Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment


Z prac komisji senackich

3 kwietnia 2002 r.

Senatorowie z Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej na swym posiedzeniu rozpatrywali ustawę o stanie klęski żywiołowej.

Rozwiązania przyjęte w ustawie przedstawił dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa Powszechnego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji gen. Feliks Dela. Ponadto zapoznano się z opinią biura legislacyjnego.

Ustawa stanowi realizację przepisów art. 228 konstytucji, zgodnie z którymi stan nadzwyczajny (takim stanem jest oprócz stanu wojennego i wyjątkowego - stan klęski żywiołowej) może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy, w drodze rozporządzenia, które podlega dodatkowemu podaniu do publicznej wiadomości. Ustawowo powinny być również określone zasady działania organów władzy publicznej oraz zakres, w jakim mogą zostać ograniczone wolności i prawa człowieka i obywatela w czasie poszczególnych stanów nadzwyczajnych. Konstytucja wskazuje także w art. 232 okoliczności stanowiące podstawę wprowadzenia przez Radę Ministrów stanu klęski żywiołowej na części albo na całym terytorium państwa, przesądza, iż stan ten może zostać wprowadzony maksymalnie na okres 30 dni, chyba że Sejm wyrazi zgodę na jego przedłużenie. Konstytucja wymienia enumeratywnie wolności i prawa człowieka i obywatela, które w drodze ustawy mogą podlegać ograniczeniu. Zgodnie z art. 233 ust. 3 są to: wolność działalności gospodarczej, wolność osobista, nienaruszalność mieszkania, wolność poruszania się i pobytu na terytorium Polski, prawo do strajku, prawo własności, wolność pracy, prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz prawo do wypoczynku.

Po debacie senatorowie w głosowaniu postanowili zaproponować Senatowi wprowadzenie 5 poprawek do ustawy o stanie klęski żywiołowej. Na sprawozdawcę stanowiska Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wyznaczono senatora Zbigniewa Gołąbka.

4 kwietnia 2002 r.

Odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych, poświęcone rozpatrzeniu ustawy o przekształceniach w administracji celnej oraz o zmianie niektórych ustaw. Omawiana ustawa była projektem rządowym.

Podczas posiedzenia głos zabrali: sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Wiesław Ciesielski, dyrektor Departamentu Ceł w Ministerstwie Finansów Robert Kwaśniak, prezes Głównego Urzędu Ceł Tomasz Michalak, przewodnicząca Związków Zawodowych Pracowników GUC Hanna Górecka, Zygmunt Jańczyk ze Związków Zawodowych Pracowników GUC, poseł sprawozdawca Marek Wikiński oraz Aleksandra Skorupka - główny specjalista ds. legislacji w Biurze Legislacyjnym Kancelarii Senatu.

W głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych postanowiła nie zgłaszać zastrzeżeń do rozpatrywanej ustawy i zarekomendować Senatowi przyjęcie jej bez poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senatora Bogusława Mąsiora.

5 kwietnia 2002 r.

Na forum Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej wystąpił wiceminister spraw zagranicznych Republiki Kuby Angel Dalmau.

Kubański gość przedstawił aktualną sytuację gospodarczą swojego kraju. Wiceminister przypomniał, że w wyniku przemian ustrojowych, jakie dokonały się w krajach socjalistycznych, Kuba utraciła 80% dotychczasowych partnerów wymiany gospodarczej. Doprowadziło to do głębokiego kryzysu gospodarczego, którego szczyt przypadł na 1994 r. Podjęte działania, m.in. ustawodawstwo otwarte na kapitał zagraniczny (obecnie 60% wymiany gospodarczej dotyczy krajów Unii Europejskiej), nastawienie na przemysł turystyczny czy rozwój nowych technologii, zwłaszcza biotechnologii, a także zwiększenie w rynku udziału małych firm, mają pomóc w jego przezwyciężeniu.

Po wysłuchaniu wiceministra A. Dalmaua przystąpiono do rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych.

Senatorowie zapoznali się z opiniami o nowelizacji sejmowej, które przedstawili: wiceminister zdrowia Jan Kopczyk, przedstawiciel UKiE, prezes naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych Ilona Tułodziecka oraz członek Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Związku Pielęgniarek i Położnych Mariola Guzemba. Zastrzeżeń do ustawy nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Rozpatrywana nowelizacja dostosowuje uregulowania polskiego systemu prawnego do prawa Unii Europejskiej. Ustawa nowelizująca rozszerza katalog zadań samorządu pielęgniarek i położnych o udzielanie pielęgniarkom i położnym - obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, zamierzającym wykonywać zawód pielęgniarki lub położnej na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, informacji na temat uregulowań prawnych dotyczących ochrony zdrowia oraz ubezpieczeń społecznych w zakresie niezbędnym do wykonywania tego zawodu. W celu realizacji tych zadań ustawa stwarza możliwość tworzenia ośrodków informacyjno-edukacyjnych przy jednostkach organizacyjnych samorządu pielęgniarek i położnych (tj. Naczelnej Izbie Pielęgniarek i Położnych oraz okręgowych izbach pielęgniarek i położnych), a także stanowi o otrzymywaniu środków finansowych na pokrycie kosztów związanych z tą działalnością z budżetu państwa. Ustawa wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.

