Druk nr 230
27 września 2002 r.
SENAT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
V KADENCJA
MARSZAŁEK SEJMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Pan
Longin PASTUSIAK
MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Zgodnie z art. 121 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zasz
czyt przesłać Panu Marszałkowi do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 30. posiedzeniu w dniu 27 września 2002 r. ustawę o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.Z poważaniem
(-) Marek Borowski
USTAWA
z dnia 27 września 2002 r.
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawod
owychRozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa:
1) rodzaje świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz w
2) zasady i tryb przyznawania świadczeń, ustalania ich wysokości oraz zasady ich wypłaty,
3) zasady różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z t
ytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków,4) zasady finansowania prewencji wypadkowej.
Art. 2.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) fundusz wypadkowy - fundusz wyodrębniony w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, poz. 802, Nr 78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, p
2) lekarz orzecznik - lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
3) okres ubezpieczenia wypadkowego - okres podlegania ubezpieczeniu wypadko
wemu, a także okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu przed dniem 1 stycznia 1999 r.,4) płatnik składek - płatnika składek na ubezpieczenie wypadkowe w rozumieniu prz
episów o systemie ubezpieczeń społecznych,5) przeciętne wynagrodzenie - przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, stosowane poczynając od drugiego kwartału każdego r
oku przez okres jednego roku,6) ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego - ustawę z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społeczn
ego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 53, poz. 633 oraz z 2001 r. Nr 99, poz. 1075 i Nr 154, poz. 1791),7) ustawa o emeryturach i rentach z FUS - ustawę z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70, poz. 774, Nr 72, poz. 80
1 i 802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r. Nr 2, poz. 26, Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238, Nr 56, poz. 678 i Nr 84, poz. 948, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 85, poz. 924, Nr 89, poz. 968, Nr 111, poz. 1194 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676),8) rok składkowy - okres obowiązywania stopy procentowej składek na ubezpiecz
enie wypadkowe należnych za okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku,9) rejestr REGON - krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki na
rodowej,10) rodzaj działalności według PKD - rodzaj przeważającej działalności zakodowanej według Polskiej Klasyfikacji Działalności w rejestrze REGON,
11) ubezpieczony - osobę fizyczną podlegającą ubezpieczeniu wypadkowemu, a także osobę, która przed dniem 1 stycznia 1999 r. podlegała ubezpieczeniu społeczn
emu lub zaopatrzeniu emerytalnemu, z wyłączeniem osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników,12) ubezpieczenie wypadkowe - ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,
13) uraz - uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czy
nnika zewnętrznego,14) Zakład - Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Art. 3.
1. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pr
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze st
osunku pracy.2. Na równi z wypadkiem przy pra
cy, w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:1) w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań,
2) podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,
3) przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.
3. Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną z
ewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas:1) uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą st
2) wykonywania
odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,3) pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie,
4) odbywania szkolenia lub stażu przez absolwenta pobierająceg
o stypendium w okresie odbywania tego stażu lub szkolenia na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy,5) wykonywania przez członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych oraz przez inną osobę traktowaną na równi z członkiem spółdzielni w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, pracy na rzecz tych spół
dzielni,6) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umo
wy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,7) współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywi
lnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,8) wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności p
ozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,9) wykonywania zwykłych czynności związanych ze współpracą przy prowadzeniu działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń sp
ołecznych,10) wykonywania przez osobę duchowną czynności religijnych lub czynności zwią
zanych z powierzonymi funkcjami duszpasterskimi lub zakonnymi,11) odbywania zastępczych form służby wojskowej,
12) nauki w Krajowej Szkole Administracj
i Publicznej przez słuchaczy pobierających stypendium,13) wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umo
wy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.4. Za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.
5. Za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje org
anizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.6. Za zbiorowy wypadek przy pracy uważa się wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.
Art. 4.
Za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w wykazie chorób zawodowych, o którym mowa w art. 237 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, jeżeli została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub sposobem wykon
ywania pracy.
Art. 5.
1. Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, o których mowa w a
rt. 3 ust. 3, dokonuje w karcie wypadku:1) podmiot wypłacający stypendium sportowe - w stosunku do pobierających te st
ypendia,2) podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresz
towania - w stosunku do wykonujących tę pracę na podstawie skierowania do pracy,3) Kancelaria Sejmu i Kancelaria Senatu - w stosunku do posłów i senatorów,
4) pracodawca lub jednostka, w której absolwent odbywa staż lub jednostka, w kt
órej absolwent odbywa szkolenie - w stosunku do absolwenta pobierającego stypendium w okresie odbywania tego stażu lub szkolenia na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy,5) spółdzielnia produkcyjna, spółdzielnia kółek rolniczych - w stosunku do czło
nków tych spółdzielni oraz innych osób traktowanych na równi z członkiem spółdzielni, w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, wykonujących pracę na rzecz tych spółdzielni,6) podmiot, na którego rzecz wykonywana jest praca na podstawie umowy agencyj
nej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia - w stosunku do wykonujących te umowy,7) osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia - w stosunku do współpracujących z tą osobą,
8) Zakład - w stosunku do prowadzących pozarolniczą działalność oraz współprac
ujących przy prowadzeniu takiej działalności w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem pkt 9,9) Komisja ds. Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców - w stosunku do twórców i artystów,
10) właściwa zwierzchnia instytucja diecezjalna lub zakonna - w stosunku do
duchownych,11) pracodawca, u którego poborowy odbywa zastępczą służbę wojskową - w stosu
nku do odbywających tę służbę,12) Krajowa Szkoła Administracji Publicznej - w stosunku do słuchaczy tej szkoły pobierających stypendium,
13) pracodawca - w stosunku
do osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoby te pozostają w stosunku pracy,14) podmiot, z którym została zawarta umowa agencyjna, umowa zlecenia lub umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przep
isy dotyczące zlecenia, albo umowa o dzieło - w stosunku do osób wykonujących umowę, jeżeli w ramach takiej umowy praca jest wykonywania na rzecz pracodawcy, z którym osoby te pozostają w stosunku pracy.2. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, jakiemu uległ ubezpieczony będący pracownikiem, a także stwierdzenie choroby zawodowej u pracownika następuje w trybie określonym przepisami Kodeksu pracy.
