Druk nr 1066
12 lipca 2005 r.
SENAT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
V KADENCJA
MARSZAŁEK SEJMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Pan
Longin PASTUSIAK
MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Zgodnie z art. 121 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przesłać Panu Marszałkowi do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 107. posiedzeniu w dniu 8 lipca 2005 r. ustawę
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
Z poważaniem
(-) wz. Tomasz Nałęcz
Wicemarszałek Sejmu
USTAWA
z dnia 8 lipca 2005 r.
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
W celu zwiększenia skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz inicjowania i wspierania działań polegających na podnoszeniu świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie stanowi się, co następuje:
Art. 1.
Ustawa określa:
1) zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
2) zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie;
3) zasady postępowania wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.
Art. 2.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) członku rodziny - należy przez to rozumieć osobę najbliższą w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.1)), a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą;
2) przemocy w rodzinie - należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Art. 3.
Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się pomocy, w szczególności w formie:
1) poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego i socjalnego;
2) interwencji kryzysowej i wsparcia;
3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, poprzez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną;
4) zapewnienia na żądanie osoby dotkniętej przemocą, bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
Art. 4.
Wobec osób stosujących przemoc w rodzinie stosuje się przewidziane w niniejszej ustawie środki mające na celu zapobieganie ich kontaktowaniu się z osobami pokrzywdzonymi oraz oddziaływania korekcyjno-edukacyjne.
Art. 5.
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, standard podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowe kierunki prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych, uwzględniając konieczność dostosowania zakresu pomocy do sytuacji oraz potrzeb ofiar przemocy.
Art. 6.
1. Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie są realizowane przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.2)), chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.
2. Do zadań własnych gminy należy w szczególności:
1) tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
2) prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
3) opracowywanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie;
4) prowadzenie gminnych ośrodków wsparcia.
3. Do zadań własnych powiatu należy w szczególności:
1) tworzenie i prowadzenie ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
2) prowadzenie ośrodków interwencji kryzysowej.
4. Do zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez powiat należy w szczególności:
1) tworzenie i prowadzenie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
2) opracowywanie i realizacja programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie.
5. Środki na realizację i obsługę zadań, o których mowa w ust. 4, zapewni budżet państwa.
6. Do zadań własnych samorządu województwa należy w szczególności:
1) inspirowanie i promowanie nowych rozwiązań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
2) opracowywanie programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie oraz programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie;
3) organizowanie szkoleń dla osób realizujących zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.
Art. 7.
Do zadań wojewody należy w szczególności:
1) opracowywanie materiałów instruktażowych, zaleceń, procedur postępowania interwencyjnego w sytuacjach kryzysowych związanych z przemocą w rodzinie dla osób realizujących te zadania;
2) monitorowanie zjawiska przemocy w rodzinie.
Art. 8.
Do zadań ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego należy w szczególności:
1) zlecanie i finansowanie badań, ekspertyz i analiz dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie;
2) organizowanie akcji promujących podnoszenie świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie;
3) monitorowanie realizacji Krajowego Programu Zapobiegania i Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, o którym mowa w art. 10.
Art. 9.
1. Organy administracji rządowej i samorządowej współdziałają z organizacjami pozarządowymi oraz kościołami i związkami wyznaniowymi w zakresie udzielania pomocy osobom dotkniętym przemocą, oddziaływania na osoby stosujące przemoc oraz podnoszenia świadomości społecznej na temat przyczyn i skutków przemocy w rodzinie.
2. Organy administracji rządowej i samorządowej mogą zlecać realizację zadań określonych w ustawie w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz ustawy z dnia 24 marca 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.3)).
Art. 10.
W celu tworzenia warunków do bardziej skutecznego przeciwdziałania przemocy w rodzinie Rada Ministrów przyjmie Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, określający szczegółowe działania w zakresie:
1) zapewnienia ochrony i udzielenia pomocy osobom dotkniętym przemocą;
2) oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych na osoby stosujące przemoc;
3) podnoszenia świadomości społecznej na temat przyczyn i skutków przemocy w rodzinie.
