8. Popularyzacja praw dziecka

Od momentu powołania Rzecznik prowadził szeroką popularyzację praw dziecka oraz akcję informacyjną na temat działalności i realizowanych celów instytucji. Działania te polegały na kolportażu materiałów własnych (informator, ulotki, inne publikacje), przekazie informacji za pośrednictwem mediów oraz organizowaniu spotkań i udziale w konferencjach krajowych i zagranicznych.

W Biurze Rzecznika zostały przygotowane materiały w formie ulotki (400 tys. egz.) oraz informatora (12 tys. egz.), które są rozsyłane do szkół i najważniejszych instytucji zajmujących się problematyką dziecka oraz do redakcji prasowych w Polsce. Zawierały one podstawowe informacje dotyczące działalności Rzecznika oraz szczegółowe wskazania co do sposobu kontaktowania się z nim. Informator Rzecznika Praw Dziecka obejmował ponadto charakterystykę pracy instytucji (omówienie kierowanych spraw i wystąpień generalnych) oraz zestawienie najważniejszych aktów prawnych dotyczących praw dziecka (Konwencja o Prawach Dziecka oraz Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka). Publikacja zawierała również propozycję rozwiązań systemowych przeciwdziałania przemocy wobec dzieci oraz program "Przekształcanie instytucjonalnych placówek opiekuńczo-wychowawczych w rodzinne formy opieki nad dzieckiem". Ponadto w Biurze Rzecznika opracowano raport Dziecko w zadaniach powiatu (1 Dziecko w zadaniach powiatu, Warszawa 2001.), który został przesłany do komisji sejmowych, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, wojewodów, marszałków wojewódzkich oraz starostów powiatów.

Rzecznik posiada własną stronę internetową (www.brpd.gov.pl) informującą o bieżących działaniach oraz zawierającą podstawowe materiały dotyczące jego pracy.

Przez cały okres swojej działalności w roku 2001 Rzecznik utrzymywał kontakt z prasą, radiem i telewizją. Serwisy prasowe (PAP i KAI) otrzymywały z Biura Rzecznika bieżące informacje o działaniach Rzecznika. Zarówno Rzecznik, jak i pracownicy Biura wielokrotnie uczestniczyli w informacyjnych i tematycznych programach telewizyjnych (2 "Monitor Wiadomości", "Wiadomości", "Telekurier", "Ziarno", "Babiniec" w TVP; "Fakty" TVN; "Wydarzenia" TV PULS; "Informacje" Polsat. 20 marca 2001 r. Rzecznik spotkał się z Prezesem TVP w celu nawiązania współpracy w zakresie form udziału w programach telewizyjnych oraz informowania o pracy urzędu oraz upowszechnianiu problematyki praw dziecka.) i radiowych (3 Między innymi w Programie I PR: "Sygnały Dnia", "Studio Dokumentu", podejmując rozmowy na żywo ze słuchaczami. Przeprowadzał wielokrotnie rozmowy "na żywo" ze słuchaczami między innymi w Programach II i III PR, "Radiu dla Ciebie", "Radiu Plus".).

Na temat działalności Rzecznika ukazało się wiele wywiadów w prasie centralnej (4 Między innymi w "Rzeczpospolitej", "Życiu", "Nowym Państwie", "Wspólnocie" i inn.), lokalnej i specjalistycznej (5 "Wychowawca", "Przyjaciel Dziecka", "Remedium", "Problemy Opiekuńczo-Wychowawczych", "Niebieska Linia".). Na łamach dziennika "Rzeczpospolita" w dziale "Prawo na co dzień" pojawiały się sukcesywnie informacje dotyczące wystąpień o charakterze generalnym do urzędów centralnych oraz raz w miesiącu publikowany był felieton autorstwa Rzecznika podejmujący aktualną problematykę (6 Wrażliwe i nieobojętne? 30.07.01; Przy łóżku chorego potomka, 0309.01; Dobre wzorce, 08.10.01; Bezpieczne miejsce, 12.11.01; Wybrali właśnie mnie, 17.12.01.). Rzecznik oraz pracownicy Biura Rzecznika Praw Dziecka udzielali wywiadów oraz dawali aktualne komentarze w prasie, radiu i telewizji (zarówno ogólnopolskiej, jak i lokalnej), a także w pismach specjalistycznych.

W Biurze Rzecznika wielokrotnie organizowano konferencje prasowe. Między innymi w dniu 31 maja 2001 r. z okazji otwarcia Biura Rzecznika Praw Dziecka w spotkaniu uczestniczyło 22 przedstawicieli prasy, radia i telewizji. W listopadzie 2001 r. zorganizowano "śniadanie prasowe" poświęcone przedstawieniu najważniejszych dokonań Rzecznika. 15 października 2001 r. w Brukseli odbyła się konferencja prasowa zorganizowana przez Misję Polską przy Unii Europejskiej poświęcona działalności polskiego Rzecznika Praw Dziecka, gdzie w czasie spotkania z dziennikarzami zaprezentowano prawne umocowanie instytucji (na tle innych krajów europejskich), sposób funkcjonowania Biura Rzecznika oraz najważniejsze osiągnięcia w jego dotychczasowej działalności.

Rzecznik spotykał się z Prezesem Zarządu Telewizji Polskiej, Prezesem Zarządu Polskiego Radia oraz dyrektorem programowym TVN omawiając kwestie ochrony praw dziecka oraz ich upowszechniania.

Rzecznik lub jego przedstawiciele brali czynny udział we wszystkich znaczących krajowych i międzynarodowych konferencjach dotyczących problematyki praw dziecka (7 Patrz zestawienia statystyczne.).

Rzecznik podjął również działania mające na celu ułatwienie kontaktu dziecka z Biurem Rzecznika. W sprawie tej wystąpił do Dyrektora Generalnego Poczty Polskiej, zwracając się z prośbą o decyzję umożliwiającą zwolnienie z opłat pocztowych korespondencji przesyłanej przez dzieci do Biura Rzecznika. Inicjatywa nie została uwzględniona.

W czerwcu 2001 r. Rzecznik złożył akces i został przyjęty do międzynarodowej organizacji zrzeszającej niezależne państwowe instytucje działające na rzecz praw dzieci w Europie - ENOC (The European Network of Ombudsmen for Children).

W ramach ENOC podejmowane są wspólne działania na rzecz promocji praw dziecka, czemu służyć ma między innymi troska, z jaką organizacja ta zabiega o powstanie w każdym europejskim kraju niezależnej państwowej instytucji Rzecznika wraz z przysługującymi mu kompetencjami ustawowymi.

Członkostwo w ENOC otwarte jest dla urzędów funkcjonujących w krajach członkowskich Rady Europy, które posiadają niezależne urzędy Rzecznika ustanowione na mocy ustawy lub w których funkcjonuje niezależna instytucja praw człowieka uwzględniająca specyficzną orientację na prawa dziecka.

Rzecznik uczestniczył w pracach ENOC nad opracowaniem standardów funkcjonowania niezależnych instytucji ochrony praw dziecka. ENOC powierzył polskiemu Rzecznikowi organizację I Konferencji Rzeczników Praw Dziecka z Europy Środkowej i Wschodniej.