W głosowaniu Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej postanowiła poprzeć nowelizację. Ustalono, że projekt uchwały w sprawie przyjęcia bez poprawek ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych w imieniu komisji przedstawi Izbie senator Henryk Dzido.

Podczas posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej rozpatrzono także ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej o zasadach współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym, podpisanej w Wilnie dnia 14 września 1997 r.

Komisja wysłuchała dyrektora Departamentu Prawno-Traktatowego w MSZ Jana Michałowskiego oraz Wiesława Kubackiego i Waldemara Popławskiego z Komendy Głównej Straży Granicznej. Ponadto zapoznano się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Umowa międzynarodowa, będąca przedmiotem ustawy ratyfikacyjnej, tworzy ramy prawne dla usprawniania i umacniania współpracy pomiędzy polskimi i litewskimi organami kontrolnymi w zakresie przeprowadzania kontroli granicznej, celnej, weterynaryjnej, sanitarnej i fitosanitarnej osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko- litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym.

Usprawnienie współpracy pomiędzy stroną polską i litewską ma polegać na określeniu przejść granicznych, w których organy kontrolne jednej z umawiających się stron będą dokonywały czynności kontrolnych na terytorium państwa drugiej umawiającej się strony, dzięki czemu zostanie zmniejszony czas oczekiwania na przekroczenie granicy polsko- litewskiej. Artykuł umowy stanowi, że funkcjonariusze organów kontrolnych wykonywać będą czynności kontrolne zgodnie z prawem państwa, którego są funkcjonariuszami. Oznacza to wyłączenie stosowania polskich przepisów w zakresie przewidzianym w przedmiotowej umowie (takie wyłączenie ma dotyczyć również zasad dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tytułu szkód wyrządzonych lub doznanych przez funkcjonariuszy oraz zasad używania broni służbowej).

Ustalenie przejść granicznych, w których organy kontrolne jednej strony będą dokonywały kontroli na terytorium państwa drugiej strony, nastąpi w drodze wymiany not dyplomatycznych.

Jak stwierdziło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu, uchwalona przez Sejm ustawa o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej o zasadach współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym, podpisanej w Wilnie dnia 14 września 1997 r. nie budzi zastrzeżeń o charakterze legislacyjnym.

W głosowaniu Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej postanowiła poprzeć rozpatrywana ustawę. Ustalono, że stanowisko komisji w tej sprawie przedstawi Izbie senator Bogusław Litwiniec.

Ponadto komisja rozpatrzyła ustawę o ratyfikacji Umowy między Rzeczypospolitą Polską a Europejskim Biurem Policji o współpracy w zwalczaniu przestępczości.

Założenia umowy przedstawił dyrektor J. Michałowski z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Ponadto do ustawy ratyfikacyjnej ustosunkowali przedstawiciele Komendy Głównej Policji. Zastrzeżeń nie zgłosiło Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Uchwalona przez Sejm ustawa ma umożliwić nawiązanie stronie polskiej współpracy operacyjnej z Europejskim Biurem Policji (Europol) w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej oraz pozwolić na zdobycie wiedzy, doświadczeń i kontaktów użytecznych w zwalczaniu przestępczości zarówno na arenie międzynarodowej, jak i w kraju. Współpraca ma obejmować zarówno wzajemne przekazywanie informacji na zasadach określonych w umowie, jak również wymianę oficerów łącznikowych, których zadaniem będzie wspieranie i koordynowanie współpracy pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Europolem.

Umowa określa i definiuje rodzaje przestępstw, w zakresie których będzie się odbywać współpraca pomiędzy Rzeczypospolitą Polską a Europolem, przy czym artykuł 3 ust. 3 przewiduje możliwość rozszerzenia zakresu współpracy w razie rozszerzenia zakresu przedmiotowego działania tej organizacji.

