Szanowni Rodacy w kraju i za granicą!

Senat Rzeczypospolitej Polskiej obecnej kadencji podjął inicjatywę ustawodawczą i nawiązując do najpiękniejszych kart naszej narodowej historii - ustanowił mocą ustawy 2 maja Dniem Polonii i Polaków za Granicą.

Dziś, w przeddzień tego święta, chciałbym w imieniu Senatu Rzeczypospolitej oraz własnym przesłać na ręce wszystkich Polaków żyjących na Obczyźnie wyrazy głębokiego szacunku i przekazać podziękowania za pamięć o Ojczyźnie, za wysiłek włożony w pielęgnowanie obyczajów, kultury, religii, podtrzymywanie znajomości języka polskiego. Składam wyrazy szacunku za wierność Polsce i za miłość do kraju swoich ojców i dziadów. Polska o swoich dzieciach nigdy nie zapomniała i nie zapomni, tak jak Polacy żyjący na obczyźnie nigdy nie zapomnieli o swojej matce - Polsce.

Szanowni Państwo,

Od 1929 roku, to jest - od Pierwszego Zjazdu Polaków z Zagranicy Senat jest opiekunem Polonii i Polaków za granicą.

Od piętnastu lat odrodzony Senat Rzeczypospolitej Polskiej udziela pomocy środowiskom polskim na świecie. Z budżetu Senatu finansowana jest działalność na rzecz Polonii i Polaków za granicą. Zasługą obecnej kadencji jest wprowadzenie przejrzystej procedury przyznawania pieniędzy budżetowych, przeznaczonych na wspomaganie środowisk polonijnych na świecie i znaczne rozszerzenie kręgu organizacji otrzymujących tę pomoc. Szczegółowe zasady zostały określone tak, aby wszyscy ubiegający się o finansowe wsparcie Senatu byli traktowani jednakowo - a cały proces przyznawania dotacji był jawny i dostępny dla wszystkich.

Już na początku kadencji - w 2001 roku - deklarowaliśmy, że dołożymy starań, aby gospodarowanie środkami publicznymi, przeznaczonymi na pomoc Polonii i Polakom za granicą, odbywało się racjonalnie i zgodnie z celami polityki Państwa Polskiego wobec środowisk polskich za granicą.

W czasie obecnej kadencji Senatu, którego mam zaszczyt być marszałkiem włożyliśmy wiele wysiłku, by rzetelnie wywiązać się z tego zobowiązania. Przez te cztery lata przyznaliśmy dotacje na kwotę ponad 180 milionów złotych. Okazuje się, że to jest kropla w morzu zgłaszanych potrzeb. Jednak tyle dziś może ofiarować Państwo Polskie, polscy podatnicy. Dzielimy się tym, co mamy.

Wspieranie Polonii przez Senat nie sprowadza się jedynie do udzielania pomocy finansowej i podtrzymywania polskości. Ma także służyć budowie autorytetu i pozycji środowisk polonijnych w krajach zamieszkania. Dążymy w naszych działaniach także do tego, aby przy wparciu Senatu nasi rodacy odgrywali coraz większą rolę w życiu politycznym i gospodarczym w swoich nowych ojczyznach. Zależy nam na tym, aby Polacy bez względu na to, gdzie rzucił ich los byli dumni z przynależności do Narodu Polskiego, cieszyli się z sukcesów naszej Ojczyzny i sami się do tych sukcesów przyczyniali.

W działalności Senatu na niwie polonijnej ważną rolę odgrywają także kontakty osobiste. Przy okazji wizyt zagranicznych spotykam się z Polakami i Polonią w wielu krajach. Wszystkie te spotkania były dla mnie bardzo cenne, bo mogłem poznać problemy naszych Rodaków za granicą, podziękować za walkę o niepodległą Polskę, za wsparcie w dążeniach do członkostwa Polski w Unii Europejskiej, a gdy trzeba było - pokrzepić na duchu, wspomóc w różnych sprawach, pogratulować sukcesów. W czasie rozmów z przedstawicielami najwyższych władz krajów, w których składam oficjalne wizyty - zawsze pamiętam o sytuacji mniejszości polskiej. Tam, gdzie mniejszość polska nie korzysta z międzynarodowych standardów praw mniejszości narodowych - staram się wpłynąć na poprawę tej sytuacji. Jestem też dumny, gdy prezydenci, szefowie rządów czy przewodniczący parlamentów w ciepłych słowach mówią o Polakach i podkreślają wkład naszych Rodaków w rozwój krajów, które stały się ich nową ojczyzną.

Z Polakami z zagranicy spotykam się także w Polsce. Głównie przy okazji ważnych wydarzeń.

W czasie trwania obecnej kadencji Senatu takich wydarzeń było wiele. Wspomnę tylko piętnastolecie odrodzonego Senatu, plenarne posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w kwietniu 2002 roku w całości poświęcone problematyce polonijnej, którego owocem była uchwała Senatu w sprawie polityki Państwa Polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą. Odbyły się też posiedzenia Polonijnej Rady Konsultacyjnej, utworzonej przy urzędzie Marszałka Senatu. W skład tej rady wchodzą przedstawiciele największych na świecie organizacji polonijnych. Polonijna Rada Konsultacyjna to organ, którego najważniejszym zadaniem jest wyrażanie opinii w sprawach istotnych dla naszych Rodaków m.in. na temat projektów aktów prawnych, czy na temat kierunków działań Senatu i jego organów dotyczących Polonii i Polaków za granicą.

Drodzy Rodacy !

W tym miejscu nie sposób nie wspomnieć największego z Polaków, który od niemal 27 lat przebywał poza Krajem, zmarłego przed miesiącem Jana Pawła II.

Dumni jesteśmy, że ten wielki humanista, człowiek o głębokiej wiedzy i wielkiej kulturze, ukształtowany został przez polską tradycję, historię i literaturę. Jego postawa, Jego nauczanie głęboko wyrosło z dziejów naszego Narodu. Autorytet papieża - Jana Pawła II w świecie przyczynił się do wzrostu dumy narodowej i prestiżu Polaków wszędzie gdzie żyją.

Na długo pozostaną mi w pamięci słowa Jana Pawła II wygłoszone w 1999 roku w gmachu polskiego Parlamentu:

...w tym miejscu, w sposób szczególny uświadamiamy sobie zasadniczą rolę, jaką w demokratycznym państwie spełnia sprawiedliwy porządek prawny, którego fundamentem zawsze i wszędzie winien być człowiek i pełna prawda o człowieku, jego niezbywalne prawa i prawa całej wspólnoty, której na imię naród. (...) Wyzwania stojące przed demokratycznym państwem domagają się solidarnej współpracy wszystkich ludzi dobrej woli - niezależnie od opcji politycznej czy światopoglądu, wszystkich którzy pragną razem tworzyć wspólne dobro Ojczyzny...

Papież-Polak wskazywał, jakim ogromnym zobowiązaniem jest dobro Ojczyzny - jej wolność i niepodległość. Trudno będzie zapełnić pustkę po Jego odejściu.

Drodzy Rodacy !

Z okazji jutrzejszego Dnia Polonii i Polaków za granicą oraz Święta Narodowego Trzeciego Maja życzę wszystkim moim Rodakom wszelkiej pomyślności. Życzę jedności i poczucia wspólnoty. Twórzmy razem wspólne dobro Ojczyzny.