Art. 11.
Rada Ministrów składa corocznie Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej, w terminie do 30 czerwca sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
Art. 12.
1. Tworzy się organ opiniodawczo-doradczy przy Prezesie Rady Ministrów do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie, zwany dalej "Radą".
2. W skład Rady, o której mowa w ust. 1, wchodzą:
1) przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości;
2) przedstawiciel ministra właściwego do spraw wewnętrznych;
3) przedstawiciel ministra właściwego do spraw pracy;
4) przedstawiciel ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego;
5) przedstawiciel ministra właściwego do spraw zdrowia;
6) przedstawiciel ministra właściwego do spraw edukacji;
7) przedstawiciel Rzecznika Praw Dziecka;
8) przedstawiciel Rzecznika Praw Obywatelskich;
9) przedstawiciele nauki;
10) przedstawiciele organizacji pozarządowych, do których zadań należy przeciwdziałanie przemocy w rodzinie.
3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb powoływania Rady, o której mowa w ust. 1, oraz szczegółowe jej zadania i tryb jej działania.
Art. 13.
Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy wobec członków rodziny, powinny niezwłocznie zawiadomić o tym Policję lub prokuratora.
Art. 14.
Umarzając warunkowo postępowanie karne wobec sprawcy przestępstwa popełnionego z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec członka rodziny albo zawieszając wykonanie kary za takie przestępstwo, sąd, nakładając obowiązek, o którym mowa w art. 72 § 1 pkt 7 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, określa sposób kontaktu skazanego z pokrzywdzonym lub może zakazać zbliżania się skazanego do pokrzywdzonego w określonych okolicznościach.
Art. 15.
1. Jeżeli zachodzą przesłanki dla zastosowania tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego o przestępstwo, o którym mowa w art. 14, sąd może zamiast tymczasowego aresztowania zastosować dozór Policji, pod warunkiem że oskarżony opuści lokal zajmowany wspólnie z pokrzywdzonym, w wyznaczonym przez sąd terminie, i określi miejsce pobytu.
2. W razie opuszczenia lokalu, o którym mowa w ust. 1, ograniczenie przewidziane w art. 275 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.4)) może także polegać na powstrzymywaniu się od kontaktu z pokrzywdzonym w określony sposób.
Art. 16.
W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 67 § 3 otrzymuje brzmienie:
"§ 3. Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd zobowiązuje sprawcę do naprawienia szkody w całości lub w części, a może na niego nałożyć obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5 lub 7, a ponadto orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 oraz zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3, do lat 2.";
2) w art. 72 w § 1 pkt 6 i 7 otrzymują brzmienie:
"6) poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych,
7) powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, a także od kontaktów z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób,".
Art. 17.
W ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565 i Nr 94, poz. 778) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 47:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Interwencja kryzysowa stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej.",
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. W ramach interwencji kryzysowej udziela się natychmiastowej specjalistycznej pomocy psychologicznej, a w zależności od potrzeb - poradnictwa socjalnego lub prawnego, w sytuacjach uzasadnionych - schronienia do 3 miesięcy.";
2) po art. 87 dodaje się art. 87a w brzmieniu:
"Art. 87a. 1. Wychowawca zatrudniony w placówce opiekuńczo-wychowawczej oskarżony o popełnienie przestępstwa z użyciem przemocy, w tym przemocy w rodzinie, zostaje z mocy prawa zawieszony w pełnieniu obowiązków służbowych na czas trwania postępowania.
2. Dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej rozwiązuje stosunek pracy z wychowawcą, który został prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy.";
3) w art. 97 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Opłatę za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych ustala podmiot kierujący w uzgodnieniu z osobą kierowaną, uwzględniając przyznany zakres usług. Osoby nie ponoszą opłat, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty kryterium dochodowego.".
Art. 18.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 6 ust. 4 i 5, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2006 r.
MARSZAŁEK SEJMU
/ -/ wz. Tomasz Nałęcz
Wicemarszałek Sejmu