W wyniku sygnalizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego niedoborów środków na wynagrodzenia powołany został przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego Zespół ds. Oceny Skutków Wdrożenia Karty Nauczyciela. Komisja przyjęła kwotę 1 196 000 tys. zł jako niedobór zawartych w części oświatowej subwencji ogólnej środków niezbędnych na pokrycie pełnych kosztów wdrożenia zmian w Karcie Nauczyciela w roku 2000 oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 maja br. W trakcie prowadzonych prac wstępnie uzgodniono metodologię naliczania skutków finansowych oraz zaproponowano harmonogram działań wspierających samorządy znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji. Na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w dniu 28 sierpnia 2000 roku strona rządowa zobowiązała się do pilnego zrealizowania działań wspierających jednostki samorządu terytorialnego, w tym do wypłacenia:

- jednorazowej kwoty wynikającej z przemnożenia 600 zł przez liczbę etatów w danej jednostce samorządu terytorialnego,

Ministerstwo Edukacji Narodowej przekazało jednostkom samorządu terytorialnego informację o wysokości niedoboru części oświatowej subwencji ogólnej na realizację Karty Nauczyciela, a Rząd Rzeczypospolitej Polskiej rozpoczął już przekazywanie stosownych decyzji i środków finansowych jednostkom samorządu terytorialnego. Ponadto, jak wynika z zapewnień Ministra Finansów, Rząd dołoży wszelkich starań, aby w budżecie w roku 2000 znaleźć dodatkowe środki, które pozwolą na pełne zrekompensowanie skutków zmian w Karcie Nauczyciela możliwie wielu jednostkom samorządu terytorialnego (w tym zwłaszcza otrzymującym subwencję wyrównawczą) jeszcze w tym roku (ok. 727 127 tys. zł). Natomiast tym jednostkom, które nie uzyskają pełnej rekompensaty w br., zostanie zapewnione ich pokrycie w roku 2001, z uwzględnieniem kosztów, poniesionych przez te jednostki w związku z późniejszym otrzymaniem środków, w tym ewentualnych kredytów. Jak wynika z uzyskanych danych 2293 samorządy terytorialne otrzymały już informację o planowanym terminie pokrycia jeszcze w tym roku skutków niedoboru środków przeznaczonych na wdrożenie nowego systemu wynagradzania nauczycieli.

Ministerstwo Finansów do końca września br. przekazało do samorządów poprzez budżety wojewodów 292,8 mln zł (600 zł na etat nauczycielski). Do połowy października w budżetach samorządów znalazły się dodatkowe środki w wysokości 595,2 mln zł, z tego ponad 40 mln zł z 1% rezerwy subwencji oświatowej. Oznacza to, iż 1692 jednostek samorządu terytorialnego uzyskało całkowite pokrycie tegorocznych skutków wdrożenia Karty Nauczyciela. Następna rata należności - do wysokości 728 mln zł - uruchomiona będzie po ponownym przeanalizowaniu sytuacji finansowej samorządów, tak aby w bieżącym roku w całości zasilić przede wszystkim tej jednostki, które znajdują się w sytuacji najtrudniejszej i nie mają możliwości zaciągnięcia kredytu.

Z informacji przekazywanych na początku października przez kuratorów oświaty o stanie wdrażania podwyżek płac dla nauczycieli wynika, iż 2.240 (79,6%) samorządów wypłaciło nauczycielom wynagrodzenia według nowego angażu. Najwięcej samorządów przyznało nauczycielom nowe wynagrodzenia w województwach: lubuskim (98,9%), śląskim (95,1%), pomorskim (94,2%), kujawsko-pomorskim (92,7%), małopolskim (91,1%) oraz opolskim (90,4%). Najmniej samorządów ustaliło nowe wynagrodzenia w województwie lubelskim (62%).

Prof. dr hab. inż. Edmund Wittbrodt