Konferencja "Nauczyciel wobec współczesnych wyzwań edukacyjnych".

9 grudnia 2003 r. w Senacie, pod patronatem marszałka Longina Pastusiaka, odbyła się zorganizowana przez Komisję Nauki, Edukacji i Sportu, konferencja "Nauczyciel wobec współczesnych wyzwań edukacyjnych". W konferencji wzięli udział parlamentarzyści, eksperci, naukowcy, pedagodzy i przedstawiciele resortu edukacji.

Celem konferencji było zwrócenie uwagi na pilną potrzebę zmiany koncepcji kształcenia młodych Polaków. Polska szkoła nie zaspakaja ambicji poznawczych uczniów, gdyż sami nauczyciele często ich nie mają. Bez zmiany systemu kształcenia nauczycieli i kryteriów doboru do tego zawodu, bez podniesienia jakości nauczania na podstawowym poziomie każda reforma oświaty będzie bezskuteczną kosmetyką.

Nowe standardy kształcenia nauczycieli w szkołach wyższych na studiach zawodowych, studiach magisterskich oraz studiach podyplomowych stanowią podstawę do dyskusji nad kształtowaniem nowej sylwetki nauczyciela w Polsce.

Celem pośrednim konferencji było, w zamierzeniu organizatorów, zainicjowanie dyskusji i działań w gremiach odpowiedzialnych za kształt i funkcjonowanie polskiej edukacji, a także wstępne przedyskutowanie kierunków działań prowadzących do opracowania perspektywicznego programu szeroko zakrojonej modernizacji systemu kształcenia nauczycieli.

W opinii organizatorów, większość nauczycieli wykonuje zawód bez wymaganych kompetencji, a państwo w dużej mierze przestało koordynować i kontrolować system ich kształcenia i doskonalenia. Dlatego należy podjąć działania zmierzające do jak najszybszej modernizacji systemu kształcenia nauczycieli. Powinna ona uwzględniać wszystkie sfery działań z tym kształceniem związane, od organizacyjno-administracyjnej poczynając, na głęboko przemyślanej sferze merytoryczno-programowej kończąc. Za podstawę opracowania takiego programu przygotowania kadr pedagogicznych należałoby przyjąć m.in.: kompetentnie opracowaną diagnozę stanu kształcenia nauczycieli w Polsce, doświadczenie historyczne, z pracami reformatorskimi Komisji Edukacji Narodowej włącznie, potrzeby kadrowe reformowanej obecnie polskiej edukacji oraz uwarunkowania wynikające z wejścia Polski do Unii Europejskiej.

Konferencję otworzył i wprowadził w jej tematykę przewodniczący Komisji Nauki, Edukacji i Sportu senator Marian Żenkiewicz.

W imieniu Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu głos zabrała dyrektor Departamentu Kształcenia i Doskonalenia Nauczycieli Anna Dakowicz.

Następnie uczestnicy konferencji wysłuchali referatów problemowych. Prof. dr hab. Tadeusz Lewowicki mówił o modelach kształcenia nauczycieli w kontekście współczesnych potrzeb rynku pracy. "Koncepcja kształcenia nauczycieli" to temat wystąpienia prof. dr. hab. Bogdana Noweckiego. Prof. dr hab. Józef Półturzycki przedstawił referat poświęcony samokształceniu i doskonaleniu zawodowemu nauczycieli. O roli nauczycieli akademickich w przygotowaniu kadr dla szkolnictwa mówiła prof. dr hab. Zofia Żukowska. "Kierunki przemian w kształceniu nauczycieli za granicą" naświetliła w swoim wystąpieniu prof. dr hab. Elżbieta Putkiewicz.

W dyskusji podczas konferencji eksperci wskazywali, że w kształceniu nauczycieli powinno kłaść się większy nacisk na umiejętności praktyczne.

A. Dakowicz, dyrektor Departamentu Kształcenia i Doskonalenia Nauczycieli Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, poinformowała, że nauczyciele są jedną z najliczniejszych grup zawodowych w Polsce, liczącą około 600 tys. osób. Zaznaczyła, że 90,4% polskich nauczycieli ma już wykształcenie wyższe. Zastrzegła, że pod względem jakości, zakresu tego wykształcenia oraz przygotowania praktycznego wiele jeszcze musi się jednak poprawić.

Zdaniem prof. E. Putkiewicz z Wydziału Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego, w procesie kształcenia nauczycieli "powinno stworzyć się połączenie między uniwersytetami a szkołami". "Kandydat na nauczyciela powinien mieć możliwość zobaczenia w praktyce tych mądrych rzeczy, których się uczy na uczelni" - podkreśliła.

Uczestnicy konferencji wskazywali, że kształcenie nauczycieli w szkołach wyższych często nie jest dostosowane do zadań w przyszłym zawodzie, ponieważ kładzie nacisk przede wszystkim na wiedzę teoretyczną. Przygotowanie psychopedagogiczne ogranicza się jedynie do bloku wykładów z tego zakresu.

Mówiono również, że program kształcenia nauczycieli powinien uwzględniać nowoczesne techniki informacyjne. Odnosząc się do tego, dyrektor A. Dakowicz poinformowała, że obowiązek taki wprowadza znowelizowana ustawa o systemie oświaty. Zapisano tam także m.in. wymóg znajomości przez przyszłych nauczycieli co najmniej jednego języka obcego na poziomie zaawansowanym.