w terminie 12 miesięcy, wykorzystać na własną działalność w zakresie, o którym mowa w art. 4, środki pochodzące ze zbiórek publicznych, zebrane w okresie posiadania statusu organizacji pożytku publicznego.5. Środki niewykorzystane w sposób i w terminie określonym w ust. 4, organizacja jest obowiązana przekazać niezwłocznie na rzecz, prowadzącej działalność statutową w tym samym lub zbliżonym zakresie, organizacji pożytku publicznego wskazanej przez ministra właściwego do
spraw zabezpieczenia społecznego. Przekazanie środków nie stanowi w takim przypadku darowizny w rozumieniu odrębnych przepisów.
Art. 34.
1. W zakresie nieuregulowanym niniejszą ustawą, do nadzoru i kontroli wydatkow
ania środków publicznych stosuje się odpowiednio przepisy o finansach publicznych.2. Przepisy art. 30-34 nie wyłączają stosowania odrębnych przepisów dotyczących kontroli i czynności kontrolnych, a także uprawnień nadzorczych innych org
anów.
Rozdział 5
Rada Działalności Pożytku Publicznego
Art. 35.
1. Tworzy się Radę Działalności Pożytku Publicznego, zwaną dalej "Radą", jako o
rgan opiniodawczo-doradczy oraz pomocniczy ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.2. Do zadań Rady należy w szczególności:
1) wyrażanie opinii w sprawach dotyczących stosowania ustawy;
2) wyrażanie opinii o rządowych projektach aktów prawnych dotyczących działa
3) udzielanie pomocy i wyrażanie opinii w przypadku sporów między organami administracji publicznej a
organizacjami pożytku publicznego;4) zbieranie i dokonywanie analizy informacji o prowadzonych kontrolach i ich skutkach;
5) uczestniczenie w postępowaniu kontrolnym;
6) wyrażanie opinii w sprawach zadań publicznych, zlecania tych zadań do real
izacji przez organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 oraz rekomendowanych standardów realizacji zadań publicznych;7) tworzenie, we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3, mechanizmów informowania o standardach prowadzenia działalności pożytku publicznego oraz o stwierdzonych przypa
dkach naruszenia tych standardów.3. Kadencja Rady trwa 4 lata.
Art. 36.
1. Rada składa się z:
1) pięciu przedstawicieli organów administracji rządowej;
2) pięciu przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego;
3) dziesięciu przedstawicieli organizacji pozarządowych, związków i porozumień organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3.
2. Członków Rady powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, z tym że powołanie członków Rady, r
eprezentujących:1) organizacje pozarządowe, związki i porozumienia organizacji pozarządowych oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, następuje spośród kandydatów zgł
2) organy administracji rządowej i jednostki im podległe lub przez nie nadzor
owane, następuje spośród osób zgłoszonych przez te organy i kierowników takich jednostek;3) jednostki samorządu terytorialnego, następuje spośród osób zgłoszonych przez stronę samorządową w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Teryt
orialnego.3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego odwołuje członka Rady przed upływem kadencji:
1) na jego wniosek;
2) na wniosek reprezentowanego przez niego organu lub orga
nizacji pozarządowej;3) w przypadku skazania członka Rady prawomocnym wyrokiem za przestępstwo popełnione z winy umyślnej.
Art. 37.
Posiedzenia Rady są zwoływane przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego lub na wniosek co najmniej jednej czwartej liczby członków Rady.
Art. 38.
Rada może:
1) powoływać ekspertów;
2) zapraszać do uczestnictwa w jej posiedzeniach przedstawicieli organów adm
3) zlecać przeprowadzanie badań i opracowanie ekspertyz związanych z realizacją jej zadań.
Art. 39.
1. Koszty funkcjonowania Rady związane z obsługą, przeprowadzaniem badań i opr
acowywaniem ekspertyz, a także z uczestnictwem w jej posiedzeniach ekspertów, członków Rady i osób niebędących jej członkami, pokrywa się z części budżetu, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.2. Za udział w pracach Rady przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży n
a zasadach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy.3. Pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika będącego członkiem Rady od pracy w celu wzięcia udziału w posiedzeniach Rady. Za czas zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalonego według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, pokrywanego z części budżetu, której dysponentem jest minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
Art. 40.
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporzą
dzenia:1) tryb powoływania członków Rady, uwzględniając potrzebę zapewnienia repr
ezentatywności organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3, różnorodność rodzajów działalności pożytku publicznego oraz terminy zgłaszania kandydatów na członków Rady;2) organizację i tryb działania Rady oraz zasady uczestnictwa w jej pracach przedstawicieli organów administracji publicznej oraz organizacji pozarząd
owych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 niereprezentowanych w Radzie.
Art. 41.
