II. WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I DZIAŁALNOŚĆ POPULARYZACYJNA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO
1. Trybunał Konstytucyjny utrzymuje ożywione kontakty z instytucjami prawn
iczymi innych państw, w tym przede wszystkim z sądami konstytucyjnymi, instytucjami naukowymi oraz organizacjami międzynarodowymi, a także z agendami Rady Europy (Komisja Wenecka). Kontakty te służą wymianie doświadczeń z zakresu funkcjonowania sądownictwa konstytucyjnego w różnych krajach i praktyki konstytucyjnej. W ramach kontaktów międzynarodowych sędziowie Trybunału Konstytucyjnego uczestniczą w konferencjach i seminariach międzynarodowych oraz w bezpośrednich spotkaniach z sędziami innych sądów konstytucyjnych.W maju Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego - Andrzej Mączyński i Jerzy Stępień uczestniczyli w odbywającej się w Budapeszcie III Konferencji Sądów Konstytucyjnych E
uropy Środkowej i Wschodniej. W konferencji tej uczestniczyli przedstawiciele sądów konstytucyjnych z Albanii, Austrii, Bośni-Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Niemiec, Polski, Rosji, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii, Ukrainy i Włoch.W czerwcu sędziowie Trybunału Konstytucyjnego uczestniczyli w dorocznej, zorgan
izowanej po raz szósty, konferencji sądów konstytucyjnych Polski i Litwy. Konferencja, zorganizowana przez Sąd Konstytucyjny Republiki Litewskiej, odbyła się w Nerindze. To tradycyjnie już odbywające się forum polskich i litewskich sędziów konstytucyjnych, poświęcone było dwóm zagadnieniom - rozwojowi zasad konstytucyjnych w orzecznictwie konstytucyjnym oraz relacjom pomiędzy sądami konstytucyjnymi i sądami powszechnymi.2. W ramach bezpośrednich kontaktów Trybunału Konstytucyjnego z innymi sądami konstytucyjnymi, w styczniu złożyła wizytę w Polsce delegacja Sądu Konstytucyjnego F
ederacji Rosyjskiej, w składzie: Przewodniczący Sądu Konstytucyjnego Marat Bagłaj oraz sędziowie - Nikołaj Bondar i Władimir Jarosławcew. Spotkali się oni z Marszałek Senatu RP, Prezesami Sądu Najwyższego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego i sędziami Trybunału Konstytucyjnego.Również w styczniu Prezes Trybunału Konstytucyjnego uczestniczył w uroczystej i
nauguracji sesji rocznej Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, podczas której wygłosił wystąpienie otwierające sesję. Było ono poświęcone idei wspólnej Europy, doświadczeniom i tradycjom składającym się na kulturę prawną.W lutym, wizytę w Rumunii, na zaproszenie Sądu Konstytucyjnego, złożyła d
elegacja polskiego Trybunału, w składzie: Wiceprezes Trybunału Konstytucyjnego - Janusz Trzciński, sędziowie Trybunału Konstytucyjnego: Jerzy Ciemniewski i Marian Zdyb.W marcu przebywała w Polsce delegacja Sądu Konstytucyjnego Republiki Armenii z jego Prezesem Gagikem Harutyunyanem na czele. W trakcie wizyty goście spotkali się m.in. z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, Fundacją Helsińską oraz odbyli rozmowy z sędziami Tr
ybunału Konstytucyjnego.W maju gościła w Warszawie delegacja Sądu Konstytucyjnego Królestwa Hiszpanii, pod przewodnictwem Pedro Cruz Villalon, Prezesa Trybunału Konstytucy
jnego Królestwa Hiszpanii. Delegacja spotkała się z Marszałek Senatu RP, Ministrem Sprawiedliwości, I Prezesem Sądu Najwyższego i sędziami Trybunału Konstytucyjnego.We wrześniu odbyła się w Karlsruhe uroczystość z okazji 50 rocznicy powstania Fed
eralnego Sądu Konstytucyjnego Niemiec, w której uczestniczył Prezes Trybunału Konstytucyjnego Marek Safjan.Również we wrześniu Prezes Trybunału Konstytucyjnego Marek Safjan wraz z sędziami: Wiesławem Johannem i Marianem Zdybem odwiedzili Sąd Konstytucyjny Republiki Węgierskiej.
3. W roku 2001 sędziowie Trybunału Konstytucyjnego brali udział w wielu w konferencjach i spotkaniach międzynarodowych. W czerwcu Prezes Trybunału Marek Safjan wziął udział w Berlinie w konferencji polsko-niemieckiej "Sądownictwo konstytucyjne i praktyka konstytucyjna w Niemczech i w Polsce" oraz wygłosił wykład na Uniwersytecie w Ratyzbonie na temat "Skarga konstytucyjna - próba podsumowania pierwszych doświadczeń".