W dyskusji senator Genowefa Ferenc zwróciła uwagę, że w załączniku nr 2 do umowy wśród organów wskazanych jako ograny właściwe do współpracy z Europolem wskazano prezesa Głównego Urzędu Ceł oraz generalnego inspektora celnego. Zgodnie z ustawą z 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu w centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych wskazane organy zostaną zlikwidowane odpowiednio 30 kwietnia br. i 30 czerwca br. Zgodnie z art. 6 omawianej umowy strona polska będzie zobowiązana do poinformowania Europolu o zmianie organów uprawnionych do współpracy z Europolem.

Ostatecznie Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej postanowiła nie zgłaszać zastrzeżeń do rozpatrywanej ustawy ratyfikacyjnej. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senatora Zygmunta Cybulskiego.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego przyjęto stanowisko w sprawie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, a Rządem Republiki Litewskiej o zasadach współpracy przy dokonywaniu kontroli osób, towarów i środków transportu przekraczających polsko-litewską granicę państwową w ruchu drogowym i kolejowym, podpisanej w Wilnie dnia 14 września 1997 r.

Senatorowie zapoznali się z opiniami o ustawie sejmowej, które przedstawili Janusz Łącki z Departamentu Prawno-Traktatowego Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. W trakcie odbytej następnie dyskusji nie zgłoszono zastrzeżeń do omawianej ustawy.

Postanowiono, że stanowisko Komisji Obrony Narodowej i Bezpieczeństwa Publicznego w sprawie sejmowej ustawy ratyfikacyjnej przedstawi Izbie senator Janusz Konieczny.

9 kwietnia 2002 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Emigracji i Polaków za Granicą przyjęła inicjatywę ustawodawczą dotyczącą projektu uchwały Senatu w sprawie zadań państwa polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą. W projekcie uchwały zapisano m.in., że Senat uroczyście stwierdza, iż:

"I.

- Polonia i Polacy za granicą utrzymują od pokoleń serdeczną więź z Macierzą i wspierają Ją we wszystkich dążeniach do wolności, suwerenności, demokracji, rozwoju, sprawiedliwości społecznej oraz partnerskiej współpracy z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi;

- Polacy rozproszeni po całym świecie z wielkim oddaniem, wysiłkiem, troską i radością kultywują narodowe tradycje, pielęgnują naszą historię, kulturę i ojczysty język - są oni ambasadorami polskich spraw;

- Postawa Polonii i Polaków za granicą zasługuje na najwyższe uznanie i jest godna naszej historycznej pamięci.

II.

- Z radością witamy złożoną przez Prezydenta Rzeczypospolitej zapowiedź koordynowania działalności polonijnej prowadzonej przez instytucje krajowe;

- Z uznaniem i wielką nadzieją odnosimy się do programu działań rządowych na rzecz Polonii i Polaków za granicą;

- Z satysfakcją przyjmujemy przede wszystkim złożoną przez Prezesa Rady Ministrów i ministrów zapowiedź szybkiego uregulowania spraw dotyczących uprawnień Polaków za granicą oraz ułatwień wizowych.

III.

- Cieszymy się z zapowiedzi reaktywowania przez organizacje polonijne Światowej Rady Polonii - wyrażamy przekonanie, że jej działalność pozwoli lepiej programować i organizować działalność ruchu polonijnego i zacieśni kontakt Polonii z Macierzą;

- Przekazujemy Polonii i Polakom za granicą wielkie podziękowanie za skuteczne starania prowadzone na rzecz przystąpienia Polski do NATO i przedstawioną deklarację wspierania dążeń Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, a także promowania polskiej gospodarki na rynkach światowych.

IV.

- Konieczne staje się wprowadzenie w życie przepisów prawnych zapewniających Polakom za granicą stosowne uprawnienia, wynikające z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i przepisów prawa międzynarodowego;

- Za najważniejsze kierunki polityki Państwa Polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą uznajemy:

- zapewnienie praw mniejszości polskiej w krajach zamieszkałych przez Polonię i Polaków,

- rozwój nauczania języka polskiego i w języku polskim w miejscu zamieszkania Polaków za granicą, ze szczególnym uwzględnieniem krajów byłego ZSRR, gdzie przez długie lata nasi Rodacy nie mieli możliwości nauki języka ojczystego i kształcenia się w języku ojczystym,

- udzielanie pomocy w kształceniu młodzieży polskiego pochodzenia w krajach zamieszkania i w Polsce, z położeniem nacisku na zdobywanie wyższego wykształcenia, co pozwoli w przyszłości na uzyskanie lepszej pozycji społecznej i zawodowej,

- kultywowanie narodowych tradycji i kultury polskiej,

- promowanie współczesnej kultury i nauki polskiej,

- rozszerzanie oddziaływania polskiej prasy, radia i telewizji, a także polskojęzycznych mediów polonijnych,

- pozyskiwanie Polonii i Polaków za granicą do wspierania polskich interesów narodowych,

- wspieranie działalności gospodarczej, naukowej i twórczości artystycznej osób polskiego pochodzenia i tworzenie warunków do rozwoju ich kontaktów profesjonalnych z Krajem,

- tworzenie klimatu społecznego i zaplecza gospodarczego dla realizacji ustawy o repatriacji;

- W działaniach na rzecz Polaków za granicą w większym niż dotychczas stopniu należy wykorzystać umowy międzynarodowe oraz prawo wewnętrzne poszczególnych krajów, które regulują uprawnienia Polaków za granicą.