3. W sprawach zgłaszania i stwierdzania chorób zawodowych do ubezpieczonych w
ymienionych w art. 3 ust. 3 stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy.4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, tryb uznawania zdarzenia, o którym mowa w art. 3 ust. 3, za wypadek przy pracy, kwalifikację prawną zdarzenia, wzór karty wypadku i termin jej sporządzania, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia jednolitości obowiązujących rozwiązań dotyczących ustalania okoliczności i przyczyn tych wypa
dków.
Rozdział 2
Rodzaje świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
warunki nabywania prawa do świadczeń, zasad
Art. 6.
1. Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługują następujące świa
dczenia:1) zasiłek chorobowy - dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spow
odowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,2) świadczenie rehabilitacyjne - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do
pracy,3) zasiłek wyrównawczy - dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdr
owiu,4) jednorazowe odszkodowanie - dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub dł
ugotrwałego uszczerbku na zdrowiu,5) jednorazowe odszkodowanie - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty,
6) renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawo
dowej,7) renta szkoleniowa - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celo
wość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,8) renta rodzinna -
dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,9) dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej,
10) pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochro
nnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.2. Osobom:
1) prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym,
2) duchownym będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenia
oraz członkom ich rodzin świadczenia, o których mowa w ust. 1, nie przysługują w razie występowania w dniu wypadku zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 2,00 zł - do czasu spłaty całości zadłużenia, z z
astrzeżeniem art. 47 ust. 3.3. Prawo do
świadczeń , o których mowa w ust. 1 pkt 1, 2, 4, 5, 10, przedawnia się, jeżeli zadłużenie, o którym mowa w ust. 2, nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku.4. Osobom, o których mowa w ust. 2, Zakład wypłaca świadczenia w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do tych świadczeń, nie później jednak niż w ciągu 60 dni od spłaty całości zadłużenia.
Art. 7.
Przy ustalaniu prawa do świadczeń wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, podstawy w
ymiaru i ich wysokości, a także przy ich wypłacie, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.
Art. 8.
1. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu.
2. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, z zastrz
eżeniem ust. 3.3. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje za okresy niezdo
lności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za które ubezpieczony na podstawie odrębnych przepisów zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy.4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do świadczenia rehabilitacyjnego.
Art. 9.
1. Zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysług
ują w wysokości 100% podstawy wymiaru.2. Podstawę wymiaru zasiłku i świadczenia, o których mowa w ust. 1, stanowi kwota będąca podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe.
3. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego:
1) pracownikom - stosuje się zasady określone w rozdziale 8 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego,
2) członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych
3) pozostałym osobom - stosuje się zasady określone w art. 46, 48, 51 i 52 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego, z tym ż
e przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe po odliczeniu kwoty odpowiadającej 16,26% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie wypadkowe.4. Jeżeli niezdolność do pracy ubezpieczonego, o którym mowa w ust. 3 pkt 3, powstała w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia wypadkowego, podstawę w
ymiaru zasiłku chorobowego, z zastrzeżeniem art. 8 ust. 3, stanowi:1) kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium sportowego - dla ubezpi
2) kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium - dla ubezpieczonych będących słuchaczami Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,
3) kwota otrzymanego za ten miesiąc stypendium - dla ubezpieczonych będących absolwentami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia lub st
ażu, na które zostali skierowani przez powiatowy urząd pracy,4) kwota najniższego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 77
4 Kodeksu pracy, zwana dalej "kwotą najniższego wynagrodzenia" - dla ubezpieczonych odbywających zastępcze formy służby wojskowej- po odliczeniu kwoty, o której mowa w ust. 3 pkt 3.
5. Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego przysługującego ubezpieczonym odbywającym z
astępcze formy służby wojskowej nie może być niższa od najniższego wynagrodzenia, obowiązującego w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, po odliczeniu kwoty, o której mowa w ust. 3 pkt 3.
Art. 10.
Prawo do zasiłków i świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego ustalają i świadczenie to oraz zasiłki wypłacają:
1) płatnicy składek, jeżeli są zobowiązani do ustalania prawa do zasiłków w razie ch
2) Zakład - w pozostałych przypadkach.
Art. 11.
1. Ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszk
odowanie.2. Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, kt
óre powoduje upośledzenie czynności organizmu nie rokujące poprawy.3. Za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organ
izmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie.4. Oceny stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji.
5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu oraz tryb postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku i wypłacaniu jednorazowego odszkodowania, kierując się koniecznością zape
wnienia ochrony interesów ubezpieczonego oraz koniecznością przejrzystości i sprawności postępowania w sprawie o jednorazowe odszkodowanie.
Art. 12.
1. Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagr
odzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z zastrzeżeniem art. 55 ust. 1.2. Jeżeli wskutek pogorszenia się stanu zdrowia stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu będący następstwem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, który był podstawą przyznania jednorazowego odszkodowania, ulegnie zwiększeniu co na
jmniej o 10 punktów procentowych, jednorazowe odszkodowanie zwiększa się o 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent uszczerbku na zdrowiu przewyższający procent, według którego ustalone było to odszkodowanie, z zastrzeżeniem art. 55 ust. 2.3. Jednorazowe odszkodowanie ulega zwiększeniu o kwotę stanowiącą 3,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli w stosunku do ubezpieczonego została orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność
do samodzielnej egzystencji wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli wskutek pogorszenia się stanu zdrowia w następstwie wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w stosunku do rencisty z
ostała orzeczona całkowita niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji.5. Do ustalenia wysokości jednorazowego odszkodowania, o którym mowa w ust. 1-4, przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w dniu wydania decyzji, o kt
órej mowa w art. 15.6. Kwoty jednorazowych odszkodowań zaokrągla się do pełnych złotych.
Art. 13.
1. Członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub ch
oroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Odszkodowanie to przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego.2. Członkami rodziny uprawnionymi do odszkodowania są:
1) małżonek, z zastrzeżeniem ust. 3,
2) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunk
3) rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci
ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.3. Jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje małżonkowi w przypadku orzeczonej sep
aracji.
Art. 14.
1. Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest tylko jeden członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, przysługuje ono w w
ysokości:1) 18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawnionymi są małżonek lub dziecko,
2) 9-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawniony jest inny członek rodz
2. Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie:
1) małżonek i jedno lub więcej dzieci - odszkodowanie przysługuje w wysokości
2) dwoje lub więcej dzieci - odszkodowanie przysługuje w wysokości określonej w ust. 1 pkt 1, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugie i każde następne dziecko.
3. Jeżeli obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny, każdemu z nich odszkodowanie przysługuje w wysokości 3,5-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom zgodnie z ust. 1 pkt 1 lub ust. 2.
4. Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci, odszkodowanie to przysługuje w wysokości ustalonej w
edług zasad określonych w ust. 1 pkt 2, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie, na drugiego i każdego następnego uprawnionego.5. Kwotę jednorazowego odszkodowania ustaloną zgodnie z ust. 2 lub 4 dzieli się w równych częściach między uprawnionych.
6. Do ustalania wysokości jednorazowego odszkodowania przepisy art. 12 ust. 5 stosuje się odpowiedn
io.7. Jednorazowe odszkodowanie z tytułu śmierci ubezpieczonego lub rencisty, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, pomniejsza się o kwotę jednorazowego odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, wypłac
onego temu ubezpieczonemu lub renciście.8. Kwotę jednorazowego odszkodowania zaokrągla się do pełnych złotych.
9. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" wysokość kwot jednorazowych odszkodowań, o których mowa w ust. 1-4 i art. 12.
Art. 15.
1. Przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji Zakładu.
2. Decyzję, o której mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 4, Zakład wydaje w ciągu 14 dni od dnia:
1) otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika,
2) wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
3. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do jednorazowego odszkodowania oraz jego wysokość, Zakład dokonuje z urzędu wypłaty odszkodowania w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.
4. Od decyzji przysługuje odwołanie w trybie i na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.
Art. 16.
Stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową ustala lekarz orzecznik. W przypadku ustalania prawa do świa
dczeń, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 i 5-8, lekarz orzecznik ustala również niezdolność do pracy oraz jej związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, a także związek śmierci ubezpieczonego lub rencisty z takim wypadkiem lub chorobą.
Art. 17.
1. Przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej i dodatku do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej z tytułu ubezpiecz
enia wypadkowego, do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.2. Świadczenia, o których mowa w ust. 1, przysługują niezależnie od długości okresu
ubezpieczenia wypadkowego oraz bez względu na datę powstania niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.3. Przy ustalaniu podstawy wymiaru renty
nie stosuje się ograniczenia wskaźnika wysokości podstawy, o którym mowa w art. 15 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.4. Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, przywraca się w razie ponownego powstania tej niezdolności bez względu na okres, jaki upłynął od ustania prawa do renty.
5. Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje uprawnionym członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby z
awodowej.6. Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z tytułu niezdolności do pracy
.7. Członkom rodziny rencisty uprawnionego do renty z ubezpieczenia wypadkowego, który zmarł z innych przyczyn niż wypadek przy pracy lub choroba zawodowa, prz
ysługują świadczenia określone w ustawie o emeryturach i rentach z FUS bez względu na długość okresu uprawniającego do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie tych przepisów.
Art. 18.
1. Renta z tytułu niezdolności do pracy i renta szkoleniowa z ubezpieczenia wypadkow
ego nie może być niższa niż:1) 80% podstawy jej wymiaru - dl
a osoby całkowicie niezdolnej do pracy,2) 60% podstawy jej wymiaru - dla osoby częściowo niezdolnej do pracy,
3) 100% podstawy jej wymiaru - dla osoby uprawnionej do renty szkoleniowej.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku ustalenia podstawy wym
iaru renty z uwzględnieniem art. 17 ust. 3.
Art. 19.
Jeżeli do renty rodzinnej z ubezpieczenia wypadkowego jest uprawniona sierota zupełna, przysługuje jej z tego ubezpieczenia dodatek dla sieroty zupełnej na zasadach i w wysok
ości określonej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.
Art. 20.