Obsługę administracyjno-biurową Rady zapewnia urząd obsługujący ministra właśc
iwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
Dział III
Wolontariat
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 42.
1. Wolontariusze mogą wykonywać, na zasadach określonych w niniejszym rozdziale, świadczenia, odpowiadające świadczeniu pracy, na rzecz:
1) organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 w zakresie ich działalności statutowej, w szczególności w zakresie działalności pożytku publicznego;
2) organów administracji publicznej, z wyłączeniem prowadzonej przez nie dzi
ałalności gospodarczej;3) jednostek organizacyjnych podległych organom administracji publicznej lub nadzorowanych przez te organy, z wyłączeniem prowadzonej przez te jednostki działalności gospodarczej
- zwanych dalej "korzystającymi".
2. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do wolontariuszy wykonujących na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej świadczenia na rzecz organizacji międzynarodowych, jeżeli postanowienia umów międzynarodowych nie stanowią inaczej.
Art. 43.
Wolontariusz powinien posiadać kwalifikacje i spełniać wymagania odpowiednie do rodzaju i zakresu wykonywanych świadczeń, jeżeli obowiązek posiadania tak
ich kwalifikacji i spełniania stosownych wymagań wynika z odrębnych przepisów.
Art. 44.
1. Świadczenia wolontariuszy są wykonywane w zakresie, w sposób i w czasie okr
eślonym w porozumieniu z korzystającym. Porozumienie powinno zawierać postanowienie o możliwości jego rozwiązania.2. Na żądanie wolontariusza, korzystający jest obowiązany potwierdzić na piśmie treść porozumienia, o którym mowa w ust. 1, a także wydać pisemne zaświadczenie o wykonaniu świadczeń przez wolontariusza, w tym o zakresie wykonywanych świadczeń.
3. Jeżeli świadczenie wolontariusza wykonywane jest przez okres dłuższy niż 30 dni porozumienie powinno być sporządzone na piśmie.
Rozdział 2
Przepisy szczególne
Art. 45.
1. Korzystający ma obowiązek:
1) informować wolontariusza o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związanym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed z
2) zapewnić wolontariuszowi, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, bezpieczne i higieniczne warunki wykonywania przez niego świadczeń, w tym - w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z ich wykonywaniem - odpowiednie środki ochrony indywidualnej;
3) pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, koszty podróży służb
owych i diet.2. Korzystający może pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach także inne niezbędne koszty ponoszone przez wolontari
usza, związane z wykonywaniem świadczeń na rzecz korzystającego.3. Wolontariusz może, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, zwolnić korz
ystającego w całości lub w części z obowiązków wymienionych w ust. 1 pkt 3.
Art. 46.
1. Wolontariuszowi mogą przysługiwać świadczenia zdrowotne na zasadach przew
idzianych w przepisach ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.2. Wolontariuszowi przysługuje zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu świadczeń o których mowa w art. 42, na podstawie odrębnych przepisów, z zastrz
eżeniem ust. 3.3. Wolontariuszowi, który wykonuje świadczenia przez okres nie dłuższy niż 30 dni, korzystający zobowiązany jest zapewnić ubezpieczenie od następstw nieszczęśl
iwych wypadków.
Art. 47.
Korzystający ma obowiązek poinformować wolontariusza o przysługujących mu pr
awach i ciążących obowiązkach oraz zapewnić dostępność tych informacji.
Art. 48.
Jeżeli porozumienie zawarte między korzystającym, o którym mowa w art. 42 ust. 1 pkt 2 i 3 a wolontariuszem dotyczy wydelegowania wolontariusza w celu wykonywania przez niego świadczeń na terytorium innego państwa, na podstawie umowy międzyn
arodowej wiążącej Rzeczpospolitą Polską, wolontariuszowi przysługuje prawo do świadczeń i pokrycia kosztów ogólnie przyjętych w stosunkach danego rodzaju, chyba że umowy międzynarodowe stanową inaczej.
Art. 49.
Wydatki na cele, o których mowa w art. 45 ust. 1, oraz art. 46 ust. 3 stanowią odpowiednio:
1) koszty prowadzenia działalności statutowej organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 jako korzystających;
2) koszty korzystających, o których mowa w art. 42 u
st. 1 pkt 2 i 3.
Art. 50.
Wartość świadczenia wolontariusza nie stanowi darowizny na rzecz korzystającego w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego oraz przep
isów podatkowych.
Art. 51.
Rada Ministrów przedstawi Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej w terminie
do dnia 30 czerwca 2005 r. sprawozdanie z działania ustawy za okres od dnia jej wejścia w życie do dnia 31 grudnia 2004 r.
Art. 52.
Ustawa wchodzi w życie na zasadach określonych w odrębnej ustawie.
MARSZAŁEK SEJMU
(-) Marek BOROWSKI