V.

- Senat Rzeczypospolitej Polskiej będzie pozyskiwał do działania na rzecz Polonii i Polaków za granicą organizacje samorządowe, fundacje, stowarzyszenia, inne instytucje pozarządowe oraz ludzi dobrej woli;

- Senat Rzeczypospolitej Polskiej, pomny swych szczytnych tradycji, deklaruje wolę dalszego spełniania swojego patronatu nad Polonią i Polakami za granicą. Bliscy są nam wszyscy Polacy bez względu na ich i nasze poglądy i przekonania, a także - na ich i nasze sympatie".

Postanowiono, że w dalszych pracach nad projektem Senatu w sprawie zadań państwa polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą Komisję Emigracji i Polaków za Granicą reprezentować ma senator Tadeusz Rzemykowski.

* * *

Na swym posiedzeniu Komisja Ochrony Środowiska omawiała swoją inicjatywę ustawodawczą dotyczącą nowelizacji ustawy - Prawo ochrony środowiska i ustawy - Prawo wodne.

W posiedzeniu wzięli udział: wiceminister środowiska Czesław Śleziak i ekspert komisji prof. Waldemar Michna.

Projektowana nowelizacja ma spowodować obniżkę cen wody dla indywidualnych odbiorców i sektora komunalnego. W projekcie nowelizacji zaproponowano zróżnicowanie wysokości opłat za korzystanie ze środowiska oraz kar pieniężnych w zależności od przeznaczenia pobieranej wody i rodzaju wprowadzanych ścieków. Będzie to też zależało od odbiorcy (przemysł, zwykli mieszkańcy czy sektor komunalny).

W wyniku nowelizacji prawa ochrony środowiska przeciętny mieszkaniec może się spodziewać obniżenia opłat ekologicznych. Na przykład w Warszawie po wprowadzeniu zróżnicowania stawek dla odbiorców cena wody może się obniżyć o 20-30%.

* * *

Na swym posiedzeniu senatorowie z Komisji Kultury i Środków Przekazu zajęli się problemami dotyczącymi kondycji środowiska dziennikarskiego.

W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele wszystkich organizacji zrzeszających dziennikarzy: Syndykatu Dziennikarzy Polskich, Stowarzyszenia Dziennikarzy RP, a także Izby Wydawców Prasy, Polski Presse i Ruchu SA oraz dyrektor Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego prof. Janusz Adamowski.

Senatorowie wysłuchali refleksji na temat kondycji środowiska dziennikarskiego w Polsce, które przedstawił ekspert komisji dr Zbigniew Bajka z Ośrodka Badań Prasoznawczych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stwierdził on m.in., że ta grupa zawodowa, która ma wielkie zasługi w transformacji ustrojowej, bardzo wiele na owej transformacji straciła. To stwierdzenie uzyskuje niestety bolesne potwierdzenie w licznych zwolnieniach w mediach oraz wyraźnym zmniejszeniu liczby dziennikarzy nowo przyjmowanych do pracy. Najwyraźniej jest to widoczne na rynku dzienników, których liczba stale się zmniejsza; dotyczy to zarówno gazet ogólnopolskich, jak i regionalnych.

W Polsce trudno jest określić dokładnie liczbę dziennikarzy, ponieważ dziennikarz to wolny zawód. Do tej grupy kwalifikuje się u nas dziennikarzy związanych z mediami etatowo lub na zasadzie stałej współpracy, osoby prowadzące własne firmy świadczące usługi dziennikarskie, tzw. wolni strzelcy - freelancers, dziennikarze tzw. małych mediów - prywatnych i samorządowych gazet lokalnych, dziennikarzy - emerytów dorabiających przede wszystkim w prasie, specjalistów public relations i media relations i rzeczników prasowych (często byłych dziennikarzy) oraz polityków, którzy w rubryce "zawód" wpisują "dziennikarz", chociaż z tym zawodem od lat nie mają nic wspólnego. Termin "dziennikarz" jest bardzo pojemny, co powoduje psucie tego zawodu, do którego przyznaje się wiele osób nie mających do jego wykonywania uprawnień. W krajach zachodnich środowiska dziennikarskie wspólnie z nadawcami i właścicielami mediów wprowadziły instrumenty samokontroli środowiska. W Polsce pojawił się pomysł stworzenia izby samorządowej dziennikarskiej oraz ustawy o zawodzie dziennikarza. Niestety, brak mechanizmów autokontroli w tym środowisku wiąże się również z jego rozbiciem organizacyjnym.