1. Renty z ubezpieczenia wypadkowego oraz dodatki dla sieroty zupełnej z tego ubezpi
eczenia podlegają waloryzacji w terminach i na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.2. Renta z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa oraz renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego nie może być niższa niż 120% kwoty najniższej o
dpowiedniej renty ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z FUS.
Art. 21.
1. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków, o których mowa w art. 3, było udowodnione nar
uszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.2. Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub su
bstancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.3. Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że ubezpieczony znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, płatnik składek kieruje ubezpieczonego na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie.
Ubezpieczony jest obowiązany poddać się temu badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne zachowanie uniemożliwiające jego przeprowadzenie powoduje pozbawienie prawa do świadczeń, chyba że ubezpieczony udowodni, że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie się temu badaniu.4. Koszty badań, o których mowa w ust. 3, zwracane są kierującemu na te badania przez Zakład, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. W przypadkach określonych w ust. 2 koszty badań ponosi ubezpieczony.
6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, sposób dokonywania rozliczeń kosztów, o których mowa w ust. 4, tryb postępowania, rodzaje dokumentacji niezbędnej do tych rozliczeń oraz termin ich dokon
ania, biorąc pod uwagę konieczność niezwłocznego uzyskania zwrotu poniesionych kosztów kierującemu na takie badania.
Art. 22.
1. Zakład odmawia przyznania świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego w przypadku:
1) nieprzedstaw
ienia protokołu powypadkowego lub karty wypadku,2) nieuznania w protokole powypadkowym lub karcie wypadku zdarzenia za wypadek przy pracy w rozumieniu ustawy,
3) gdy protokół powypadkowy lub karta wypadku zawierają stwierdzenia bezpo
dstawne.2. Odmowa prz
yznania świadczeń z powodów, o których mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji Zakładu.3. Jeżeli w protokole powypadkowym lub karcie wypadku są braki formalne, Zakład ni
ezwłocznie zwraca protokół lub kartę wypadku w celu ich uzupełnienia.
Art. 23.
1. Z
2. Ze środków Funduszu wypadkowego są pokrywane koszty przedmiotów ortopedyc
znych w wysokości udziału własnego ubezpieczonego określonego w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.
Rozdział 3
Zbieg prawa do świadczeń
Art. 24.
W razie zbiegu uprawnień do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego z
uprawnieniami do świadczeń, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, z ubezpieczenia wypadkowego, ubezpieczonemu przysługuje świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego.
Art. 25.
1. W razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku rent przewidzianych w ustawie wypłaca się rentę wyższą lub wybraną przez tę osobę.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio w razie zbiegu u jednej osoby prawa do renty określonej w ustawie z prawem do renty określonym w przepisach wymienionych w art. 61.
3. Osobie uprawnionej do renty na podstawie ustawy albo na podstawie przepisów wy
mienionych w art. 61, która jest równocześnie uprawniona do świadczeń o charakterze rentowym na podstawie odrębnych przepisów albo do uposażenia w stanie spoczynku przyznanego z powodu choroby lub utraty sił albo uposażenia rodzinnego, wypłaca się jedno świadczenie - wyższe lub przez nią wybrane.4. Osobie uprawnionej do renty rodzinnej na podstawie ustawy albo na podstawie prze
pisów wymienionych w art. 61, która jest równocześnie uprawniona do uposażenia w stanie spoczynku przyznanego ze względu na wiek, wypłaca się jedno świadczenie - wyższe lub przez nią wybrane.
Art. 26.
1. Osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypa
dkowego oraz do emerytury na podstawie odrębnych przepisów wypłaca się, zależnie od jej wyboru:1) przysługującą rentę powiększoną o połowę emerytury, albo
2) emerytu
rę powiększoną o połowę renty.2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby, która nabyła prawo do renty w z
amian za gospodarstwo rolne przekazane na własność Państwa oraz do osoby pobierającej uposażenie w stanie spoczynku przyznane ze względu na wiek.3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli osoba uprawniona osiąga przychód powodujący zawieszenie prawa do świadczeń lub zmniejszenie ich wysokości określony w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, niezależnie od wysokości tego prz
ychodu.
Rozdział 4
Zasady różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe
z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń
zaw
Art. 27.
Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na rok składkowy.
Art. 28.
1. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłasz
ającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności, zgodnie z zasadami określonymi w art. 30.2. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłasz
ającego do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych ustala Zakład jako iloczyn stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe określonej dla grupy działalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego ustalonego dla płatnika składek, z zastrzeżeniem art. 33.3. Liczbę ubezpieczonych, o których mowa w ust. 1 i 2, ustala się jako iloraz s
umy ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego i liczby miesięcy, przez które płatnik składek był w poprzednim roku kalendarzowym zgłoszony w Zakładzie co najmniej 1 dzień.4. Je
żeli płatnik składek zgłaszany jest w Zakładzie w okresie od dnia 1 stycznia danego roku do dnia 31 marca następnego roku, liczbę ubezpieczonych, o których mowa w ust. 3, ustala się w oparciu o liczbę ubezpieczonych podlegających zgłoszeniu do ubezpieczenia wypadkowego w miesiącu kalendarzowym, od którego płatnik składek został zgłoszony w Zakładzie.
Art. 29.
1. Płatnik składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, należy do grupy działalności ustal
onej dla jego rodzaju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia poprzedniego roku.2. Płatnik składek zgłoszony w Zakładzie w okresie od dnia 1 stycznia danego roku do dnia 31 marca następnego roku należy do grupy działalności ustalonej dla jego rodz
aju działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu, od którego płatnik składek jest w Zakładzie zgłoszony.
Art. 30.
1. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe dla grupy działalności ustala się w zależności od kategorii ryzyka ustalonej dla tej grupy.
2. Kategorię ryzyka dla grupy działalności ustala się w zależności od ryzyka określonego wskaźnikami częstości:
1) poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem,
2) poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich,
3) stwierdzonych chorób zawodowych,
4) zatrudnionych w
warunkach zagrożenia.3. Wpływ każdego ze wskaźników częstości, o których mowa w ust. 2, na ustalenie k
ategorii ryzyka dla grupy działalności jest równy.4. Kategorię ryzyka dla grupy działalności ustala się w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego za trzy ostatnie lata kalendarzowe, dostępne w dniu 31 stycznia dan
ego roku.5. Kategorię ryzyka dla grup działalności ustala się na okres nie dłuższy niż 3 lata skła
dkowe.
Art. 31.
1. Wysokość wskaźnika korygującego, o którym mowa w art. 28 ust. 2, wy
nosi:1) w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 marca 2009 r. - od 0,8 do 1,2,
2) od dnia 1 kwietnia 2009 r. - od 0,5 do 1,5.
2. Wskaźnik korygujący ustala się na rok składkowy w zależności od kategorii ryzyka ust
alonej dla płatnika składek.3. Ka
tegorię ryzyka dla płatnika składek ustala się w zależności od ryzyka określonego wskaźnikami częstości:1) poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem,
2) poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich,
3) zatrudnionych w warunkach zagroże
4. Wpływ wskaźników częstości określonych w ust. 3 pkt 1 i 2 na ustalenie kategorii r
yzyka dla płatników składek jest równy, a wskaźnika częstości określonego w ust. 3 pkt 3 - dwukrotnie większy niż każdego z tych dwóch wskaźników.5. Kategorię ryzyka dla płatnika składek ustala się na podstawie danych, o których mowa w ust. 3, przekazanych przez płatnika składek za trzy kolejne, ostatnie lata kalend
arzowe.6. Dane, o których mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do dnia 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy w informacji zawierającej w szczególności:
1) dane identyfikacyjne płatnika składek, określone w przepisach o systemie ube
2) rodzaj działalności według PKD,
3) liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpiecz
enia wypadkowego,4) adres płatnika składek.
7. Informację, o której mowa w ust. 6, przekazuje płatnik składek zgłoszony w Zakładzie nieprzerwanie od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia poprzedniego roku i co najmniej 1 dzień w styczniu danego roku.
8. Info
rmację, o której mowa w ust. 6, przekazuje się w takiej samej formie, jaka obowiązuje płatnika składek w odniesieniu do dokumentów określonych przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.
Art. 32.
1. O wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym Zakład zawiadamia płatnika składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, nie później niż do dnia 20 kwietnia danego roku, z wyłączeniem prz
ypadków określonych w art. 33 ust. 1 i 2.2. Jeżeli płatnik składek do dnia 30 kwietnia danego roku nie otrzyma zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, powinien zwrócić się do jednostki organizacyjnej Zakładu właściwej ze względu na swoją siedzibę o podanie wysokości stopy procentowej składki na ube
zpieczenie wypadkowe.
Art. 33.
1. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, któremu Zakład nie ustalił kategorii ryzyka z uwagi na brak obowiązku przekazywania informacji, o której mowa w art. 31 ust. 6, przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe, wynosi tyle, co stopa procentowa określona dla grupy działa
lności, do której należy.2. Jeżeli przed upływem terminu opłacania składek, określonego w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, płatnik składek, o którym
mowa w ust. 1, nie otrzyma z urzędu statystycznego zaświadczenia o wpisie do rejestru REGON zawierającego informację o rodzaju działalności według PKD, stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się zaliczkowo w wysokości określonej w art. 28 ust. 1. Po otrzymaniu zaświadczenia płatnik składek obowiązany jest od początku roku składkowego skorygować stopę procentową składki do wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której jest zaklasyfikowany.3. Stopa procentowa s
kładki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek niepodlegającego wpisowi do rejestru REGON wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności zgodnie z zasadami określonymi w art. 30.4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporzą
dzenia:1) grupy działalności w oparciu o rodzaj działalności PKD ujęty w rejestrze R
EGON,2) szczegółowe zasady ustalania kategorii ryzyka w zależności od wskaźników częstości, kategorie ryzyka oraz stopy procentowe składek na ubezpieczenie wypa
dkowe dla grup działalności,3) szczegółowe zasady ustalania kategorii ryzyka dla płatników składek w zależności od wskaźników częstości,
4) szczegółowe zasady ustalania wskaźnika korygującego,
5) wzór informacji, o której mowa w art. 31 ust. 6.
Art. 34.
1. Jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150% stopy procentowej ustalonej
na podstawie prawidłowych danych. Płatnik składek zobowiązany jest opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę.2. Jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zawyżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala stopę procentową składki na cały rok składkowy w wys
okości stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych.3. Przepis ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do płatników składek, o których mowa w art. 28 ust. 1 i art. 33 ust. 1 i 2, którzy nieprawidłowo ustalili liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności, przy czym, jeżeli płatnik składek stwierdzi nieprawidłowość, obowiązany jest on ponownie ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie w
ypadkowe we własnym zakresie.4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 i 2, płatnik składek zobowiązany jest złożyć br
akującą informację lub dokonać korekty nieprawidłowej informacji.5. W przypadku, o którym mowa w ust. 1-3, płatnik składek zobowiązany jest dokonać korekty deklaracji rozliczeniowych i imiennych raportów miesięcznych, w których podał nieprawidłową stopę procentową składki na ubezp
ieczenie wypadkowe.