W październiku sędzia Trybunału Konstytucyjnego Jerzy Stępień wziął udział w międzynarodowej konferencji w Bratysławie: Prawo europejskie w orzecznictwie sądów konstytucyjnych (European Law in the Case Law of Constitutional Courts), którą zorganizował Sąd Konstytucyjny Republiki Słowacji.
W tym samym miesiącu Prezes Trybunału uczestniczył, w zorganizowanej przez Komisję Europejską w Brukseli, konferencji "Europa 2004 - Wielka debata" (Europe 2004 - Le grande debat).
Natomiast sędzia Trybunału Konstytucyjnego Jerzy Ciemniewski wziął udział w konferencji: Aktualne problemy orzecznictwa konstytucyjnego: współczesność i perspektywy rozwoju (Actual problems of the constitutional jurisdiction: contemporaneity and perspectives of development), zorganizowanej przez Sąd Konstytucyjny Ukrainy z okazji pięciolecia istnienia tego Sądu.
Na przełomie października i listopada Prezes Trybunału Konstytucyjnego Marek Safjan brał udział w międzynarodowej konferencji "Orzecznictwo konstytucyjne na przełomie wieków" ("Constitutional Justice at the Turn of the Century"), którą zorganizował Sąd Konstytucyjny Federacji Rosyjskiej dla uczczenia 10-lecia swojej działalności.
2. Działalność popularyzacyjna
Od kilku lat obok działalności orzeczniczej Trybunał Konstytucyjny także w i
nnych formach upowszechnia wartości konstytucyjne i współtworzy kulturę prawną.W maju 2001 roku przypadła 15 rocznica pierwszej rozprawy przed Trybunałem Konstytucyjnym. Z tej okazji, 28 maja w Teatrze Stanisławowskim w Łazienkach Królewskich, odbyło się uroczyste spotkanie byłych i obecnych sędziów TK, pracowników Biura TK oraz zaproszonych gości związanych z działalnością Trybunału. Uroczystość tę uświetnił recital Piotra Palecznego. Spotkanie to było połączone z prezentacją wydawnictwa "Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia". W kwietniu zaś odbyło się w siedzibie TK uroczyste wprowadzenie do obiegu monet kolekcjonerskich "15-lecie Orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego (1986-2001)".
W 2001 roku w ramach obchodów Święta Konstytucji 3 Maja w siedzibie Trybunału Konstytucyjnego zorganizowane zostało spotkanie z udziałem Prezydenta RP, Premiera, Marszałków Sejmu i Senatu i innych zaproszonych gości, podczas którego prof. Leszek Kołakowski wygłosił wykład pod tytułem "O prawie naturalnym". Wydarzeniu temu towarzyszyła wystawa: Polskie tradycje konstytucyjne. Pierwsza konstytucja Polski Niepodległej.
Tradycyjnie już upowszechnianiu wartości i kultury konstytucyjnej służą organizowane w siedzibie Trybunału Konstytucyjnego spotkania i wykłady. W roku 2001 odbyły się trzy takie spotkania. Na zaproszenie Prezesa i sędziów Trybunału Konstytucyjnego wykłady wygłosili:
- w marcu Frank Iacobucci, Sędzia Sądu Najwyższego Kanady na temat
Zasada równości w orzecznictwie Sądu Najwyższego Kanady (sexual equality);- w maju Jean-Louis Baudouin, Sędzia Cour d'Appel du Quebec na temat
Konstytucjonalizacja prawa;- w listopadzie Krzysztof Pol, autor książki Poczet prawników polskich na temat Leon Petrażycki - polityka prawna i jej program.
Działalność wydawnicza jest ściśle związana z realizacją funkcji orzeczniczej Tryb
unału Konstytucyjnego i koncentruje się na jak najpełniejszym udostępnianiu jego orzecznictwa. W 2001 roku opublikowano 8 zeszytów Orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy oraz Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w 1999 r., jako kontynuację rozpoczętej w 1987 r. serii roczników orzecznictwa.W celu ułatwienia dostępu do orzecznictwa oraz jego popularyzacji rozpoczęto wyd
awanie nowej serii Wybór tez i sentencji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego - w syntetycznej postaci są tu podawane poglądy wyrażone przez Trybunał. W 2001 r. ukazały się dwa zeszyty - za II półrocze 2000 i I półrocze 2001 roku.W serii Studia i Materiały, publikowanej od 1995 roku, zostały wydane dwa tomy. Tom XIII zawiera materiały ze Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego w 2001 r., podsumowujące działalność Trybunału w 2000 roku. Tom XV poświęcony został szczególnemu wydarzeniu jakim było XV-lecie wydania pierwszego orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny. Zamieszczono w nim opracowania przygotowane przez byłych i obecnych sędziów Trybunału, poświęcone głównie problematyce Trybunału Konstytucyjnego - jego funkcjonowaniu, historii, podejmowanym rozstrzygnięciom i znaczeniu dla ustroju demokratycznego.
Trybunał wydaje także Biuletyn Trybunału Konstytucyjnego, zawierający omówienia wyroków, analizy i sprawozdania, kalendarium wydarzeń i b
ibliografię.