Zawód dziennikarski jest obecnie coraz bardziej atrakcyjny, taki kierunek kształcenia oferuje już 37 uczelni państwowych i prywatnych. Następuje feminizacja zawodu. W wielu redakcjach zatrudnia się młodych ludzi na umowach o dzieło lub za niskie wierszówki, będących swoistym straszakiem właścicieli w stosunku do dziennikarzy etatowych. W wielu redakcjach kwestia zatrudnienia dziennikarzy to swoista wolna amerykanka. Szczególnie trudna jest sytuacja dziennikarzy prowincjonalnych. Dziennikarze gazetowi skarżą się na śrubowanie obowiązków, a dziennikarstwo degradowane jest do usługowej funkcji szybkiego dostarczyciela informacji. Dziennikarze są często zmuszani do zdobywania reklam.

Mamy obecnie do czynienia z coraz bardziej realistyczną oceną swojego zawodu przez dziennikarzy, mniej w niej złudzeń i poczucia posłannictwa czy realizacji szczytnych ideałów, a więcej pragmatyzmu i liczenia się z realiami zawodu. Jednocześnie dziennikarze uważają, że wielu spośród nich nie przestrzega norm etycznych. Jako ograniczające wolność dziennikarską wskazują naciski właścicieli, szefów redakcji lub bezpośrednich przełożonych, mowa również o wewnątrzredakcyjnej cenzurze czy naciskach zewnętrznych ze strony polityków czy administracji publicznej.

W dyskusji, która odbyła się podczas posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu, wskazywano przede wszystkim na konieczność przyjęcia ustawy zapewniającej utworzenie izby dziennikarskiej stojącej na straży interesów tej grupy zawodowej. Ideę te poparła większość senatorów. Zwracano jednak uwagę, że sytuacja dziennikarzy podobna jest do sytuacji innych grup zawodowych w okresie kryzysu finansów publicznych. Ponadto wyrażano wątpliwości, czy utworzenie korporacji zawodowej spowoduje zmianę tej sytuacji, ponieważ nie będzie ona mogła wpływać na wydawców i właścicieli, a jedynie decydować o dopuszczaniu do zawodu. Jednym z problemów jest bowiem słabe przygotowanie i niedokształcenie młodych ludzi trafiających do tego zawodu.

* * *

Podczas Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia rozpatrywano ustawę o zmianie ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych.

Senatorowie wysłuchali wiceministra zdrowia Jana Kopczyka oraz Krystyny Ejsmont z Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Ponadto zapoznano się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

W dyskusji senator Krystyna Sienkiewicz zgłosiła propozycję wprowadzenia poprawki o charakterze uściślającym w art. 1 w pkt 1 w lit. b) w ust. 3. W głosowaniu komisja poparła zaproponowane rozwiązanie i postanowiła zarekomendować Senatowi przyjęcie tej zmiany. Na sprawozdawcę wybrano senator K. Sienkiewicz.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia przyjęto stanowisko w sprawie ustawy o ratyfikacji Konwencji o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Hiszpanii.

Rozwiązania w konwencji podlegającej ratyfikacji przedstawili wiceminister spraw zagranicznych Andrzej Byrt i wiceminister pracy i polityki społecznej Krzysztof Pater. Ponadto wysłuchano opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Przywoływana w ustawie ratyfikacyjnej umowa została podpisana w Madrycie 22 lutego 2001 r. Jej celem jest dokonanie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego obowiązujących w Polsce i Hiszpanii, co ma służyć ochronie praw z tytułu zabezpieczenia społecznego nabytych w całości lub części na terytorium jednego z państw - stron niniejszej konwencji przez osoby przemieszczające się pomiędzy Polską a Hiszpanią. Okres obowiązywania konwencji będzie ograniczony, gdyż z chwilą uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej jej postanowienia zostaną zastąpione przez właściwe regulacje unijne. Postanowienia konwencji mają zastosowanie do: pracowników i osób pracujących na własny rachunek - obywateli każdej ze stron oraz do członków ich rodzin i innych osób uprawnionych do świadczeń, do korzystających ze świadczeń członków rodziny pracownika lub osoby pracującej na własny rachunek, którzy są obywatelami jednej ze stron, bez względu na narodowość pracownika lub osoby pracującej na własny rachunek pod warunkiem jednakże, że podlegała ona ustawodawstwu jednej lub obydwu stron niniejszej konwencji.