Art. 35.
Jeżeli w czasie kontroli przeprowadzanych u płatników składek inspektorzy pracy stwie
rdzą podanie nieprawidłowych danych, o których mowa w art. 31 ust. 6, informują o tym Zakład podając równocześnie prawidłowe dane.
Art. 36.
1. Inspektor pracy może wystąpić do jednostki organizacyjnej Zakładu właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek z wnioskiem o podwyższenie płatnikowi skł
adek, u którego w czasie dwóch kolejnych kontroli stwierdzono rażące naruszenie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, o 100% stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalanej na najbliższy rok składkowy.2. Decyzję w sprawie podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypa
dkowe, o której mowa w ust. 1, wydaje Zakład.3.
Jeżeli zostanie wniesione odwołanie od decyzji, o której mowa w ust. 2, inspektor pracy jest przed sądem uczestnikiem postępowania w tych sprawach.
Rozdział 5
Zasady finansowania prewencji wypadkowej
Art. 37.
1. W ustawie budżetowej określa się corocznie kwotę wydatków na prewencję wypa
dkową w wysokości do 1% należnych składek na ubezpieczenie wypadkowe przewidzianych w planie finansowym Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na dany rok budżetowy.2. Środki, o których mowa w ust. 1, przeznacza się na finansowanie działalności związ
anej z zapobieganiem wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym, a w szczególności na:1) analizy przyczyn i skutków wypadków przy pracy, a zwłaszcza wypadków śmierte
2) upowszechnian
ie wiedzy o zagrożeniach powodujących wypadki przy pracy i choroby zawodowe oraz sposobach przeciwdziałania tym zagrożeniom,3) prowadzenie prac naukowo-badawczych mających na celu eliminację lub ogran
iczenie przyczyn powodujących wypadki przy pracy i choroby zawodowe.3. Działalność, o której mowa w ust. 2, prowadzi Zakład.
Rozdział 6
Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe
Art. 38.
W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospol
itej Polskiej (Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205, Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 732 i Nr 113, poz. 984 i 985) w art. 197 wprowadza się następujące zmiany:1) skreśla się ust. 1-6;
2) w ust. 7 skreśla się pkt 2.
Art. 39.
W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805 oraz z 2002 r. Nr 135, poz. 1146) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 92 w § 1 w pkt 2 skreśla się wyrazy "wypadku przy pracy," oraz wyrazy "choroby zawodowej lub";
2) art. 2371 otrzymuje brzmienie:
"Art. 2371
§ 2. Pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy, przysługuje od pracodawcy odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, z wyjątkiem utra
ty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych.§ 3. Wysokość odszkodowania, o którym mowa w § 2, ustala prac
odawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - pracodawca dokonuje takich ustaleń w porozumieniu z pracownikami wybranymi w tym celu przez załogę, w trybie przyjętym w zakładzie pracy.".
Art. 40.
W ustawie z dnia 29 czerwca 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niew
ypłacalności pracodawcy (Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85 i Nr 127, poz. 1088) wprowadza się następujące zmiany:1) w art. 6:
a) w ust. 2 skreśla się pkt 1,
b) skreśla się ust. 3;
2) w art. 6a skreśla się ust. 1.
Art. 41.
W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz.U. z 2001 r. Nr 6, poz. 56, Nr 42, poz. 475, Nr 89, poz. 973, Nr 100, poz. 1080, Nr 122, poz. 1323 i 1325, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1793 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 675 i Nr 113, poz. 984) w art. 37c skreśla się ust. 2 i 3.
Art. 42.
W ustawie z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U. Nr 73, poz. 350 i Nr 137, poz. 638, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 98, poz. 604, Nr 106, poz. 679, Nr 121, poz. 770 i Nr 160, poz. 1080, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 52, poz. 527 i 528, z 2000 r. Nr 6, poz. 69, z 2001 r. Nr 94, poz. 1032 i Nr 138, poz. 1567 oraz z 2002 r. Nr 27, poz. 266) w art. 28 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
"2a. Świadczenia, o których mowa w ust. 2, dla posła lub senatora niepobierającego uposażenia są finansowane z budżetu państwa.".
Art. 43.
W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, po
z. 636, Nr 72, poz. 802, Nr 78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, poz. 1041, Nr 104, poz. 1104 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 39, poz. 459, Nr 72, poz. 748, Nr 100, poz. 1080, Nr 110, poz. 1189, Nr 111, poz. 1194, Nr 130, poz. 1452 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365 i Nr 74, poz. 676) wprowadza się następujące zmiany:1) w art. 22 w ust. 2 skreśla się pierwsze zdanie;
2) w art. 55 w pkt 4 na końcu dodaje się wyrazy " , a także koszty prewencji wypadk
owej określone w odrębnych przepisach.".
Art. 44.
W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70, poz. 774,
Nr 72, poz. 801 i 802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r. Nr 2, poz. 26, Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238, Nr 56, poz. 678 i Nr 84, poz. 948, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 85, poz. 924, Nr 89, poz. 968, Nr 111, poz. 1194 i Nr 154, poz. 1792 oraz z z 2002 r. Nr 74, poz. 676) po art. 57 dodaje się art. 57a i 57b w brzmieniu:"Art. 57a. Warunek określony w art. 57 pkt 2 nie jest wymagany od ubezpiecz
onego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.Art. 57
b. 1. Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.2. Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu również drogę do miejsca lub z mie
jsca:1) innego zatrudnienia lub
2) zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo sp
ołecznych,3) zwykłego spożywania posiłków,
4) odbywania nauki lub studiów.
3. Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w drodze do pracy lub z pracy dokonują w karcie wypadku w drodze do pracy lub z pracy pr
acodawcy w stosunku do ubezpieczonych, będących pracownikami, a w stosunku do pozostałych ubezpieczonych podmioty określone w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia ........... o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr. ... poz. ...).4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady, tryb uznawania zd
arzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposób jego dokumentowania, wzór karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz termin jej sporządzania, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia jednolitości sposobu informowania o zaistnieniu wypadku.".
Art. 45.
W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 53, poz. 633 oraz z 2001 r. Nr 99, poz. 1075 i Nr 154, poz. 1791) wprowadza się następujące zmiany:
1) w
art. 3 w pkt 4 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje pkt 5 w brzmieniu:"5) wypadek w drodze do pracy lub z pracy - zdarzenie, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia chorobowego uznane za wypadek na zasadach określonych w przep
2) skreśla się art. 5;
3) w art. 29 w ust. 4a wyraz "16" zastępuje się wyrazem "14".
Art. 46.
Do wniosków o jednorazowe odszkodowanie zgłoszonych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy obowiązujące w dniu wydania orzeczenia o uszczerbku na zdrowiu lub stwierdzającego związek śmierci z wypadkiem albo chor
obą zawodową.
Art. 47.
1. Przepisy ustawy stosuje się do wniosków o jednorazowe odszkodowanie z tytułu w
ypadku przy prowadzeniu działalności pozarolniczej lub współpracy przy jej prowadzeniu, który nastąpił po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejścia w życie ustawy, o ile wniosek został złożony w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3.2. Przepisy ustawy stosuje się do wniosków o jednorazowe odszkodowanie z tytułu:
1) powstałego po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejścia w życie ustawy,
2) śmierci ubezpieczonego lub rencisty po dniu 31 grudnia 1998 r., a przed dniem wejścia w życie ustawy, pozostającej w związku z chorobą, o której mowa w pkt 1
- o
ile wniosek został złożony w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, z zastrzeżeniem ust. 3.3. Osobom zgłaszającym wnioski zgodnie z ust. 1 lub 2 jednorazowe odszkodowanie nie przysługuje w razie występowania w dniu złożenia wniosku zadłużenia z tytułu skł
adek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 2,00 zł i nie uregulowania tego zadłużenia do dnia 30 czerwca 2003 r.
Art. 48.
Od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 31 marca 2003 r. wysokość należnego jednor
azowego odszkodowania ustala się w oparciu o przepisy dotychczasowe.
Art. 49.
1. Wnioski o świadczenia z tytułu wypadków w drodze do pracy lub z pracy, które miały miejsce przed dniem wejścia w życie ustawy podlegają rozpatrzeniu na podstawie przepisów dotychczasowych.
2. Wysokość jednorazowego odszkodowania z tytułu śmierci lub uszczerbku na zdrowiu powstałego w wyniku wypadków, o których mowa w ust. 1, ustala się w oparciu o stawki jednorazowego odszkodowania obowiązujące w grudniu 2002 r.
3. Wnioski o świadczenia z tytułu wypadków w szczególnych okolicznościach zaistni
ałych przed dniem wejścia w życie ustawy rozpatruje się na podstawie przepisów obowiązujących w dniu wypadku.
Art. 50.
1. Renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowe oraz renty rodzinne, przyzn
ane na podstawie przepisów wymienionych w art. 61, stają się rentami w rozumieniu niniejszej ustawy.2. Ponowne ustalenie wysokości świadczeń, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem zasady określonej w art. 17 ust. 3, następuje na wniosek osoby upra
wnionej.3. Za
kład informuje osoby pobierające w dniu wejścia w życie ustawy renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinne, przyznane na podstawie przepisów dotychczasowych - o obowiązujących od dnia 1 stycznia 2003 r. warunkach pobierania świadczeń w związku z osiąganiem przychodów.
Art. 51.
1. Osobom, którym przed dniem wejścia w życie ustawy wypłacono jednorazowe o
dszkodowanie, a po tym dniu nastąpiło pogorszenie ich stanu zdrowia, będące następstwem choroby zawodowej lub wypadku, z tytułu którego wypłacono już odszkodowanie, zwiększa się to odszkodowanie według zasad określonych w art. 12 ust. 2-4.2. Zakład wypłaca kwotę, o którą nastąpiło zwiększenie jednorazowego odszkodow
ania.
Art. 52.
1. Członkom rodziny pozostałym po:
1) renciście pobierającym rentę z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy, którego śmierć nastąpiła po wejściu w życie ustawy, wskutek takiego wypadku,
2) renciście pobierającym rentę z tytułu wypadku w szczególnych okolicznościach lub z tytułu choroby zawodowej pozostającej w zwią
przysługuje renta rodzinna na warunkach określonych w art. 17 i jednorazowe o
dszkodowanie na warunkach określonych w art. 13 i 14.2. Przy orzekaniu związku śmierci rencisty z wypadkiem lub chorobą zawodową przepis art. 16 stosuje się odpowiednio.
Art. 53.
1. Pierwszy rok składkowy obejmuje składki na ubezpieczenie wypadkowe należne za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do
dnia 31 marca 2004 r.2. Stopę procentową składek na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, należnych za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 marca 2006 r., ustala się w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której płatnik składek należy.
3. Informację, o której mowa w art. 31 ust. 6, za:
1) 2003 r. - przekazuje się do dnia 31 stycznia 2004 r.,
2) 2004 r. - przekazuje się do dnia 31 stycznia 2005 r.
w takiej samej formie, jaka obowi
ązuje płatnika składek w odniesieniu do dokumentów określonych przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.4. W przypadku składek na ubezpieczenie wypadkowe należnych za okres od dnia 1 stycznia 2003 r. do dnia 31 marca 2006 r., płatnik składek, który nieprawidłowo
ustali liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności, co spowoduje:1) zaniżenie stopy procentowej składek - po stwierdzeniu nieprawidłowości zob
2) zawyżenie stopy procentowej składek - po stwierdzeniu nieprawidłowości zob
owiązany jest ponownie ustalić stopę procentową na cały rok składkowy w oparciu o prawidłowe dane.5. W przypadku, o którym
mowa w ust. 4, płatnik składek zobowiązany jest dokonać korekty deklaracji rozliczeniowych i imiennych raportów miesięcznych, w których podał nieprawidłową stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe.
Art. 54.
Jeżeli stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla grupy działalności, n
ależna za okres do dnia 31 marca 2007 r., ustalona zgodnie z zasadami określonymi w art. 30 ust. 1, jest niższa niż 25% najwyższej stopy procentowej ustalonej dla grup działalności na dany rok składkowy, stopę procentową dla tej grupy działalności ustala się w wysokości 25 % najwyższej stopy procentowej dla grup działalności.
Art. 55.
1. Jednorazowe odszkodowanie za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje w wysokości:
1) 16%
przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2003 r. do dnia 31 marca 2004 r.,2) 17% przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2004 r. do dnia 31 marca 2005 r.,
3) 18% przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia
2005 r. do dnia 31 marca 2006 r.,4) 19% przeciętnego wynagrodzenia - w okresie od dnia 1 kwietnia 2006 r. do dnia 31 marca 2007 r.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do zwiększenia jednorazowego odszkodow
ania, o którym mowa w art. 12 ust. 2.
Art. 56.
1. Ubezpieczeni będący pracownikami lub członkowie rodzin pracowników, których roszczenie o jednorazowe odszkodowanie nie zostało zaspokojone przez syndyka, l
ikwidatora lub niewypłacalnego pracodawcę, mogą w terminie do dnia 30 czerwca 2003 r. wystąpić z pisemnym wnioskiem do kierownika Biura Terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych o wypłatę jednorazowego odszkodowania.2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać określenie syndyka, likwidatora lub niewypłacalnego pracodawcy. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwie
rdzające prawo do jednorazowego odszkodowania i dokumenty potwierdzające przeprowadzenie bezskutecznego postępowania zmierzającego do wyegzekwowania należności albo dokumenty potwierdzające niezaspokojenie roszczenia w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym prowadzonym wobec niewypłacalnego pracodawcy.3. Osoby nie posiadające orzeczenia o uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypa
dkiem przy pracy lub chorobą zawodową albo orzeczenia stwierdzającego związek śmierci z tym wypadkiem lub chorobą, składają do Zakładu wniosek o jego ustalenie do dnia 30 czerwca 2003 r. Orzeczenie uzyskane w tym trybie jest podstawą roszczeń, o których mowa w ust. 1.4. Do roszczeń, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się art. 6 ust. 3 ustawy z dnia
29 czerwca 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pr
Art. 57.
Ilekroć przepisy odsyłają do przepisów o świadczeniach z tytułu wypadk
ów przy pracy i chorób zawodowych, należy przez to rozumieć przepisy niniejszej ustawy.
Art. 58.
W zakresie nieuregulowanym ustawą stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa oraz ustawy o emeryturac
h i rentach z FUS.
Art. 59.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie pozostają w mocy przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy, o której mowa w art. 61 pkt 2, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami niniejszej ustawy.
Art. 60.
Przepisy:
1) art. 34 ust. 3, stosuje się poczynając od składek należnych za okres od dnia 1 kwietnia 2006 r.,
2) art. 36 stosuje się do kontroli przeprowadzonych u płatników składek nie wcz
eśniej niż w dniu wejścia w życie ustawy.
Art. 61.
Tracą moc:
1) u
stawa z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin (Dz.U. z 1983 r. Nr 31, poz. 145, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1989 r. Nr 35, poz. 190, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 oraz z 1998 r. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118),2) ustawa z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 36, poz.
206, z 1991 r. Nr 94, poz. 422, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 24, poz. 110 i Nr 100, poz. 461, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 2002 r. Nr 78, poz. 713),3) ustawa z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wyko
nujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz.U. z 1995 r. Nr 65, poz. 333 i Nr 128, poz. 617, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60, poz. 636),4) d
ekret z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz.U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135, z 1989 r. Nr 35, poz. 190, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60, poz. 636),5) ustawa z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz.U. z 1989
r. Nr 46, poz. 250, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 104, poz. 450 i Nr 110, poz. 474, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461 i Nr 124, poz. 585, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60, poz. 636),6) ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o ubezpieczeniu społecznym duchownych (Dz.U. Nr 29, poz. 156, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 104, poz. 450, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 100, poz. 461, z 1997 r. Nr 28,
poz. 153, z 1998 r. Nr 137, poz. 887 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 1999 r. Nr 60, poz. 636).
Art. 62.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., z wyjątkiem:
1) art. 45 pkt 3, art. 50 ust. 3 i art. 56, które wchodzą w życie z dniem ogłosz
2) a
rt. 40, który wchodzi w życie z dniem 1 października 2003 r.MARSZAŁEK SEJMU
(-) Marek BOROWSKI