W zakresie przedmiotowym konwencja dotyczy świadczeń pieniężnych z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z tytułu niezdolności do pracy, starości i śmierci żywiciela rodziny, zasiłków rodzinnych, zasiłków pogrzebowych, świadczeń z tytułu bezrobocia, świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, świadczeń przyznanych w szczególnym trybie oraz świadczeń zdrowotnych.

Koordynacja przepisów o zabezpieczeniu społecznym państw - stron niniejszej konwencji została dokonana na podstawie zasad stworzonych dla tego rodzaju procesów w prawie Unii Europejskiej (Rozporządzenie Rady Nr 1408/71/EWG dotyczące stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników, osób pracujących na własny rachunek oraz członków ich rodzin zmieniających miejsce pobytu na obszarze Wspólnoty). Do tych zasad należą: zasada równego traktowania, zasada jedności stosowanego ustawodawstwa oraz związana z nią zasada stosowania ustawy miejsca pracy, zasada zachowania praw nabytych oraz zasada zachowania praw w trakcie nabywania.

W głosowaniu senatorowie postanowili nie zgłaszać zastrzeżeń do ustawy o ratyfikacji Konwencji o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Hiszpanii i zaproponować Senatowi przyjęcie ustawy bez poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji w tej sprawie wybrano senator Alicję Stradomską.

10 kwietnia 2002 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Emigracji i Polaków za Granicą rozpatrywała wnioski o dotację z Kancelarii Senatu na wykonanie zadań państwowych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą. Pozytywnie zaopiniowano wnioski Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Oddział Stołeczny Warszawa - pobyt polskojęzycznej młodzieży ze średniej szkoły w Dowbyszu na Ukrainie; Fundacji Pomoc Polskim Szkołom na Wschodzie, Lublin - wydawanie kwartalnika "Rota", numery 45/46, 47, 48; Fundacji "Oświata Polska za Granicą", Warszawa - program bezpłatnej prenumeraty prasy dla środowisk polskich na Wschodzie; Towarzystwa Porozumienia Polsko-Białoruskiego, Warszawa - niesienie pomocy polskim dzieciom z Białorusi dotkniętym chorobą "Czarnobyla" (kwiecień 2002); Klubu Polskiego Stowarzyszenie Polaków i Ich Przyjaciół na Słowacji, Bratysława - dofinansowanie Dni Polskich w Bratysławie oraz wniosek Kulturalno-Narodowej organizacji Społecznej "Polonia" Republiki Chakasji, Federacja Rosyjska - zakup sprzętu komputerowego i dyktafonu dla redakcji pisma "Rodacy".

Komisja Emigracji i Polaków za Granicą negatywnie zaopiniowała natomiast wnioski: Fundacji na rzecz Pomocy Dzieciom z Grodzieńszczyzny, Białystok na wyposażenie bibliotek w najnowsze publikacje książkowe i polską prasę i zakup podręczników dla uczniów, materiałów dla nauczycieli i pomocy dydaktycznych oraz Lubelskiego Klubu Polonijnego - przygotowanie i wydanie dwóch numerów "Forum Polonijnego".

* * *

Odbyło się wspólne posiedzenie Komisji Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej, podczas którego przyjęto jednogłośnie projekt uchwały Senatu dla uczczenia 200-lecia urodzin Ignacego Domeyki.

W projekcie stwierdzono: "W 200 rocznicę urodzin, Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraża najwyższy szacunek i cześć dla I. Domeyki, wybitnego Polaka, patrioty, uznanego w kraju i na świecie uczonego, szlachetnego człowieka. Niech pamięć o jego osiągnięciach naukowych i zasługach, w szczególności dla kraju oraz Chile, miejsca stałego osiedlenia na wychodźstwie, trwa i będzie wzorem dla przyszłych pokoleń".

I. Domeyko (1802-1889) był mineralogiem i geologiem, przyjacielem Adama Mickiewicza, studiował na Uniwersytecie Wileńskim i w École des Mines w Paryżu. Brał udział w powstaniu listopadowym na Litwie. Po upadku powstania udał się na emigrację. W 1838 wyjechał na stałe do Chile. Wykładał w kolegium górniczym w Coquimbo i na uniwersytecie w Santiago, gdzie w latach 1867-1883 pełnił obowiązki rektora.

Pracował nad naukowymi podstawami eksploatacji bogactw naturalnych, prowadził badania nad nowymi minerałami, założył sieć meteorologiczną, muzeum etnograficzne, opracował monografię Araukanii, został uznany za jednego z najbardziej zasłużonych dla rozwoju gospodarczego i kulturalnego Chile.

W uzasadnieniu projektu uchwały przypomniano, że paradoksalnie imię uczonego pozostaje bardziej znane za granicą niż w Polsce, stąd cenna inicjatywa obchodów rocznicy jego urodzin, którym patronować będą prezydenci Polski i Chile. Uroczyste sesje naukowe, wydanie okolicznościowych znaczków pocztowych, a także wmurowanie płyty pamiątkowej w Domu Ignacego Domeyki w Santiago - to tylko niektóre uroczystości okolicznościowe. Ponadto podkreślono, że Senat przyjmuje uchwałę najwyższego uznania dla życia i uniwersalnych wartości dorobku naukowego I. Domeyki, ponieważ osoba uczonego zasługuje na należne miejsce w panteonie wybitnych Polaków, a rocznica jego urodzin na szczególną cześć i pamięć.

Na sprawozdawcę połączonych komisji w sprawie projektu uchwały Senatu dla uczczenia 200-lecia urodzin Ignacego Domeyki wybrano senatora Bernarda Drzęźlę.

* * *

Senatorowie z Komisji Gospodarki i Finansów Publicznych zaakceptowali ustawę o ratyfikacji Konwencji między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Meksykańskich Stanów Zjednoczonych w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Mexico City dnia 30 listopada 1998 roku.

Podczas posiedzenia wysłuchano wiceministra spraw zagranicznych Sławomira Dąbrowy oraz zapoznano się z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

Konwencja, będąca przedmiotem ustawy sejmowej, ma zapobiec negatywnemu z punktu widzenia podatników i władz państwa zjawisku międzynarodowego podwójnego opodatkowania. Zjawisko to prowadzi do nadmiernego obciążenia fiskalnego, przyczyniając się do utrudnienia przepływu osób, kapitału oraz wymiany dóbr i usług. Zjawisko międzynarodowego podwójnego opodatkowania zachodzi w sytuacji, gdy w dwóch państwach zostaną nałożone podobne podatki na tego samego podatnika z tego samego tytułu i za taki sam okres.

Konwencja odpowiada w dużym zakresie strukturalnie i treściowo Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku. Poszczególne postanowienia konwencji określają zasady opodatkowania dochodów z określonych źródeł w jednym lub drugim państwie oraz określają wypadki, w których opodatkowanie niektórych dochodów może nastąpić w obydwu państwach (dotyczy to opodatkowania tzw. dochodu biernego - dywidend, odsetek oraz należności licencyjnych).

Zgodnie z art. 23 konwencji podwójnego opodatkowania unikać się będzie według tzw. metody wyłączenia, tzn. jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który może być opodatkowany w Meksyku, to Polska zwolni taki dochód z opodatkowania. Przy czym przy obliczaniu wysokości podatku od pozostałego dochodu takiej osoby Polska weźmie pod uwagę dochód zwolniony od podatku. W stosunku do osób osiągających dochód z tytułu dywidendy, odsetek lub należności licencyjnych zastosowanie ma tzw. metoda zaliczenia, zgodnie z którą Polska zezwoli na odliczenie od podatku dochodowego kwoty podatku równej zapłaconemu, z tych tytułów, meksykańskiemu podatkowi dochodowemu. Z tym że odliczenie takie nie może przekroczyć tej części podatku, obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która przypada na dochód uzyskany w Meksyku. Zasady te znajdują odzwierciedlenie, z zastrzeżeniem odmienności wynikającej z traktatów, w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (w art. 21 ust. 1 pkt 33 oraz w art. 27 ust. 8 i 9) oraz w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (w art. 17 ust. 1 pkt 3 oraz w art. 20).

W dyskusji rozpatrywana ustawa ratyfikacyjna nie wzbudziła zastrzeżeń i w głosowaniu Komisja Gospodarki i Finansów Publicznych zdecydowała o przyjęciu jej bez poprawek. Na sprawozdawcę stanowiska komisji wybrano senator Genowefę Ferenc.

11 kwietnia 2002 r.

Na swym posiedzeniu Komisja Nauki, Edukacji i Sportu rozpatrzyła ustawę o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności.

Podczas posiedzenia założenia przyjęte w ustawie sejmowej przedstawił wiceminister edukacji i sportu Tomasz Globan-Klas. Do jej zapisów ustosunkowało się także Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Rozpatrywana ustawa, będąca projektem rządowym, zmierza do dostosowania polskiego prawa do dyrektyw Unii Europejskiej dotyczących uznawania kwalifikacji nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej do podejmowania lub wykonywania niektórych rodzajów działalności. Ponadto wiąże się ona z uchwaloną 26 kwietnia 2001 r. ustawą o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych, mającą także ma wejść w życie, z jednym wyjątkiem, z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w UE.

Zakres podmiotowy ustawy tworzą obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy zamierzają wykonywać w Polsce działalność wymienioną w załączniku do ustawy. Postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji będzie wszczynane na wniosek zainteresowanego; na zakończenie tego postępowania wydaniem decyzji ustawa wyznacza termin nie dłuższy niż 4 miesiące od przedstawienia wszystkich dokumentów. Do postępowania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że przepisy opiniowanej ustawy stanowią inaczej. Decyzje w sprawie uznania kwalifikacji będą wydawane przez ministrów kierujących działem administracji rządowej.

Ustawa sejmowa określa szczegółowe wymagania niezbędne do uznania kwalifikacji wnioskodawcy, odnosząc je do rodzajów działalności z poszczególnych list z załącznika (jest ich 6). Ponadto przewiduje funkcję krajowego koordynatora w zakresie działalności objętej ustawą oraz obowiązek przekazywania - jemu lub, w razie jego niepowołania, ministrowi właściwemu do spraw gospodarki - okresowych informacji o zmianie wymagań dotyczących działalności oraz o podjętych decyzjach w sprawach uznania kwalifikacji. Omawiany akt prawny stanowi też o funkcjonowaniu ośrodka informacji właściwego do informowania o zasadach uznawania kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania działalności określonej ustawą. Nie dłużej niż przez 3 lata od wejścia ustawy w życie zadania tego ośrodka będzie wykonywać Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej w Warszawie.

W głosowaniu Komisja Nauki i Edukacji postanowiła zgłosić poprawki do ustawy o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności. Na sprawozdawcę wybrano senatora Witolda Gładkowskiego.

* * *

Na swym posiedzeniu zebrała się Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.

W pierwszym punkcie porządku dziennego posiedzenia rozpatrzono ustawę o ratyfikacji Konwencji o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Hiszpanii.

Podstawowe rozwiązania przyjęte w podlegającej ratyfikacji konwencji zaprezentowali wiceminister spraw zagranicznych Sławomir Dąbrowa oraz wiceminister pracy i polityki społecznej Krzysztof Pater. Opinię przedstawiło także Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu. Ponieważ ustawa sejmowa nie wzbudziła kontrowersji, w głosowaniu komisja zdecydowała o zarekomendowaniu Senatowi jej przyjęcia bez poprawek. Na sprawozdawcę wybrano senator Genowefę Grabowską.

Podczas posiedzenia rozpatrzono także ustawę o ratyfikacji Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Meksykańskich Stanów Zjednoczonych w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodów, podpisanej w Mexico City dnia 30 listopada 1998 roku.

Senatorowie wysłuchali wiceministra spraw zagranicznych S. Dąbrowy oraz wicedyrektora Departamentu Podatków Bezpośrednich w Ministerstwie Finansów Kazimierza Banego, a także przedstawiciela Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.

W głosowaniu komisja poparła rozpatrywaną ustawę sejmową. Postanowiono, że stanowisko komisji w tej sprawie zarekomenduje Izbie senator Genowefa Ferenc.

Ponadto Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej rozpatrzyła ustawę o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności.

Zapoznano się z opiniami o ustawie sejmowej, które przedstawili: wiceminister edukacji narodowej i sportu Tomasz Globan-Klas, Jacek Goliński z Departamentu Prawa Europejskiego w Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej oraz Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.

Po zapoznaniu się z informacjami na temat zapisów przyjętych w rozpatrywanej ustawie sejmowej i dyskusji Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej w głosowaniu postanowiła zgłosić zmiany o charakterze legislacyjnym, zbieżne z wnioskami zawartymi w stanowisku Komisji Nauki, Edukacji i Sportu. Ustalono, że stanowisko komisji zarekomenduje Izbie senator Adam Jamróz.

* * *

Na wspólnym posiedzeniu zebrały się Komisja Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisja Ustawodawstwa i Praworządności.

Podczas posiedzenia odbyło się pierwsze czytanie projektu uchwały Senatu w sprawie zadań państwa polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą. Projekt przygotowała Komisja Emigracji i Polaków za Granicą.

W dyskusji zgłoszono propozycje wprowadzenia zmian do omawianego projektu. Połączone komisje postanowiły powołać zespół redakcyjny w składzie senatorowie: Anna Kurska, Teresa Liszcz, Maria Szyszkowska, Witold Gładkowski i Tadeusz Rzemykowski. Zespół zbierze się 17 kwietnia br.

Kolejne posiedzenie dotyczące uchwały Senatu w sprawie zadań państwa polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą odbędzie się 23 kwietnia br.


Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment